Ứng dụng công nghệ trong giám sát và quản lý tài nguyên

Ngày 10/10, Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP Đà Nẵng phối hợp Trường đại học Sư phạm và Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học Nước Việt Xanh tổ chức hội thảo “Bảo tồn đa dạng sinh học và phát triển bền vững khu vực miền Trung - Tây Nguyên lần thứ VI”.

Với chủ đề “Khoa học dữ liệu và công nghệ mới trong giám sát và bảo vệ hệ sinh thái”, hội thảo nhằm chia sẻ kết quả nghiên cứu, ứng dụng công nghệ mới và tìm giải pháp nâng cao hiệu quả bảo tồn trong bối cảnh chuyển đổi số.

Đây cũng là hoạt động góp phần triển khai thực hiện Nghị quyết 57/NQ-TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Ông Nguyễn Đình Phúc, Phó Chủ tịch Thường trực Liên hiệp các Hội Khoa học và Kỹ thuật TP Đà Nẵng cho biết, miền Trung - Tây Nguyên có vị trí đặc biệt quan trọng trong hệ thống sinh thái của Việt Nam, là nơi hội tụ của nhiều sinh thái, địa hình và khí hậu đặc trưng, chứa đựng nhiều loài động, thực vật quý hiếm và đặc hữu.

Tuy nhiên, trong bối cảnh biến đổi khí hậu toàn cầu, sức ép phát triển kinh tế, đô thị hóa và khai thác tài nguyên, đa dạng sinh học của khu vực đang bị suy giảm nhanh chóng, nhiều loài động thực vật hoang dã quý hiếm đang đối mặt với nguy cơ tuyệt chủng.

Để giải quyết thách thức này, việc ứng dụng khoa học dữ liệu, công nghệ số và trí tuệ nhân tạo đã trở thành xu hướng tất yếu. Những công cụ hiện đại như phần mềm SMART, UAV (thiết bị bay không người lái), công nghệ DNA barcode, cảm biến hồng ngoại, hệ thống định vị GPS, dữ liệu viễn thám và nền tảng GIS, đang mở ra một kỷ nguyên mới cho công tác bảo tồn.

“Công nghệ cho phép chúng ta theo dõi diễn biến các hệ sinh thái, nhận dạng loài, phân tích hành vi và dự báo các nguy cơ môi trường với độ chính xác cao và chi phí hợp lý, tiết kiệm nhân lực, thời gian”, ông Phúc khẳng định.

Tại hội thảo, nhiều giải pháp công nghệ nổi bật trong giám sát và bảo vệ hệ sinh thái đã được chia sẻ. Điển hình là phần mềm SMART, công cụ chuẩn hóa việc ghi nhận, phân tích và báo cáo dữ liệu tuần tra rừng, góp phần tăng tính minh bạch và hiệu quả quản lý. Thiết bị bay không người lái (UAV) kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) được ứng dụng để giám sát diễn biến tài nguyên rừng và điều tra động vật hoang dã chính xác, bao gồm cả drone tích hợp cảm biến hồng ngoại nhiệt (TIR). Hội thảo cũng phân tích triển vọng và thách thức của nguồn nhân lực bảo tồn đa dạng sinh học trong thời đại chuyển đổi số.

Thông qua các kết quả nghiên cứu, các nhà khoa học, chuyên gia và cơ quan quản lý thảo luận về hướng đi cho công tác bảo tồn trong kỷ nguyên công nghệ. Từ đó, thúc đẩy mạnh mẽ quá trình chuyển đổi từ phương thức “giám sát thủ công” sang hệ thống “giám sát thông minh” dựa trên dữ liệu.

Đồng thời, hội thảo nhấn mạnh vai trò của liên kết vùng và gắn kết cộng đồng, một yếu tố đảm bảo cho tính bền vững của các chương trình bảo tồn. Đây sẽ là nền tảng quan trọng cho bảo tồn đa dạng sinh học, phù hợp với điều kiện của Việt Nam, đồng thời góp phần gìn giữ giá trị thiên nhiên quý báu của miền Trung - Tây Nguyên.