Khuyến nông 2025: Sứ mệnh lịch sử

KHUYẾN NÔNG 2025: SỨ MỆNH LỊCH SỬ

MỞ ĐẦU:

Năm 2025 đánh dấu mốc lịch sử của dân tộc Việt Nam trên hành trình tiến đến kỷ nguyên văn minh và thịnh vượng.       

Cuộc cách mạng về tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại giang sơn không chỉ mở ra không gian phát triển mới của đất nước mà còn thay đổi cơ cấu, tổ chức của cả hệ thống chính trị, trong đó có Khuyến nông Việt Nam.

Trích phát biểu của TỔNG BÍ THƯ TÔ LÂM về công tác khuyến nông

Ở đâu có nông dân ở đó có khuyến nông. Gần dân và sát với đồng ruộng, những người làm công tác khuyến nông đã sẵn sàng gánh vác sứ mệnh lịch sử, cùng với đất nước Việt Nam hướng đến kỷ nguyên phồn vinh và hạnh phúc.

Tên phim: KHUYẾN NÔNG 2025: SỨ MỆNH LỊCH SỬ

Phóng sự 1:

Năm 2025, Nông nghiệp và Môi trường Việt Nam đi vào giao lộ với bước ngoặt lịch sử. Thực hiện Nghị quyết của Trung ương về sắp xếp, tinh gọn bộ máy, Bộ Nông nghiệp và Môi trường ra đời và đi vào hoạt động từ ngày 1/3 với 30 đơn vị trực thuộc.

Vượt qua muôn trùng gian khó, từ những tác động của thiên tai, biến động thị trường, năm 2025 ghi dấu những thành tựu nổi bật của ngành Nông nghiệp và Môi trường.

Tốc độ tăng trưởng GDP toàn ngành trên 4%, mức cao nhất giai đoạn 2021–2025. Tổng kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản dự kiến đạt 70 tỷ USD, xuất siêu gần 20 tỷ USD vượt xa mục tiêu Chính phủ giao.

Một số ngành hàng xuất khẩu xác lập cột mốc kỷ lục, như xuất khẩu rau quả lần đầu vượt mốc 8 tỷ USD. Các mặt hàng gỗ và lâm sản, tôm, cà phê, gạo tiếp tục giữ đà tăng trưởng, qua đó khẳng định vai trò trụ đỡ, lợi thế của ngành đối với nền kinh tế và toàn xã hội.

Kỳ tích tăng trưởng của ngành Nông nghiệp và Môi trường năm 2025 có đóng góp không nhỏ, bền bỉ và lan tỏa sâu rộng – đó là vai trò của hệ thống khuyến nông Việt Nam.

Bằng tư duy phụng sự, đồng hành cùng người nông dân, khuyến nông đã từng bước xây dựng và phát triển các chuỗi sản phẩm nông nghiệp theo hướng bền vững, hình thành các vùng nguyên liệu tập trung, gắn sản xuất với thị trường và tiêu chuẩn. Từ đó, nhiều sản phẩm nông nghiệp Việt Nam đã đủ điều kiện đạt chuẩn xuất khẩu, vươn ra những thị trường ngày càng khắt khe về chất lượng, an toàn và môi trường.

Đằng sau những kết quả ấy là nỗ lực bền bỉ của công tác khuyến nông. Trong năm 2025, hệ thống khuyến nông đã tổ chức hàng trăm lớp tập huấn, đào tạo, chuyển giao kiến thức, kỹ năng và tư duy sản xuất mới; đồng thời đồng hành cùng gần 50 sự kiện truyền thông, kết nối khoa học, chính sách với thực tiễn sản xuất và nhu cầu thị trường.

Những hoạt động đó được minh chứng sinh động qua 113 dự án, mô hình sản xuất đạt chuẩn, được xây dựng, nhân rộng trên khắp cả nước. Mỗi mô hình không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế, mà còn trở thành hạt nhân lan tỏa cho cách làm mới, cho sản xuất theo chuỗi, giảm phát thải và phát triển bền vững.

Quan trọng hơn cả, khuyến nông đã góp phần thay đổi căn bản tư duy và nhận thức của người sản xuất – từ Đồng bằng sông Cửu Long đến miền núi, miền biển.

