Vào tháng 1/2025, Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Trung Quốc và Quốc vụ viện đã công bố Kế hoạch Phát triển Nông thôn Toàn diện 2024-2027. Kế hoạch hướng tới các cải thiện toàn diện trước năm 2027, thời điểm dự kiến diễn ra Đại hội Đảng lần thứ 21.
Các mục tiêu chính bao gồm: nâng cao sản lượng và năng lực nông nghiệp; thu hẹp khoảng cách thu nhập, cơ sở hạ tầng và tiếp cận dịch vụ công giữa khu vực đô thị và nông thôn; nâng cao phúc lợi cho cộng đồng nông thôn. Tiếp nối các nỗ lực xóa đói giảm nghèo trước đây, Kế hoạch nhấn mạnh việc bảo đảm các cộng đồng dễ bị tổn thương không rơi trở lại cảnh nghèo đói.

Một góc nông thôn mới tại Trung Quốc. Ảnh: Nhân Dân Nhật báo.
Đảm bảo an ninh lương thực và thúc đẩy nông nghiệp xanh
Trung Quốc hướng tới tự cung tự cấp, giảm phụ thuộc nhập khẩu trước các rủi ro bên ngoài như chiến tranh thương mại, gián đoạn chuỗi cung ứng hay thiên tai. Kế hoạch đặt mục tiêu ổn định đất trồng ngũ cốc, nâng cao năng suất, tăng sản lượng thêm 50 triệu tấn và duy trì mức sản xuất 700 triệu tấn. Ngoài ngũ cốc, năng lực sản xuất đậu nành và hạt dầu cũng được tăng cường thông qua các giống biến đổi gen (GM) và chỉnh sửa gen (GE).
Các biện pháp chính được đề xuất gồm: cải thiện cơ chế thu nhập, trợ cấp sản xuất, chính sách giá mua tối thiểu, cùng các hỗ trợ đặc biệt cho các huyện trọng điểm sản xuất ngũ cốc. Ngoài ra, kế hoạch nhấn mạnh tăng cường hệ thống “giỏ rau quả” của chính quyền địa phương, bảo đảm nguồn cung đủ các mặt hàng như rau, thịt, trứng, sữa, thủy sản và các thực phẩm thiết yếu khác.
Trung Quốc dự kiến thúc đẩy phát triển nông – công – dịch vụ tích hợp, du lịch nông thôn, chế biến nông sản và thương mại điện tử nông thôn. Kế hoạch nhấn mạnh khai thác nguồn lực địa phương và sản phẩm đặc trưng, xây dựng vùng sản xuất trọng điểm, phát triển thương hiệu nông sản, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và hỗ trợ doanh nghiệp đầu tàu.
Các khu công nghiệp chế biến nông sản, nâng cấp chợ đầu mối và kho trung chuyển ngoại ô sẽ cải thiện hệ thống logistics, đồng thời kết hợp nông nghiệp truyền thống với thương mại điện tử và du lịch sinh thái để đa dạng hóa nguồn thu. Việc làm ổn định cho lao động nông thôn di cư, đào tạo kỹ năng và khuyến khích khởi nghiệp cũng được chú trọng.

Thu hoạch đậu nành tại Lạc Dương, tỉnh Hà Nam, Trung Quốc. Ảnh: THX.
Một yếu tố then chốt khác là chuyển đổi xanh, với việc áp dụng kỹ thuật canh tác thân thiện môi trường như bón phân dựa trên phân tích đất, tăng cường sử dụng phân hữu cơ và giảm phân hóa học, đồng thời bảo vệ và phục hồi môi trường nông thôn.
Để giảm ô nhiễm nông nghiệp, kế hoạch thúc đẩy mô hình canh tác tuần hoàn, hạn chế lãng phí và tái sử dụng an toàn chất thải. Đồng thời, tập trung bảo vệ và phục hồi đất canh tác, đồng cỏ, rừng, sông và hồ; thực hiện luân canh, để đất nghỉ, quản lý rừng tự nhiên và phi thương mại, bảo tồn đa dạng sinh học, ngăn chặn các loài xâm hại. Các dự án phục hồi sẽ tập trung vào các con sông, hồ và hệ sinh thái quan trọng.
Kế hoạch cũng nhấn mạnh thực hiện các chương trình môi trường hiện có như Vạn Lý Trường Thành Xanh, lệnh cấm đánh bắt 10 năm trên sông Dương Tử và chiến dịch “Thanh sạch bốn hỗn loạn”. Các biện pháp khác được đề xuất bao gồm làm sạch sông hồ, chống khai thác nước ngầm quá mức, ngăn xói mòn đất, giảm ô nhiễm kim loại nặng và cải thiện cơ chế giao dịch quyền phát thải carbon, quyền xả thải và quyền sử dụng nước.

