Tác giả Quỳnh Iris de Prelle.
Mùa đông ở bên tôi thường bắt đầu trước giáng sinh vài ngày dù thời gian chuyển mùa từ tháng 10 lúc sang thu. Đến tháng 11, ở Bỉ mưa phùn gió bấc như mùa xuân ở miền Bắc Việt Nam, báo hiệu mùa cúm sẽ về như thường lệ. Lịch tiêm chủng cúm cũng bắt đầu từ tháng 9 cho hết mùa thu. Năm vừa rồi, lịch học cuối năm của tôi kẹt giữa các giờ học nhạc của hai bạn nhỏ sau giờ học ở trường, vì thế, ông bà nội luôn đi đón các bạn vào một số ngày nhất định. Tôi chạy đi chạy lại giữa các bến metro giữa mưa gió. Buổi sáng 8h vẫn tối đen như mực. Không ít bạn du học sinh mới sang đây, thậm chí ở một vài năm rồi vẫn chưa quen cái không khí màu ghi u ám này của thời gian mùa đông ập đến.
Từ cuối tháng 11, chợ giáng sinh ở trung tâm đã mở và khắp nơi chuẩn bị không khí lễ hội mùa cuối năm. Bọn trẻ ở trường thay nhau ốm. Trong mấy năm đại dịch diễn ra, bạn gái nhỏ nhà tôi không hề hấn gì sức khỏe, thế mà năm nay cũng nghỉ học vài lần. Đến dịp cuối năm, bạn ấy ngủ li bì, không sốt mà chỉ ho hắng ít thôi. Vắng mặt ở trường, các anh chị lớp lớn và các bạn trong lớp hỏi thăm rối rít qua anh trai.
Rồi đến lượt bạn trai nhỏ ốm vào đúng dịp nghỉ lễ. Trước đó, trong gia đình, anh trai đã bị cúm và phải làm việc ở nhà. Thế là sau lễ giáng sinh, các thành viên trong đại gia đình lớn của tôi lần lượt ốm. Chồng tôi, bố mẹ chồng tôi. Tôi chăm sóc ba thành viên trong nhà cho đến ngày đầu tiên năm mới, tôi như hết năng lượng. Nằm bẹp giường. May mắn, chồng tôi đỡ hơn, dậy nấu nướng cho tôi và hai bạn nhỏ. Ngày nào, mẹ chồng tôi cũng video call để biết thông tin và nhìn các cháu đã khỏi ốm chưa. Ông bà bị cúm sau mười mấy năm nghỉ hưu. Chúng tôi tiêm đầy đủ 4 mũi tiêm chủng Covid nhưng chủ quan không tiêm chủng cúm. Thế là toàn bộ đều lây nhau.
Hoa mai Nhật đỏ ngoài ngõ.
Thế là từ đầu năm mới 2023, tôi bị ốm, ốm rất nặng không như mọi lần nghỉ ngơi một hay ngày là ổn, là thời gian gần đến Tết ta trong tháng 1 năm nay. Như mọi năm, tôi từ từ mua sắm rồi chuẩn bị để làm sắp đặt Tết Việt online. Thế mà, mấy tuần trước Tết tôi ốm nằm liệt giường. Lỡ hẹn với các bạn gái để gói bánh chưng, lỡ hẹn với đại sứ quán Việt Nam tại Bỉ mời Tết sớm, lỡ hẹn sinh nhật 10 tuổi của con trai, một dấu ấn mới trong cuộc đời. Đây là trận ốm thế kỷ của tôi bởi chưa bao giờ tôi bị ốm nặng như thế, nằm lâu như thế. Sinh hai bạn nhỏ sau mấy ngày nằm viện, tôi về nhà dọn dẹp, nấu nướng, đi chợ như bình thường. Thế mà trận ốm nhớ đời này thiệt tình chưa bao giờ gặp, cũng là lần đầu tiên biết mùi cúm tây thế nào, thế nào là cúm ở châu Âu.
Tuần đầu tiên, tôi ngủ li bì, kể cả ban ngày, tôi dường như không ăn uống gì nhiều, chỉ trái cây và uống nước. Người tôi nhẹ nhõm hẳn đi nhưng không dậy đi lại bình thường được, thế là cứ nằm đó, ngủ và ngủ, thi thoảng thức giấc tôi nhìn vài trang sách rồi lại nhắm nghiền mắt lại. Một tuần trôi qua như thế, ngày nào mẹ chồng tôi cũng an ủi, một tuần sẽ qua mau thôi. Trong khi đó ông bà cũng ốm đúng thời gian như tôi. Thế mà một tuần trôi qua rồi, tôi vẫn dường như không thay đổi mấy, lại còn ho nhiều hơn nữa, nước mũi dạt dào, khăn giấy tốn nhiều như chưa bao giờ tốn như thế. Tôi làm xét nghiệm Covid-19 tại nhà. Âm tính như bao lần xét nghiệm trong lúc đại dịch. Chồng tôi làm vài động tác nhỏ mũi thế nào mà cảm thấy dễ chịu hơn, đờm ra nhiều hơn.