Từ sản xuất manh mún sang liên kết theo chuỗi; từ “làm cho nhiều” sang “làm cho tốt”; từ tư duy nông nghiệp truyền thống sang kinh tế nông nghiệp hiện đại, có trách nhiệm với môi trường và tương lai.

Phỏng vấn người nông dân, hợp tác xã, doanh nghiệp ở các vùng nguyên liệu cà phê, lúa gạo, cây ăn quả về vai trò khuyến nông.

Từ vai trò đồng hành của khuyến nông, nhiều mô hình đạt hiệu quả kinh tế tăng 15–30%, giảm mạnh chi phí vật tư, lao động, phát thải; tỷ lệ liên kết tiêu thụ trên 70%, nhiều mô hình đạt 100%.

Bên cạnh đó khuyến nông đã tạo động lực thúc đấy tái cơ cấu ngành, chuyển tư duy sản xuất của nông dân sang tư duy kinh tế nông nghiệp.

Trong năm 2025, đội ngũ khuyến nông đã thực hiện 8 dự án/23 mô hình phát triển vùng nuôi sinh thái, thâm canh ứng dụng công nghệ cao, nuôi an toàn sinh học, nuôi biển tại các tỉnh: Hải Phòng, Hưng Yên, Khánh Hòa, Nghệ An, Hà Tĩnh, TP. Huế, Khánh Hòa, Gia Lai với nhiều kết quả tích cực.

Đặc biệt, các mô hình nuôi biển đã mở ra hướng phát triển mới vừa phát huy hiệu quả kinh tế vừa gắn với bảo vệ môi trường.

Phỏng vấn nông dân + doanh nghiệp liên kết mô hình nuôi biển ở Quảng Ninh – Khánh Hòa.

Trong một năm bộn bề gian khó, đội ngũ Khuyến nông Việt Nam vẫn triển khai các dự án khuyến nông trung ương chuyển giao tiến bộ kỹ thuật, công nghệ theo chủ trương, định hướng phát triển ngành Nông nghiệp và Môi trường.

Sau hơn 3 năm thực hiện, mô hình khuyến nông cộng đồng được khẳng định là “cánh tay nối dài” của ngành nông nghiệp ở cơ sở.

Đề án khuyến nông cộng đồng tiếp tục được triển khai bài bản, tạo chuyển biến rõ rệt trong nhận thức và phương thức hoạt động khuyến nông cơ sở.

Các hoạt động được triển khai theo hướng tổ chức lại lực lượng khuyến nông không tăng biên chế nhưng tăng hiệu quả. Mở rộng chức năng từ kỹ thuật sang tư vấn thị trường, liên kết sản xuất, chuyển đổi số. Thu hút doanh nghiệp, HTX, nông dân cùng tham gia.

Đây là nền tảng quan trọng để khuyến nông phát triển theo hướng dịch vụ công hiện đại, lấy nông dân làm trung tâm, nhu cầu thị trường làm định hướng.

Trong một năm thực hiện nhiều chủ trương, quyết sách lớn, truyền thông khuyến nông bứt phá mạnh mẽ, thực sự trở thành “dòng chảy thông tin” từ Trung ương đến cơ sở

Công tác thông tin – truyền thông năm 2025 có quy mô lớn, nội dung sâu, hình thức đa dạng và độ phủ rộng. Hàng nghìn tin, bài, chương trình phát thanh – truyền hình, đa ngôn ngữ. Truyền thông sát địa bàn, kịp thời ứng phó thiên tai, bão lũ. Gắn truyền thông với đào tạo, chuyển giao, thay đổi hành vi sản xuất.

Truyền thông không còn “đi sau”, đã chủ động đi trước đón đầu, đưa chính sách đến với nông dân, dẫn dắt và tạo đồng thuận xã hội cho phát triển nông nghiệp, nông thôn bền vững.