Du lịch sinh thái góp phần hồi sinh nông thôn Trung Quốc. Ảnh: People's Daily.
Đảm bảo phúc lợi và an sinh xã hội cho cư dân nông thôn
Kế hoạch hướng tới cải thiện đời sống người dân nông thôn thông qua nâng cấp cơ sở hạ tầng, dịch vụ công và kết nối vùng. Để tránh tái nghèo, Trung Quốc đặt ưu tiên giám sát các khu vực dễ bị tổn thương, duy trì chương trình trợ giúp hiện có, hỗ trợ dân cư thu nhập thấp, tạo việc làm và phát triển cơ sở hạ tầng.
Các giải pháp nâng cấp hạ tầng bao gồm: cải thiện giao thông nông thôn và kết nối với đô thị, tăng cường an ninh nguồn nước qua hệ thống cung cấp tích hợp và nâng cao chất lượng, tối ưu hóa cung cấp năng lượng với lưới điện nông thôn và năng lượng sạch.
Để cải thiện môi trường sống, kế hoạch triển khai cách mạng nhà vệ sinh nông thôn tích hợp xử lý nước thải, quản lý nước thải phân loại, giảm phát sinh chất thải, tái chế tại chỗ và xử lý chất thải nguy hại.
Trong giáo dục và y tế, Trung Quốc sẽ tối ưu hóa phân bổ nguồn lực, nâng cấp cơ sở vật chất, xây dựng cộng đồng trường học đô thị – nông thôn, phát triển mầm non, giáo dục đặc biệt, củng cố bảo hiểm y tế cơ bản, bảo hiểm bệnh hiểm nghèo và hệ thống trợ giúp y tế, đồng thời cung cấp dịch vụ chăm sóc cho người cao tuổi, phụ nữ mang thai và trẻ em.
Kế hoạch cũng đề cập về phúc lợi xã hội, phát triển dịch vụ chăm sóc người già, trẻ em “bị bỏ lại”, phụ nữ, người khuyết tật. Trong đó, đẩy mạnh hoàn thiện hệ thống lương hưu và cơ sở chăm sóc trẻ em tiếp cận dễ dàng, hướng tới nông thôn thịnh vượng, an sinh và bền vững.
Ngoài ra, quyền lợi của cư dân nông thôn di cư lên thành phố sẽ được chú trọng hơn, mở rộng quyền tiếp cận dịch vụ công cơ bản cho tất cả cư dân thường trú, không chỉ những người có hộ khẩu địa phương, đồng thời bảo vệ quyền sử dụng đất, nhà ở và thu nhập tập thể của nông dân.

Khách du lịch nước ngoài thăm một vùng quê ở Trung Quốc. Ảnh: China Daily.
Cơ hội đầu tư cho doanh nghiệp nước ngoài
Kế hoạch Phát triển Nông thôn 2027 mở ra nhiều cơ hội cho các doanh nghiệp nước ngoài tham gia chuyển đổi nông thôn Trung Quốc, đặc biệt trong nông nghiệp hiện đại, phục hồi môi trường, phát triển hạ tầng và dịch vụ nông thôn.
Kế hoạch gắn kết với Danh mục các ngành nghề khuyến khích đầu tư nước ngoài (2022), ưu tiên các ngành FDI và chính sách thuận lợi. Trong nông nghiệp, doanh nghiệp có thể tham gia chọn tạo và nhân giống cây trồng mới tại Hồ Bắc, Quảng Tây và Thiểm Tây (không bao gồm giống GM và GE) và trồng cây silage năng suất cao. Các công ty cung cấp máy móc nông nghiệp hiện đại và thiết bị thông minh cũng được ưu thế khi Trung Quốc hiện đại hóa hệ thống nông nghiệp.
Phục hồi môi trường và quản lý đất nông thôn là trọng tâm, với các cơ hội đầu tư vào cải tạo đất, bảo tồn nước, chống sa mạc hóa, nâng cao chất lượng đất và xây dựng nông trại xanh. Doanh nghiệp có chuyên môn xử lý chất thải nông thôn, quản lý nước thải và phục hồi hệ sinh thái nước cũng được khuyến khích.
Bên cạnh đó, Trung Quốc còn mở rộng cơ hội trong thương mại điện tử nông thôn, dịch vụ logistics, nền tảng số, sản xuất nông nghiệp cơ giới hóa, cũng như nông nghiệp nghỉ dưỡng và du lịch nông thôn, giúp đa dạng hóa thu nhập nông dân và kết nối du lịch với kinh tế địa phương.
Các ngành khuyến khích này tiếp tục được nhấn mạnh trong dự thảo Danh mục 2024, đặc biệt là công nghệ cao và phát triển bền vững. Doanh nghiệp nước ngoài quan tâm nên theo dõi việc hoàn thiện danh mục 2024 và điều chỉnh chiến lược đầu tư phù hợp, nhằm tận dụng chính sách thuận lợi, đóng góp vào phát triển nông thôn Trung Quốc và đạt tăng trưởng kinh doanh bền vững.