Trong bối cảnh đất nước đang bước vào giai đoạn phát triển mới với nhiều cơ hội và thách thức đan xen, vai trò của ngành Nông nghiệp và Môi trường ngày càng trở nên quan trọng. Tại Đại hội đại biểu Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030, với sự tham dự của nhiều lãnh đạo cấp cao, nguyên lãnh đạo các bộ, ban, ngành, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có bài phát biểu chỉ đạo sâu sắc, không chỉ đánh giá những thành tựu đã đạt được mà còn vạch ra những định hướng chiến lược, khẳng định vị thế tiên phong của ngành trong công cuộc xây dựng một Việt Nam thịnh vượng và bền vững.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà có bài phát biểu chỉ đạo sâu sắc đánh giá những thành tựu đã đạt được và khẳng định vị thế tiên phong của ngành Nông nghiệp và Môi trường trong công cuộc xây dựng một Việt Nam thịnh vượng và bền vững. Ảnh: Tùng Đinh.
Dấu ấn 80 năm và tầm nhìn chiến lược của sự hợp nhất
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ niềm vui khi được hòa mình vào không khí kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và Quốc khánh 2/9, với hàng loạt sự kiện trọng đại đang diễn ra trên cả nước. Ông đặc biệt nhấn mạnh ý nghĩa của việc tổ chức Đại hội lần thứ nhất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường là một sự kiện đánh dấu bước ngoặt lịch sử sau quá trình sáp nhập hai bộ lớn. “Đây là kết quả của một quá trình dài, có lĩnh vực đã trên 80 năm. Điều đó cho thấy bối cảnh chúng ta tổ chức Đại hội lần thứ nhất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã dựa trên một tài sản vô giá, đó là truyền thống, là sự nỗ lực, đóng góp của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của hai ngành”, Phó Thủ tướng khẳng định.
"Đại hội lần thứ nhất của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã dựa trên một tài sản vô giá, đó là truyền thống, là sự nỗ lực, đóng góp của các thế hệ lãnh đạo, cán bộ, công chức, viên chức, người lao động của hai ngành”, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định. Ảnh: Tùng Đinh.
Sự hợp nhất Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn với Bộ Tài nguyên và Môi trường được Phó Thủ tướng đánh giá là một “tầm tư duy có tính chiến lược”, một bước hoàn thiện trong quản lý bộ, ngành, tạo ra không gian và cơ hội phát triển hoàn chỉnh hơn. “Khi chúng ta sáp nhập lại, đây có thể khẳng định là một tầm tư duy có tính chiến lược, một bước hoàn thiện hơn trong quản lý bộ, ngành, tạo ra một không gian và cơ hội phát triển hoàn chỉnh hơn. Tư duy quản lý này sẽ đảm bảo cho vị thế và sức mạnh của Bộ ta. Ngay tại thời điểm này, vị thế của nông nghiệp và môi trường đã khác”, ông nhấn mạnh.
Vượt khó, 'biến nguy thành cơ' trong nhiệm kỳ đặc biệt
Nhìn lại chặng đường 5 năm (2020-2025), Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà nhận định đây là một nhiệm kỳ hết sức đặc biệt, khi đất nước phải đối mặt với những khó khăn, thách thức lớn hơn, phức tạp hơn, với nhiều yếu tố bất định, khó lường. Đại dịch COVID-19 với những tác động chưa từng có tiền lệ đã để lại hậu quả nặng nề cho cả kinh tế và xã hội, phá vỡ mọi chuỗi cung ứng toàn cầu. Nền kinh tế Việt Nam, với độ mở lớn, chịu tác động kép từ những biến động của thế giới và những hạn chế của nội tại.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà cho rằng vị thế của ngành Nông nghiệp và Môi trường trở nên rất quan trọng trong phát triển đất nước. Ảnh: Tùng Đinh.
