Nông dân Sơn Mai thoát nghèo nhờ đổi mới cách làm

Từ nhiều năm nay, nhắc đến phong trào phát triển kinh tế hộ ở thôn Biều Qua (xã Sơn Mai, tỉnh Quảng Ngãi), người dân thường kể về hành trình của anh Đinh Văn Đành - dân tộc Hrê.

37 tuổi, anh Đành mạnh dạn rẽ lối, từ bỏ cây keo hiệu quả thấp để xây dựng một mô hình kinh tế tổng hợp ngay trên phần đất rộng hơn một hecta của gia đình mình. 

Thành quả hiện hữu là những luống cau xanh rì, vườn sả tỏa mùi thơm, những hàng sầu riêng mới vào vụ đầu tiên cùng tiếng heo, bò trong chuồng… tất cả tạo nên diện mạo mới cho khu vườn, đồng thời phản chiếu sự thay đổi lớn trong tư duy sản xuất nơi vùng cao này.

Anh Đành nhớ lại, ngày trước, kinh tế của gia đình phụ thuộc hoàn toàn vào cây keo. Thu nhập bấp bênh khiến anh gặp nhiều khó khăn trong việc nuôi con, chăm lo cho gia đình. Khi được Hội Nông dân xã hướng dẫn tiếp cận nguồn vốn ưu đãi, anh quyết định vay 50 triệu đồng để đầu tư làm kinh tế theo mô hình tổng hợp. Những năm sau đó, anh tiếp tục vay thêm nhiều khoản từ các chương trình khác nhằm mở rộng quy mô sản xuất. Đặc biệt, vào năm 2019, gia đình được hỗ trợ 100 cây sầu riêng và 50 cây bưởi từ nguồn vốn chương trình giảm nghèo, tạo nền tảng quan trọng cho hướng phát triển dài hạn.

Sau 6 năm chăm sóc, vườn sầu riêng của anh đã bắt đầu cho trái. Những quả đầu tiên không chỉ mang lại giá trị kinh tế, mà còn là minh chứng cho quyết định chuyển đổi đúng đắn của người nông dân trẻ. Nhờ kết hợp trồng trọt và chăn nuôi, mỗi năm, mô hình của anh thu được hơn 200 triệu đồng tiền lãi sau khi trừ chi phí. Thu nhập ổn định, cuộc sống khấm khá đã giúp anh Đành trở thành một trong những điển hình tiên phong tại địa phương.

Thành công của anh không chỉ thể hiện ở con số thu nhập. Thời gian qua, anh còn là người tích cực chia sẻ kinh nghiệm cho bà con trong thôn. Anh hướng dẫn các hộ cách trồng sả, chuyển đổi trồng keo sang mô hình rừng phù hợp hơn, hay áp dụng kỹ thuật mới trong chăn nuôi. “Đảng và Nhà nước đã hỗ trợ rất nhiều, từ vốn vay, giống cây, con giống, cho đến tập huấn kỹ thuật. Điều quan trọng là bà con phải dám làm thì mới tạo được thay đổi”, anh nói.

Từ những buổi trò chuyện, vận động của anh Đành và cán bộ xã, người dân Sơn Mai dần thay đổi cách nghĩ về mô hình sản xuất. Khoảng 7 năm trở lại đây, xu hướng chuyển đổi sang cây ăn trái, mô hình VAC và chăn nuôi tổng hợp lan tỏa mạnh mẽ. Nếu trước đây cả thôn Biều Qua trông cậy phần lớn vào cây keo, thì nay, cau, sầu riêng, sả, riềng hay các mô hình kết hợp mang lại giá trị cao hơn đã trở thành lựa chọn của nhiều hộ. Tỷ lệ hộ nghèo giảm nhanh, đến nay, toàn thôn chỉ còn 13 hộ nghèo trong tổng số hơn 130 hộ dân; mỗi năm tỷ lệ hộ thoát nghèo đạt trên 5%.

Chính quyền xã Sơn Mai ghi nhận sự lan tỏa tích cực từ những nông dân đi đầu như anh Đành. Ông Nguyễn Anh Tuấn, Chủ tịch UBND xã Sơn Mai cho biết, công tác tuyên truyền về mục tiêu giảm nghèo bền vững được triển khai sâu rộng trong nhiều năm qua, giúp người dân hiểu rõ và chủ động tham gia các mô hình kinh tế mới.

“Địa phương tập trung hướng dẫn bà con chuyển đổi cây trồng, vật nuôi phù hợp với điều kiện thực tế. Từ trồng keo giâm hom dễ sâu bệnh sang keo mô có năng suất cao hơn; từ chăn nuôi bò địa phương sang bò lai chất lượng tốt. Nhờ vậy, tỷ lệ hộ nghèo giảm mạnh, đời sống người dân được cải thiện rõ rệt. Đầu năm 2022, tỷ lệ hộ nghèo của huyện Minh Long (cũ) khoảng 25,5%. Đến nay, ở xã Sơn Mai, tỷ lệ này giảm xuống còn 11,72%. Đây là bước tiến quan trọng, phản ánh sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và từng hộ dân”, ông Tuấn nói.

Trong giai đoạn tới, xã Sơn Mai định hướng tiếp tục nghiên cứu mô hình cây - con phù hợp với đặc thù địa phương, tạo lợi thế cạnh tranh với các xã lân cận. Đồng thời, địa phương sẽ huy động thêm nguồn lực cho công tác giảm nghèo và duy trì các chương trình tuyên truyền để nâng cao tinh thần tự lực của từng hộ gia đình. Mục tiêu là xây dựng nền tảng sinh kế bền vững, giúp người dân miền núi tự tin bước vào giai đoạn phát triển mới.