Triết học của Tết.
Chưa bao giờ tôi ốm mà da dẻ lại đẹp ra như lần này, vì chỉ ăn trái cây là chính mà, uống nước nhiều vô kể. Nhà tôi khi ốm, với trẻ nhỏ 5 ngày vẫn không thuyên giảm thì mới hẹn bác sỹ. Mà đa phần là ít dùng thuốc kháng sinh, với trẻ nhỏ chỉ vài giọt siro nhẹ nhàng, tôi và chồng cũng thế, chúng tôi chỉ duy trì vitamin D, vitamin C khi cần thiết hay omega 3 cho trí nhớ, chứ không dùng thuốc. Hết tuần thứ hai, tôi đi lại nhẹ nhàng hơn được trong nhà và bắt đầu nấu ăn nhẹ nhàng, đơn giản và hẹn bác sỹ ngay gần nhà để tiện đi lại. Cứ lần nào gặp bác sỹ là tôi lại tuôn trào các triệu chứng rồi lịch sử bệnh tình của mình dù không có gì nghiêm trọng, tôi xin cả giấy hẹn để điều trị lưng và cổ sau trận ốm kinh hoàng này. Bác sỹ cho tôi vài loại thuốc quen thuộc vì phát hiện tôi bị cảm lạnh và viêm phế quản sau trận cúm. Tôi uống thuốc một tuần. Rồi ra ngoài bắt đầu đi chợ cho Tết đến, còn vài ngày nữa thôi. Rồi túc tắc đi đón các bạn nhỏ như thường lệ.
Đến lúc viết bài viết này, giọng nói của tôi vẫn chưa hoàn toàn hồi phục như thường. Tôi thực sự lo lắng bởi nếu mất giọng tôi không thể đọc thơ và trình diễn, tôi không thể trò chuyện cùng các bạn và mọi người. Tôi yêu giọng nói của chính mình, giong nói tiếng Việt mà rất nhiều bạn đã từng nghe tôi đọc thơ online trên facebook và vô cùng yêu thích.
Tôi khám phá ra giọng nói của chính mình đẹp và hay khi mỗi lần cất giọng đọc tiếng Việt ở giữa các trung tâm văn hóa hay các lễ hội thi ca ở đây, ngay cả giữa công viên rộng lớn toàn cây xanh, mọi người lắng nghe giọng đọc của tôi, cách biểu cảm của tôi. Từ nơi đây, giữa trái tim châu Âu, nơi tôi đang sống tôi mới biết rằng giọng nói của tôi là một tài sản, giọng đọc thơ của tôi là một di sản văn hóa, là một căn cước ID của tôi, căn cước văn hóa của chính tôi.
Chợ mùa Tết ở Bỉ có nhiều quýt da cam tươi tắn.
Tết ốm, một trận ốm kinh hoàng thế kỷ của tôi, của tuổi 40 yêu dấu, của những ngày giáp Tết. Đến hết mồng 3 Tết, tôi dường như đỡ hoàn toàn và đi lại bình thường được nhưng còn đó giọng nói yếu ớt, tôi cần phải hồi phục và giữ gìn nó, giữ gìn giọng nói của mình như một tài sản, một căn cước văn hóa Việt Nam của tôi. Giọng nói để cất lời đọc thơ tiếng Việt giữa những bạn bè quốc tế và tiếng Việt bình đẳng với các ngôn ngữ khác từ khắp nơi ở đây. Tết ốm tôi vẫn đầy đủ bánh chưng, giò và những cành mai xanh biếc nụ còn chúm chím.
Năm 2023 với tông màu đỏ của lòng dũng cảm và bao dung, tôi chọn những bông tulip đỏ và đồng tiền đỏ làm nền chính trên không gian sắp đặt Triết học của Tết. Mâm quả cũng màu đỏ là chủ đạo như một sự nhắc nhở những đổi thay và sự thích ứng tiếp nhận mỗi năm. Tết ốm vẫn vui để các bạn nhỏ háo hức mặc áo dài chụp hình cùng mẹ ngày 30 giao thừa nắng lên. Tết ốm để nhắc mình cần chăm sóc bản thân nhiều hơn, chất lượng hơn và chú ý đến tiêm chủng mùa cúm hàng năm. Tết ốm để nhớ đời trận cúm tây kinh hoàng, mong là duy nhất thôi để biết thế nào là cúm châu Âu. Tết ốm để luôn vẹn tròn yêu thương và vui khỏe để an toàn và kết nối.
Qua mùa Tết, mùa xuân ở Việt Nam đang đến tưng bừng hoa đào hoa mận khắp nơi, mai vàng phương Nam rực sáng một vùng xứ sở nhiệt đới, mai anh đào Đà Lạt dịu dàng vùng cao nguyên... Chúng tôi chờ đến tháng 3 mới bắt đầu mùa xuân và nắng lên như lúc này ở quê nhà. Hẹn gặp gỡ Việt Nam giữa mùa tháng 2 yêu thương.