Tuy nhiên, trong bối cảnh đó, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã thể hiện sự bản lĩnh khi lựa chọn “biến nguy thành cơ”, biến thách thức thành cơ hội. “Rõ ràng trong khó khăn, các đồng chí đã tự đánh giá bối cảnh tình hình thế giới, nhận ra rằng chúng ta không thể không đổi mới, không hành động, và đã kịp thời chuẩn bị hành trang để đổi mới”, Phó Thủ tướng biểu dương.
Công tác Đảng là hạt nhân của mọi thành công
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đặc biệt nhấn mạnh vai trò của công tác Đảng là “hạt nhân, là nguyên nhân của thành công”. Việc hợp nhất hai bộ và hai đảng bộ, với hơn 80 tổ chức và trên 10.000 đảng viên, thành một tổ chức mới đã được thực hiện nhanh chóng, quyết tâm, quyết liệt. Điều này không chỉ đảm bảo bộ máy được triển khai đồng bộ mà còn tạo ra sự đoàn kết, nhất trí, nền tảng để ngành vượt qua giai đoạn khó khăn nhất.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà tặng hoa và chúc mừng Ban Chấp hành Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường lần thứ I nhiệm kỳ 2025-2030. Ảnh: Tùng Đinh.
Các chỉ số đánh giá công tác Đảng rất tích cực: 100% chi bộ, đảng bộ trực thuộc hoàn thành nhiệm vụ, trong đó 94% hoàn thành tốt nhiệm vụ; tỷ lệ đảng viên hoàn thành tốt nhiệm vụ đạt trên 97%. Đặc biệt, toàn Đảng bộ kết nạp được 1.547 đảng viên mới, vượt gần ba lần chỉ tiêu (600 đảng viên). “Trong bối cảnh khó khăn như hiện nay, việc chất lượng và số lượng đảng viên vượt gần ba lần chỉ tiêu cho thấy đây là một đảng bộ đã biết phát huy vai trò của Đảng, tạo ra sự đoàn kết, nhất trí và đi rất đúng hướng trong vấn đề phát triển Đảng”, Phó Thủ tướng biểu dương.
Nông nghiệp vươn tầm, môi trường chủ động là “điểm sáng ấn tượng”
Phó Thủ tướng cũng điểm qua nhiều con số và thành tựu ấn tượng của ngành, trong đó, lĩnh vực nông nghiệp, sự tăng trưởng đã chuyển từ vai trò “trụ đỡ” sang đóng góp quan trọng cho nền kinh tế. Mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt gần 70 tỷ USD vào cuối năm 2025 là một con số đầy tham vọng và ý nghĩa. “Con số 70 tỷ đô la trên tổng kim ngạch hơn 400 tỷ đô la là một con số rất lớn, và nông nghiệp đã trở thành một ngành kinh tế hết sức quan trọng”, ông nói.
Ý nghĩa chính trị, xã hội của nông nghiệp còn lớn hơn, khi khoảng 60% dân số Việt Nam sống ở khu vực nông thôn. Việc 80% số xã đạt chuẩn nông thôn mới là minh chứng cho nỗ lực xây dựng nông thôn hiện đại, nông dân thông minh và nông nghiệp phát triển theo hướng kinh tế, công nghiệp hóa, dịch vụ hóa, thương mại hóa, đồng thời chuyển đổi sang nông nghiệp xanh hơn, thân thiện môi trường hơn, giảm phát thải carbon. “Tăng trưởng 1% của nông nghiệp có ý nghĩa vô cùng lớn đối với 60% người dân ở nông thôn”, Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Lĩnh vực nông nghiệp, sự tăng trưởng đã chuyển từ vai trò “trụ đỡ” sang đóng góp quan trọng cho nền kinh tế. Mục tiêu kim ngạch xuất khẩu nông, lâm, thủy sản đạt gần 70 tỷ USD vào cuối năm 2025 là một con số đầy tham vọng và ý nghĩa. Ảnh: Tùng Đinh.
