Tỉnh Thái Nguyên có hơn 557.000ha rừng, trong đó rừng tự nhiên gần 334.000ha, tỷ lệ che phủ rừng hơn 62%, diện tích lớn đặt ra nhiều thách thức trong công tác bảo vệ.
Sau khi hợp nhất hai tỉnh Bắc Kạn và Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên mới có diện tích rừng tự nhiên, rừng phòng hộ và rừng đặc dụng khá lớn. Bối cảnh mới đặt ra nhiều thách thức trong việc bảo vệ rừng, đặc biệt là ở những địa bàn xa xôi, nơi lực lượng kiểm lâm mỏng. Trước thực tế đó, tỉnh Thái Nguyên đã triển khai nhiều giải pháp để giữ rừng. Sau đây là ghi nhận của phóng viên Báo Nông nghiệp Việt Nam.
Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Nam Xuân Lạc ở phía Bắc của tỉnh Thái Nguyên, diện tích gần 4.000ha, trong đó phân khu bảo vệ nghiêm ngặt hơn 2.500ha còn lại là phân khu phục hồi sinh thái và vùng đệm. Với đặc thù địa hình đồi núi phức tạp, việc tuần tra, kiểm tra rừng bằng phương pháp thủ công gặp nhiều khó khăn, mất nhiều thời gian.
Để khắc phục, Khu bảo tồn loài – sinh cảnh Nam Xuân Lạc đã sử dụng các thiết bị bay không người lái (flycam) và hệ thống định vị GPS để theo dõi, giám sát rừng. Việc ứng dụng công nghệ số giúp phát hiện nhanh các điểm biến động rừng, khu vực nguy cơ cháy rừng từ đó có biện pháp xử lý kịp thời. Bên cạnh đó, kiểm lâm ở Nam Xuân Lạc còn sử dụng bản đồ số và ảnh vệ tinh để cập tình hình giúp giảm 30 đến 40% khối lượng công việc, rút ngắn thời gian tuần tra. Nhờ áp dụng đồng bộ các giải pháp, những năm gần đây, rừng đặc dụng ở Khu bảo tồn loài – sinh cảnh Nam Xuân Lạc được bảo vệ tốt.
Phỏng vấn: Ông LƯỜNG QUỐC HẢI,Giám đốc Ban quản lý Khu bảo tồn loài - sinh cảnh Nam Xuân Lạc
Nghinh Tường, Sảng Mộc và Thần Sa là những xã vùng cao của tỉnh Thái Nguyên, địa hình chủ yếu đồi núi, diện tích rừng tự nhiên khá lớn. Khu vực này địa bàn rộng với đa số đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống. Hạt kiểm lâm số 14 được giao quản lý rừng ở đây đã tăng cường phối hợp với chính quyền địa phương để quản lý, bảo vệ rừng. Công tác tuyên truyền về bảo vệ rừng được triển khai đến tất cả các xóm nhằm nâng cao kiến thức pháp luật của người dân, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số để người dân cùng chung tay tham gia bảo vệ.
Ông NGUYỄN VĂN LÂM, Trưởng xóm Bản Chương, xã Sảng Mộc, tỉnh Thái Nguyên
Ông HÀ VĂN DẪN, Phó chủ tịch UBND xã Sảng Mộc, tỉnh Thái Nguyên
Do địa bàn rộng, chủ yếu núi đá cao, Hạt kiểm lâm số 14 đã sử dụng các phần mềm chuyên dụng như phần mềm FRMS để cập nhật, theo dõi diễn biến tài nguyên rừng, ứng dụng ảnh vệ tinh để theo dõi, phát hiện hành vi phá rừng hoặc tác động tiêu cực đến rừng. Nhờ đó, nhiều năm gần đây, tình trạng phá rừng trái phép ở các xã Nghinh Tường, Sảng Mộc và Thần Sa đã giảm nhiều, không hình thành điểm nóng.
Ông PHAN QUỐC THỤ, Hạt trưởng Hạt kiểm lâm số 14, Chi cục Kiểm lâm tỉnh Thái Nguyên
Tại các xã vùng cao của tỉnh Thái Nguyên, diện tích rừng tự nhiên và rừng phòng hộ rất lớn. Ở những khu vực này, đất sản xuất nông nghiệp của người dân ít nên kinh tế rừng có vai trò rất quan trọng, trồng rừng mang lại nguồn thu nhập đáng kể. Tuy nhiên, ở những xã vùng cao, diện tích rừng lớn, đời sống người dân còn gặp nhiều khó khăn, tỷ lệ hộ nghèo còn cao. Để làm tốt công tác bảo vệ rừng, tỉnh Thái Nguyên đang thực hiện tốt việc giao khoán và hỗ trợ bảo vệ rừng. Hiện nay, toàn tỉnh có hơn 115.000 ha được giao khoán và hỗ trợ người dân bảo vệ, trong đó khoán bảo vệ rừng gần 34.000ha, hỗ trợ bảo vệ rừng hơn 81.000 ha. Ngoài ra, tỉnh Thái Nguyên còn hỗ trợ trồng rừng sản xuất và phát triển lâm sản ngoài gỗ, hỗ trợ trồng cây trồng cây phân tán và trợ cấp gạo cho những hộ tham gia bảo vệ rừng.
Bà BÙI THỊ THU, Phó Chủ tịch UBND xã Na Rì, tỉnh Thái Nguyên
Thời gian qua, trong công tác bảo vệ rừng, tỉnh Thái Nguyên cũng chú trọng phòng cháy, chữa cháy rừng. Các địa phương và lực lượng kiểm lâm thường xuyên tuyên truyền, hướng dẫn kỹ thuật xử lý thực bì, tạo đường băng cản lửa hay sử dụng biện pháp gom đốt, ủ cành lá cây hoai mục làm phân bón cho cây.
Lực lượng chức năng phối hợp với chính quyền địa phương hướng dẫn người dân, chủ rừng ký cam kết, xây dựng phương án phòng cháy, chữa cháy rừng. Năm 2025, trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên xảy ra 13 vụ cháy, dù tăng 11 vụ so với cùng kỳ năm 2024 nhưng diện tích thiệt hại không lớn, hầu hết các vụ cháy được phát hiện và xử lý kịp thời,
