Phụ nữ - 'điểm tựa' bền vững cho hành trình nông thôn mới

Lan tỏa sức sống Cuộc vận động "5 không, 3 sạch"

Sau 15 năm triển khai, Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” đã thực sự trở thành một phong trào sâu rộng, thấm vào từng mái ấm, từng thôn xóm, tạo nên những chuyển biến rõ rệt trong đời sống gia đình và lan tỏa mạnh mẽ ra cộng đồng. Các tiêu chí của cuộc vận động không còn dừng lại ở khẩu hiệu mà đã được cụ thể hóa bằng những mô hình, công trình, phần việc thiết thực, phù hợp với điều kiện của từng địa phương, từng vùng miền.

Tại Hội nghị tổng kết 15 năm thực hiện Cuộc vận động gắn với xây dựng nông thôn mới, sơ kết Đề án 938 và Chương trình “Mẹ đỡ đầu”, nhiều điển hình tiên tiến đã được giới thiệu. Họ chính là những minh chứng sống động cho sức lan tỏa của phong trào, đồng thời chia sẻ kinh nghiệm, cách làm sáng tạo để Cuộc vận động ngày càng đi vào chiều sâu, gắn kết với thực tiễn đời sống của nhân dân.

Một trong những gương điển hình là chị Đặng Thị Đào, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ thôn 3, xã Xuân Hồng, tỉnh Ninh Bình. Chị đã lan tỏa tinh thần “3 sạch”, góp phần xây dựng nông thôn mới kiểu mẫu tại địa phương.

Chị Đào chia sẻ, khó khăn lớn nhất trong quá trình vận động bà con chính là thay đổi thói quen sinh hoạt lâu năm của chị em và người dân. “Nhiều người ban đầu còn nghĩ ‘3 sạch’ chỉ là phong trào nhất thời, chưa thấy đó là việc cần làm hằng ngày, cho nên có lúc tôi vận động, chị em cứ ậm ừ cho qua”.

Để tạo niềm tin, chị cùng Ban Chấp hành Chi hội kiên trì đến từng hộ gia đình tuyên truyền, đồng thời gương mẫu đi đầu: tham gia “Ngày Chủ nhật xanh”, trực tiếp dọn dẹp, phân loại rác, trồng hoa thay cỏ ven đường, ủ rác hữu cơ làm phân bón. Khi thấy thôn xóm sạch đẹp, có rau sạch để ăn, chị em phấn khởi, tự giác hơn và dần hình thành thói quen giữ gìn vệ sinh.

Không dừng lại ở đó, với vai trò Trưởng thôn, chị Đặng Thị Đào còn tham mưu cho Chi ủy, Chi bộ chọn các hộ gia đình tiêu biểu làm điểm để nhân rộng. Đồng thời, đưa tiêu chí “5 không, 3 sạch” vào bình xét gia đình văn hóa, vừa là động lực vừa tạo thành phong trào thi đua sôi nổi.

Chị Đào khẳng định: “Điều quan trọng nhất là sự kiên trì, bền bỉ, gần gũi và làm cùng chị em. Khi mình gương mẫu, lắng nghe và đồng hành, chị em sẽ tin, sẽ làm theo và biến ‘3 sạch’ từ khẩu hiệu thành hành động, từ phong trào thành thói quen hằng ngày. Đó chính là nền tảng cho hạnh phúc gia đình và sự phát triển cộng đồng”.

Mỗi công trình của phụ nữ là một đóa hoa trong lòng dân

Ở vùng đất Tây Nguyên, nơi có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, chị Nguyễn Thị Phượng, Chi hội trưởng Chi hội phụ nữ thôn 1B, xã Ea M'droh (Đắk Lắk), đã cùng cán bộ Hội LHPN kiên trì lan tỏa Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” bằng những hành động thiết thực. Không hô hào khẩu hiệu, chị bắt đầu từ việc nhỏ: vận động chị em cùng dọn vệ sinh, phân loại rác, trồng hoa ven đường.

Những mô hình giản dị ấy khi mang lại hiệu quả đã nhanh chóng được nhân rộng, khiến bà con tin tưởng và làm theo. Nhờ vậy, bản làng không chỉ sạch đẹp hơn, mà còn dần vắng bóng bạo lực, trẻ em đến trường đầy đủ, an ninh trật tự và chính sách dân số được đảm bảo. “Chúng tôi tuyên truyền gắn với hành động để Cuộc vận động đi vào lòng dân, trở thành thói quen mỗi ngày. Từ khi triển khai, bản làng vui hơn, rộn rã tiếng trẻ con, đời sống chị em phụ nữ cũng được nâng cao rõ rệt", chị Phượng chia sẻ.