Đặc biệt, trong thặng dư xuất khẩu 100 tỷ USD của cả nước, nông nghiệp đóng vai trò rất lớn. Sản phẩm nông nghiệp Việt Nam tự hào có mặt trên 200 quốc gia và vùng lãnh thổ, khẳng định vị thế quan trọng trên bản đồ thương mại quốc tế.
Đối với lĩnh vực tài nguyên thiên nhiên và môi trường, Phó Thủ tướng đánh giá cao sự chuyển đổi từ vị thế bị động, ứng phó sang chủ động. “Đây là lần đầu tiên chúng ta có một cơ quan quản lý môi trường đúng nghĩa, bao gồm các hệ sinh thái tự nhiên. Chúng ta đã chuyển từ vị thế bị động, ứng phó sang chủ động”, ông nhận định. Các bộ luật quan trọng như Luật Bảo vệ môi trường 2020, Luật Đất đai, cùng các luật liên quan đến phát triển kinh tế nông nghiệp với nhiều tư duy đổi mới, đã tạo nền tảng pháp lý vững chắc.
Việt Nam cũng đã thể hiện tinh thần chủ động, có trách nhiệm trong các cam kết quốc tế, điển hình là việc tham gia Tuyên bố chính trị thiết lập quan hệ đối tác chuyển đổi năng lượng công bằng (JETP) cùng các nước G7. Điều này cho thấy sự ghi nhận và đánh giá cao của thế giới đối với nỗ lực của Việt Nam trong ứng phó biến đổi khí hậu.
Cùng với đó, Việt Nam đã xây dựng một cách quản lý bài bản từ chiến lược biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, tăng trưởng xanh đến các quy hoạch quản lý tài nguyên. Với 11 khu dự trữ sinh quyển thế giới, 3 khu di sản thiên nhiên thế giới, 12 vườn di sản ASEAN và mục tiêu tham vọng đưa 6% diện tích biển vào bảo tồn, Việt Nam đang khẳng định vai trò tiên phong trong bảo vệ môi trường và đa dạng sinh học.
Thẳng thắn nhìn nhận hạn chế và định hướng chiến lược
Bên cạnh những thành tựu, Phó Thủ tướng cũng thẳng thắn chỉ ra nhiều tồn tại, hạn chế, yếu kém mà báo cáo chính trị đã đề cập. Ông muốn làm rõ hơn một số vấn đề để định hướng cho giai đoạn sắp tới.
Thứ nhất, về tư duy thể chế, Phó Thủ tướng đặt vấn đề về việc làm sao để phát huy được tư duy chiến lược của sự hợp nhất, để nông nghiệp, nông dân và nông thôn thực sự có sự chuyển mình, để Bộ Nông nghiệp và Môi trường đi trước, tiên phong, dẫn dắt các lĩnh vực kinh tế khác theo hướng kinh tế nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp xanh, nông nghiệp carbon thấp. Ông nhấn mạnh rằng, khi kinh tế - xã hội - môi trường được xác định là ba trụ cột của phát triển bền vững, vị thế của ngành đã khác.
Phó Thủ tướng đề nghị cần tiếp tục xem xét lại việc sắp xếp hai bộ có mối quan hệ hữu cơ, không phải là sắp xếp cơ học mà phải thiết kế lại một cách khoa học, kể cả về cơ cấu tổ chức bộ máy. Ông lấy ví dụ về việc không thể phát triển tài nguyên nước riêng, thủy lợi riêng, hạ tầng riêng, phòng chống ngập lụt riêng, mà phải tích hợp lại. Ông cũng đề xuất ban hành một nghị quyết của Bộ Chính trị về phát triển bền vững để từ đó thay đổi tư duy về quản lý, điều hành, chiến lược, hướng tới các bộ luật về kinh tế tuần hoàn, kinh tế xanh.