Khuyến nông quốc gia chủ động hội nhập, đổi mới, đón đầu tương lai số và tăng trưởng xanh

Năm 2025 ghi nhận bước tiến rõ nét về khoa học – công nghệ, chuyển đổi số và hợp tác công tư:

- Ban hành Chiến lược phát triển khuyến nông đến 2030, tầm nhìn 2050

- Đẩy mạnh PPP với nhiều tập đoàn lớn trong và ngoài nước

- Chuẩn bị nền tảng cho khuyến nông số, IoT, đo đếm phát thải, tín chỉ carbon

Khuyến nông đang chuyển mình từ mô hình truyền thống sang khuyến nông hiện đại, đủ năng lực đồng hành cùng các chương trình lớn như 1 triệu ha lúa phát thải thấp, tăng trưởng xanh và hội nhập quốc tế.

Phóng sự 2:

Dấu ấn nổi bật nhất trong năm 2025 của khuyến nông gắn liền với cuộc cách mạng tinh gọn bộ máy, sắp xếp lại giang sơn. Qua đó khẳng định khuyến nông không chỉ là kỹ thuật, mà là một nhiệm vụ công thiết yếu gắn với quản trị nông thôn hiện đại.

Mặc dù là một trong những đơn vị sớm xây dựng đề án tinh gọn bộ máy, đồng thời củng cố, kiện toàn hệ thống theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, tuy nhiên giai đoạn đầu hệ thống khuyến nông Việt Nam đã gặp phải những thách thức, rào cản lớn.

Đó là lực lượng cán bộ khuyến nông cơ sở phụ trách địa bàn bị gián đoạn, đứt gãy ở nhiều nơi; thiếu cơ chế phối hợp giữa hệ thống khuyến nông với chính quyền địa phương 2 cấp...

Xuất phát từ thực tiễn khách quan, ngày 3/10/2025 Tổng Bí thư Tô Lâm đã có buổi làm việc với Bộ Nội vụ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Người lãnh đạo cao nhất của Đảng chỉ đạo: Công tác khuyến nông là nhiệm vụ quan trọng của chính quyền cấp xã, khuyến nông phải gắn với cơ sở, gắn với đồng ruộng.

Mô hình tổ chức của hệ thống khuyến nông thực hiện theo 3 định hướng lớn.

Thứ nhất, cấp tỉnh, thành phố duy trì các Trung tâm khuyến nông, chủ yếu làm nhiệm vụ hướng dẫn, điều phối, đôn đốc, kiểm tra và hỗ trợ cấp xã thực hiện công tác khuyến nông.

Thứ hai, cấp xã thành lập đơn vị sự nghiệp công lập thực hiện dịch vụ công cơ bản thiết yếu đa ngành, đa lĩnh vực, trong đó có chức năng, nhiệm vụ khuyến nông; cấp ủy, chính quyền cấp xã phải quan tâm chỉ đạo thực hiện tốt công tác khuyến nông, không “khoán trắng” cho đơn vị sự nghiệp công lập.

Thứ ba, tiếp tục củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các Tổ khuyến nông cộng đồng.

Quán triệt chỉ đạo của Tổng Bí thư, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành trung ương, Uỷ ban nhân dân các tỉnh, thành phố triển khai thực hiện kiện toàn hệ thống khuyến nông trong tình hình mới.

Chỉ trong thời gian rất ngắn, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã tích cực, khẩn trương phối hợp với cơ quan liên quan xây dựng và trình Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ký ban hành Thông tư hướng dẫn chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức khuyến nông các cấp. Cùng với đó là các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn, hội nghị, hội thảo, tổ chức tập huấn nhằm xây dựng cơ chế, chính sách khuyến nông, xây dựng đề án kiện toàn chức năng, nhiệm vụ Trung tâm Khuyến nông cấp tỉnh, thành lập Trung tâm Dịch vụ công cấp xã và bố trí, phân công cán bộ khuyến nông về xã làm việc…

Đặc biệt, thực hiện ý kiến chỉ đạo của Chính phủ, Trung tâm Khuyến nông Quốc gia đã thể hiện vai trò nòng cốt tham mưu, điều phối và dẫn dắt việc kiện toàn tổ chức khuyến nông trong bối cảnh vận hành chính quyền địa phương 2 cấp.

