Theo ông Nguyễn Thanh Bình, Chủ tịch Hiệp hội Rau quả Việt Nam, mức thuế đối ứng mà Mỹ áp dụng với hàng hóa Việt Nam nhập khẩu vào nước này sẽ gây khó khăn không nhỏ cho các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây sang Mỹ. Bởi khi phải chịu 20% thuế, các doanh nghiệp xuất khẩu trái cây sang Mỹ gần như không còn lợi nhuận.
Trước những khó khăn, thách thức từ chính sách thuế của Mỹ đối với ngành hàng trái cây, ông Bình cho rằng cần có những chính sách kịp thời nhằm tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp. Trước hết, có thể xem xét tạm dừng thuế giá trị gia tăng (GTGT) đối với nguyên liệu đầu vào để góp phần gỡ khó về vốn cho doanh nghiệp.
Sản xuất chuối xuất khẩu ở Unifarm. Ảnh: Thanh Sơn.
Bên cạnh đó, hỗ trợ doanh nghiệp về tín dụng như gia hạn thời gian vay vốn, hỗ trợ lãi suất vay. Sở dĩ doanh nghiệp cần được hỗ trợ về tín dụng là do những khó khăn, biến động của thị trường quốc tế đang khiến cho trái cây xuất khẩu bị tồn kho lâu hơn trước, ảnh hưởng không nhỏ đến sự quay vòng vốn và làm gia tăng chi phí sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp.
Đặc biệt, trước những thách thức của thuế đối ứng, nhiều doanh nghiệp trái cây sẽ phải chuyển hướng từ thị trường Mỹ sang các thị trường khác. Do đó, doanh nghiệp đang rất cần được hỗ trợ về xúc tiến thương mại để tìm kiếm thị trường mới và đa dạng hóa thị trường xuất khẩu.
Ông Nguyễn Thanh Bình đề nghị các bộ, ngành liên quan cần tổ chức thêm nhiều chương trình xúc tiến thương mại, tăng thêm kinh phí cho các hoạt động xúc tiến thương mại, tìm kiếm thị trường mới trong thời gian tới.
Với các thị trường truyền thống của trái cây Việt Nam như Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc, EU..., cần có những giải pháp để khai thác hiệu quả hơn nữa. Trong đó, công tác xúc tiến thương mại rất quan trọng. Chẳng hạn tại thị trường Trung Quốc, trái cây Việt Nam hiện mới chủ yếu đi vào những tỉnh giáp biên giới phía Bắc của Việt Nam. Vì vậy, cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, quảng bá hình ảnh trái cây Việt Nam tại những khu vực ở phía Bắc hay nằm sâu trong nội địa Trung Quốc như Bắc Kinh, Thượng Hải, Sơn Đông...
Tháo gỡ vướng mắc của Luật Thuế GTGT sẽ giúp thị trường hồ tiêu khởi sắc trở lại. Ảnh: Thanh Sơn.
Theo ông Lê Việt Anh, Tổng Thư ký Hiệp hội Hồ tiêu và Cây gia vị Việt Nam (VPSA), vướng mắc lớn đang ảnh hưởng tới xuất khẩu hồ tiêu nói riêng và các ngành hàng nông sản nói chung là thuế GTGT. Khi thu mua nguyên liệu, các doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu đều phải đóng 5% thuế GTGT. Với những doanh nghiệp nhỏ, mỗi tháng tiền thuế GTGT phải đóng cũng lên tới hàng trăm triệu đồng. Với những doanh nghiệp lớn hơn, con số này lên tới hàng tỷ đồng. Thậm chí với những doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu và nông sản hàng đầu có thể lên tới hàng chục tỷ đồng.
Theo quy định hiện hành, sau khi doanh nghiệp xuất khẩu hồ tiêu sẽ được hoàn thuế GTGT. Tuy nhiên thời gian hoàn thuế quá lâu, có thể lên tới một vài năm, dẫn tới doanh nghiệp không còn vốn để quay vòng sản xuất kinh doanh, qua đó ảnh hưởng không nhỏ tới thị trường trong nước cũng như xuất khẩu hồ tiêu. Chính vì vậy, ông Lê Việt Anh cho rằng nếu tháo gỡ kịp thời những vướng mắc về thuế GTGT, sẽ tạo động lực rất lớn cho xuất khẩu hồ tiêu nói riêng, nông sản nói chung.
Trong báo cáo sơ kết 6 tháng đầu năm 2025, VPSA cũng cho rằng, thách thức lớn nhất với xuất khẩu nông sản Việt Nam hiện nay là việc áp dụng Luật Thuế GTGT trong ngành hàng nông sản chưa có hướng dẫn cụ thể từ cơ quan chức năng. Điều này khiến các doanh nghiệp xuất khẩu lúng túng trong kê khai, làm chậm hoạt động giao dịch và tạm thời làm trầm lắng thị trường trong nước. Khi chính sách thuế được làm rõ, nhiều khả năng giá tiêu sẽ hồi phục trở lại nhờ nhu cầu mạnh mẽ từ thị trường quốc tế.