Về khoa học công nghệ và chuyển đổi số, Phó Thủ tướng chỉ rõ hai trách nhiệm quan trọng. Một là, ngành phải thực sự chuyển đổi số trong quản lý nội bộ, xây dựng dữ liệu lớn, ứng dụng công nghệ để quản trị hiện đại, giúp nông nghiệp thông minh. Hai là, ngành phải giúp xã hội, doanh nghiệp và Chính phủ phát triển kinh tế số, chính phủ số thông qua việc cung cấp các sản phẩm như bản đồ, dữ liệu vệ tinh, viễn thám. Ông đặt câu hỏi về hiệu quả ứng dụng của lực lượng cán bộ khoa học công nghệ tương đối lớn của ngành, với 11.000 người và 180 phòng thí nghiệm, trong việc tạo ra các phát minh sáng chế phục vụ nông nghiệp thông minh, carbon thấp.
Đối với công tác hội nhập và hợp tác quốc tế, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định tầm quan trọng của việc tận dụng hợp tác, hội nhập để học hỏi kinh nghiệm từ các nước đi trước, đặc biệt là về kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, cơ chế vận hành thị trường carbon. Điều này giúp Việt Nam chủ động hơn trong các vấn đề như vấn đề “thẻ vàng” EC của châu Âu, chuyển từ đối phó sang phát triển bền vững nguồn lợi thủy sản.
Về nguồn nhân lực và tổ chức bộ máy, Phó Thủ tướng đề nghị cần xem xét, sắp xếp lại các tổ chức để đảm bảo tính gắn bó hữu cơ, khoa học hơn, tập hợp được lực lượng các nhà khoa học, các trường đại học để đặt ra những nhiệm vụ mới. Đồng thời, cần có một đề án để đánh giá nhu cầu nhân lực cho các ngành nghề, lĩnh vực mới, và tập trung đào tạo cán bộ đáp ứng yêu cầu hội nhập quốc tế. Ông nhấn mạnh sự cần thiết của một “cuộc cách mạng về nguồn nhân lực” để đảm bảo ngành có đội ngũ cán bộ đủ tầm vóc quốc tế trong tương lai.
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ niềm tin và kỳ vọng lớn lao vào Ban Chấp hành nhiệm kỳ mới của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ảnh: Tùng Đinh.
Niềm tin và kỳ vọng vào Ban Chấp hành nhiệm kỳ mới
Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ niềm tin và kỳ vọng lớn lao vào Ban Chấp hành nhiệm kỳ mới của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Ông mong muốn đây sẽ là một tập thể thực sự đoàn kết, bản lĩnh, kế thừa những bài học quý giá, đặc biệt là bài học về sự đoàn kết và nhất trí. “Phải phát huy để đào tạo được những nguồn cán bộ trẻ, chất lượng, nhưng cũng phải tận dụng được di sản của các thế hệ đi trước”, ông nhắn nhủ.
Phó Thủ tướng cũng khẳng định ngành Nông nghiệp và Môi trường phải luôn tiên phong để tạo ra các thước đo về giá trị của sự phát triển cân bằng và bền vững. “Các đồng chí phải là người khởi đầu, thí điểm cho lĩnh vực của mình.” Ông tin tưởng rằng với tinh thần đó, Bộ sẽ tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua, quyết tâm phấn đấu hoàn thành thắng lợi các mục tiêu, chỉ tiêu, nhiệm vụ đề ra, góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội Đảng bộ lần thứ nhất, đồng thời đóng góp ý kiến cho Báo cáo chính trị trình Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIV.
Đại hội Đảng bộ Bộ Nông nghiệp và Môi trường lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 - sự kiện chính trị trọng đại của ngành diễn ra sáng 14/8/2025, với sự định hướng của Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà không chỉ là lời động viên, biểu dương mà còn là kim chỉ nam quan trọng cho Bộ Nông nghiệp và Môi trường tiếp tục phát huy truyền thống, vượt qua thách thức, và khẳng định vị thế tiên phong trong công cuộc xây dựng một nền nông nghiệp hiện đại, bền vững, gắn liền với bảo vệ môi trường, vì một Việt Nam thịnh vượng và xanh.
