Bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM. Ảnh: Nguyễn Thủy.
295 cơ sở sản xuất, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản tham gia "Chuỗi thực phẩm an toàn"
Ngày 3/12, tại Lâm Đồng, Ban Quản lý An toàn thực phẩm TP.HCM tổ chức Hội nghị sơ kết công tác phối hợp quản lý và kết nối tiêu thụ nông sản, thực phẩm đảm bảo an toàn cho các cơ sở sản xuất, kinh doanh trong chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn giữa TP.HCM và 15 tỉnh, thành giai đoạn 2021-2025.
Hội nghị có sự tham gia của đại diện Sở NN-PTNT 15 tỉnh, thành phố gồm Lâm Đồng, Đồng Nai, Sóc Trăng, Bình Dương, Cần Thơ, Phan Thiết… và các chuỗi tiêu thụ nông sản tại TPHCM.
Bà Phạm Khánh Phong Lan, Trưởng ban Ban Quản lý an toàn thực phẩm TP.HCM cho biết, là đầu mối lưu thông, tiêu thụ lớn thực phẩm nhưng sản xuất nông nghiệp TP.HCM mới chỉ đáp ứng được khoảng 20-30% nhu cầu thực phẩm của người dân, phần còn lại phải nhập từ các tỉnh, thành hoặc nhập khẩu qua nhiều đường khác nhau.
Theo bà Lan, thời gian qua, ngành nông nghiệp đã đạt được những bước tiến đáng kể, xuất khẩu nông sản thu về hàng chục tỷ USD, đáp ứng các quy chuẩn khắt khe của các nước phát triển. Ở trong nước cũng đạt được một số thành quả, chất lượng, an toàn thực phẩm đã được cải thiện đáng kể nhưng không ổn định; việc truy xuất, minh bạch nguồn gốc xuất xứ còn thấp, số vụ vi phạm về an toàn thực phẩm, ghi nhãn hàng hóa, truy xuất nguồn gốc vẫn còn gây bức xúc cho người tiêu dùng.
Đề án chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn, bền vững giai đoạn 2022-2025 giữa TP.HCM và các tỉnh thành được đánh giá dựa trên bốn tiêu chí là tăng cường thanh tra, xử lý sai phạm; giảm số vụ ngộ độc; kết quả kiểm nghiệm rau củ quả, thực phẩm sử dụng có giảm đi và tiến đến triệt tiêu những chất cấm gây hại sức khỏe hay không; xây dựng chuỗi thực phẩm an toàn, tăng lượng thực phẩm sạch.
Theo bà Lan, trong vấn đề xây dựng thực phẩm sạch thì việc quan trọng là đảm bảo đầu ra cho nông dân và doanh nghiệp. TP.HCM cũng đã yêu cầu hệ thống trường học, bếp ăn tập thể, căn tin dành cho học sinh từ mầm non đến trung học phải lấy nguồn thực phẩm đầu vào, đặc biệt là thực phẩm tươi sống phải có tiêu chuẩn VietGAP, chuỗi thực phẩm an toàn chứ không phải đơn thuần là thực phẩm có xuất xứ rõ ràng, chứng minh bằng hoá đơn theo luật. Với hệ thống nhà hàng, khách sạch phục vụ du lịch cũng vậy. Còn siêu thị cũng phải ghi rõ ràng xuất xứ VietGAP hay không để người tiêu dùng lựa chọn.
Theo bà Lan, thu nhập người dân còn khiêm tốn. Ai cũng muốn thực phẩm sạch, an toàn nhưng túi tiền có hạn, nên thường chọn những thực phẩm rẻ tiền, rẻ thật là rẻ. Nhưng rẻ quá thì khó đảm bảo ATTP. Vì vậy, cần tuyên truyền cho người dân biết được doanh nghiệp, đơn vị có thực phẩm sạch và có thói quen lựa chọn thực phẩm sạch để sử dụng đảm bảo sức khỏe.
“Vẫn biết thực phẩm trong siêu thị sẽ đắt hơn chợ truyền thống, nhưng nếu lấy sức khỏe làm đầu thì một đồng tiết kiệm hôm nay nếu lỡ mua thực phẩm không an toàn thì sẽ phải trả giá rất nhiều trong tương lai”, bà Lan nói.
Tính đến cuối tháng 10/2022, BQL ATTP TP.HCM phối hợp với các Chi cục chuyên ngành thuộc Sở NN-PTNT các tỉnh, thành phố đã tổ chức thẩm định và cấp giấy chứng nhận tham gia Đề án “chuỗi thực phẩm an toàn” cho 295 cơ sở sản xuất, chăn nuôi, nuôi trồng thủy sản.
Đến nay, tỷ lệ sản xuất và cung ứng thực phẩm đạt chuẩn trong các chuỗi thực phẩm đạt chuẩn (chỉ tính các chuỗi thực phẩm an toàn và các sản phẩm đạt VietGAP, GlobalGAP, HACCP, ISO...) cung cấp cho người dân Thành phố mỗi năm đạt khoảng 321.850 tấn thịt heo, 534.635.284 quả trứng gia cầm, 272.102,8 tấn rau, củ, quả; 25.470 tấn thủy sản.