Cụ thể, phối hợp trình Bộ trưởng Trần Đức Thắng ký ban hành Quyết định số 4296/QĐ-BNNMT ngày 16/10/2025 phê duyệt Chiến lược phát triển khuyến nông đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Tham mưu ban hành kịp thời Thông tư số 60/2025/TT-BNNMT, cùng hệ thống công văn, hội nghị hướng dẫn đồng bộ trên phạm vi cả nước, đã khắc phục được tình trạng đứt gãy hệ thống, đưa lực lượng khuyến nông về cơ sở, đồng hành với nông dân, phục vụ nông dân.

Cùng với nhiều văn bản hướng dẫn, hội nghị, diễn đàn, khuyến nông đã khẳng định vai trò trụ cột trong vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp – “Khuyến nông gắn với xã, gắn với đồng ruộng, với nông dân”.

Cụm đánh giá của UBND một số tỉnh Phú Thọ - Lào Cai – Hải Phòng về vai trò khuyến nông trong mô hình chính quyền địa phương 2 cấp

Phóng sự 3:

Năm 2026 là cột mốc quan trọng của đất nước Việt Nam. 40 năm sau Đổi mới, Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ 14 của Đảng đặt mục tiêu đưa đất nước Việt Nam tiến nhanh trên con đường phồn vinh, hạnh phúc.

Hòa chung vào hào khí Việt Nam, Khuyến nông Việt Nam xác định nhiệm vụ chính sẽ là củng cố, kiện toàn hệ thống tổ chức khuyến nông các cấp.

• Xây dựng, hoàn thiện cơ chế, chính sách khuyến nông.
• Triển khai Chiến lược phát triển khuyến nông đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.
• Chỉ đạo, hướng dẫn triển khai các dự án khuyến nông trung ương năm 2026.
• Nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền, đào tạo, tập huấn phục vụ hoạt động khuyến nông và sản xuất nông nghiệp.

Cùng với sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước và cả hệ thống chính trị, sứ mệnh mới của khuyến nông được xác lập với các quan điểm được nhấn mạnh: “khuyến nông giữ vai trò quan trọng”, “đổi mới toàn diện công tác khuyến nông”, hay “phát triển khuyến nông theo hướng chuyên nghiệp”.

Tư duy nền tảng sẽ là định hướng đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động khuyến nông theo hướng chuyên nghiệp, hiện đại, góp phần thực hiện mục tiêu “nông nghiệp sinh thái, nông dân hiện đại, nông thôn văn minh”.

Phỏng vấn ông LÊ QUỐC THANH – Giám đốc Trung tâm Khuyến nông Quốc gia về sứ mệnh khuyến nông kỷ nguyên mới.

Khuyến nông 2026 là khởi đầu của một hành trình mới. Chiến lược phát triển khuyến nông đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 đặt ra 6 mục tiêu và 7 nhiệm vụ, giải pháp với mục tiêu chung là: Phát triển khuyến nông theo tư duy kinh tế nông nghiệp gắn với nhu cầu thị trường. Tổ chức sản xuất kinh doanh nông nghiệp theo chuỗi giá trị, dựa trên nền tảng khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số nhằm tạo đột phá về năng suất, chất lượng, đảm bảo an toàn thực phẩm.

Đáp ứng yêu cầu phát triển nông nghiệp sinh thái, nông thôn hiện đại, nông dân văn minh, bảo vệ môi trường, thích ứng với biến đổi khí hậu, cải thiện và nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân.

Kỷ nguyên mới - Khuyến nông mới - Sứ mệnh lịch sử mới. Với tinh thần xuyên suốt “Ở đâu có nông dân ở đó có khuyên nông”, lực lượng khuyến nông Việt Nam đang không ngừng đổi mới để nâng cao năng lực, gần dân, sát với ruộng đồng.

Như những người nông dân miệt mài gieo hạt tri thức, như ánh sáng niềm tin dẫn đường kết nối, Khuyến nông Việt Nam sẽ là cầu nối tri thức vì một nền nông nghiệp thịnh vượng – môi trường an lành.

Bằng tinh thần xuyên suốt là đồng hành, chia sẻ và phụng sự, khuyến nông Việt Nam nguyện dốc lòng vì người nông dân giàu có hơn, vì cộng đồng hạnh phúc hơn