Nếu phụ nữ Tây Nguyên ghi dấu bằng những con đường hoa và nếp sống xanh, thì ở vùng đất Trà Vinh (nay thuộc Vĩnh Long), chị Trầm Thị Xuân Thủy, nguyên Chủ tịch Hội LHPN xã Long Hiệp, lại chọn một hướng đi gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống.

Chị Trầm cùng Hội thành lập và duy trì ba câu lạc bộ múa hát Khmer. Những giai điệu rộn ràng, điệu múa uyển chuyển không chỉ giữ gìn bản sắc dân tộc, gắn kết cộng đồng mà còn trở thành nét độc đáo, góp phần làm giàu thêm sản phẩm du lịch địa phương. “Câu lạc bộ đã trở thành nơi gắn bó, nơi để chị em tìm thấy niềm vui và sự tự tin, đồng thời khẳng định vai trò của phụ nữ trong xây dựng cuộc sống gia đình hạnh phúc, chung tay dựng xây nông thôn mới”, chị Thủy chia sẻ.

Sức sống cộng đồng khởi nguồn từ bàn tay phụ nữ

Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam, Chủ tịch Hội LHPN Việt Nam Nguyễn Thị Tuyến khẳng định: Trong giai đoạn 2010-2020, Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” đã thực sự bén rễ vào đời sống, bắt đầu từ những hành động giản dị nhưng giàu ý nghĩa.

Từ những con đường hoa do chị em phụ nữ chăm sóc hằng ngày, những “Mái ấm tình thương” được dựng lên nơi vùng lũ, đến các lớp tập huấn pháp luật, kỹ năng gia đình đưa về tận thôn bản… tất cả đã tạo nên những đổi thay rõ rệt. Hơn 90 nghìn hộ nghèo do phụ nữ làm chủ đã thoát nghèo, hàng vạn tuyến đường tự quản và mô hình “5 không, 3 sạch” được hình thành, khẳng định vai trò then chốt của phụ nữ trong xây dựng nông thôn mới.

Bước sang giai đoạn 2021-2025, Cuộc vận động có bước phát triển mạnh mẽ, bắt nhịp với bối cảnh mới. Hơn 18.000 công trình, phần việc do phụ nữ đảm nhiệm đã hoàn thành; hơn 10.000 mô hình bảo vệ môi trường ra đời, thích ứng với biến đổi khí hậu; hàng triệu phụ nữ được hỗ trợ an sinh, tiếp cận bảo hiểm y tế; hàng vạn lớp truyền thông, tập huấn kỹ năng làm cha mẹ, kỹ năng khởi nghiệp và phát triển kinh tế được triển khai rộng khắp. Những kết quả ấy đã đưa Cuộc vận động vượt ra ngoài phạm vi mỗi hộ gia đình, trở thành động lực cộng đồng, gắn kết trách nhiệm của phụ nữ với sự phát triển bền vững.

Nhìn lại 15 năm, dấu ấn của Cuộc vận động “Xây dựng gia đình 5 không, 3 sạch” được khắc họa từ những mô hình rất đời thường nhưng chan chứa cảm xúc: ngôi nhà “3 sạch” gọn gàng, ấm áp; tuyến đường hoa rực rỡ khắp miền quê; mô hình “Phụ nữ sống xanh”, “Biến rác thải thành tiền” góp phần bảo vệ môi trường; hay “Ngôi nhà an toàn cho phụ nữ và trẻ em” trở thành điểm tựa vững chắc cho những phận đời dễ bị tổn thương.

Mỗi công trình, mỗi mô hình ấy không chỉ mang lại hiệu quả thiết thực mà còn thắp lên niềm tin, khơi dậy tinh thần trách nhiệm, tình yêu thương và niềm tự hào của phụ nữ Việt Nam. Đó chính là sức sống cộng đồng được khởi nguồn từ bàn tay, trái tim và trí tuệ của phụ nữ - những người đang ngày ngày chung tay dựng xây nông thôn mới giàu đẹp, văn minh.