Xây dựng thêm các chuỗi nông sản, thực phẩm an toàn
Ở góc độ địa phương, Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Văn Sơn cho biết, năm 2022, tăng trưởng của ngành nông nghiệp của tỉnh đạt 5,04%, trong đó, sản lượng rau củ quả các loại cung cấp cho TP.HCM khoảng 60%, 10% cho các tỉnh Nam Bộ, số còn lại là các tỉnh miền Bắc, miền Trung và Tây Nguyên. Tỉnh cũng đã xây dựng được 210 chuỗi nông sản cho TP.HCM. Tuy số lượng chuỗi liên kết nhiều nhưng sản lượng tiêu thụ thông qua hình thức liên kết sản xuất vẫn còn chiếm tỷ lệ thấp so với tổng sản lượng toàn tỉnh.
Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Lâm Đồng Nguyễn Văn Sơn. Ảnh: Nguyễn Thủy.
Ông Nguyễn Văn Thắng, Phó Giám đốc Sở NN-PTNT tỉnh Đồng Nai cho hay, giữa tỉnh Đồng Nai và TP.HCM dữ liệu Đề án quản lý, nhận diện và truy xuất nguồn gốc thịt heo, thịt gia cầm và trứng gia cầm và Dự án truy xuất nguồn gốc thực phẩm thiết yếu có nguồn gốc động vật trên địa bàn tỉnh Đồng Nai giai đoạn 2019 – 2020, định hướng đến năm 2025 đã được đồng bộ tạo điều kiện thuận lợi trong việc khai thác dữ liệu chung, cũng như thuận lợi trong thao tác, kiểm tra số lượng, truy xuất nguồn gốc sản phẩm thịt heo, thịt gia cầm và trứng gia cầm lưu thông, tiêu thụ.
Từ đầu năm đến 31/10, số lượng heo đã được truy xuất nguồn gốc từ Đồng Nai cung ứng cho TP.HCM là 551.166 con (tại 48 cơ sở chăn nuôi heo tham gia) và 119.697 con (tại 2 cơ sở giết mổ tham gia); số lượng gà là 6.450.346 con (tại 7 cơ sở chăn nuôi tham gia) và 885.987 con (tại 1 cơ sở giết mổ tham gia).
Phó Giám đốc Sở NN-PTNT TP Cần Thơ Nguyễn Tấn Nhơn cho hay, từ 2018 đến nay, đơn vị đã phối hợp với BQL ATTP TP.HCM xây dựng phát triển 13 chuỗi cung ứng thủy sản cung ứng cho thị trường TP.HCM. Sản lượng bình quân hàng năm hơn 5.600 tấn thủy sản và sản phẩm thủy sản các loại, được kiểm soát chặt chẽ về an toàn thực phẩm. Tuy nhiên, kết quả này vẫn chưa tương xứng với khả năng sản xuất, cung ứng nguồn thực phẩm của Cần Thơ với các tỉnh, thành phố trong cả nước và ngược lại, đặc biệt với thị trường lớn như TP.HCM.
TP.HCM sẵn sàng bao tiêu nông sản, thực phẩm an toàn
Theo bà Phạm Khánh Phong Lan, thời gian tới, đơn vị sẽ chú trọng công tác thanh tra kiểm tra, kịp thời xử lý các vi phạm để giảm thiểu các vụ ngộ độc thực phẩm xảy ra. Bên cạnh đó, việc kiểm nghiệm thực phẩm sẽ thực hiện thường xuyên để triệt tiêu hoàn toàn các hóa chất, chất cấm. Hiện nay, chúng tôi đã xây dựng chuyên đề kiểm tra đột xuất tại các siêu thị, các chợ đầu mối, chợ truyền thống để đảm bảo nguồn thực phẩm an toàn trong dịp cuối năm.
Ngoài ra, để khắc phục các tồn tại, nâng cao chất lượng, an toàn, minh bạch nguồn thực phẩm cho tiêu dùng trong thời gian tới, Trưởng ban BQL ATTP TP.HCM cho rằng, Ban và Sở NN-PTNT các tỉnh cần xây dựng và phát triển một số chuỗi giá trị nông lâm thủy sản bền vững, góp phần triển khai hiệu quả Chương trình phối hợp, nâng cao chất lượng chuỗi cung ứng nông lâm thủy sản bền vững giao thương giữa TP.HCM và các tỉnh, thành phố. Đồng thời, hỗ trợ, tạo điều kiện tìm đầu ra cho sản phẩm an toàn, được sản xuất theo quy trình sản xuất an toàn, sản phẩm OCOP, sản phẩm được sản xuất từ các doanh nghiệp được chứng nhận doanh nghiệp nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao...
Đồng thời, hỗ trợ các doanh nghiệp tiêu thụ tại hệ thống siêu thị, các chợ ở TP.HCM; thường xuyên khảo sát vùng sản xuất nông sản, thực phẩm an toàn của các tỉnh để ký kết, hỗ trợ bao tiêu sản phẩm. Song song đó, hỗ trợ các cơ sở sản xuất nông sản thực phẩm hoàn thiện thủ tục, quy định truy xuất nguồn gốc thực phẩm để tiêu thụ tại TP.HCM.
