Chợ Nhe, ở xã Khánh Vĩnh Yên, huyện Can Lộc, tỉnh Hà Tĩnh hình thành từ thời kháng chiến chống Mỹ, chống Pháp. Phiên chợ này được ví là điểm giao thương, buôn bán trâu, bò lớn nhất Hà Tĩnh, thậm chí vang danh cả khu vực Bắc Trung bộ.
Phiên chợ họp vào các ngày chẵn là mùng 2, 12, 22 và ngày lẻ mùng 7, 17, 27 Âm lịch trong tháng. Mỗi phiên kéo dài từ sáng sớm đến khoảng 10h là tan chợ.
Cánh lái buôn và người dân trong tỉnh, và cả ngoại tỉnh như: Nghệ An, Quảng Bình, Lào Cai, Lạng Sơn… tìm đến chợ Nhe để mua được “đầu cơ nghiệp” tốt nhất về nuôi.
Với nhiều người, đến chợ Nhe không chỉ buôn bán trâu, bò. Họ đến đây còn để tham khảo giá cả thị trường, trao đổi kinh nghiệm chăm sóc, vỗ béo con vật hay chọn giống.
Cũng có những người mua trâu, bò về làm thịt. Tùy vào nhu cầu, mỗi người sẽ có những sự lựa chọn khác nhau nhưng tất cả đều được ngã giá bằng những mật ngữ hết sức lạ và độc đáo.
Theo người dân địa phương, giá cả sẽ được hai bên thỏa thuận với nhau bằng thứ tiếng lóng nhằm giữ kín với nhau. Số 1 đến 10 sẽ được thống nhất bằng các từ lần lượt: Chách, lái, thâm, chớ, kèo, mục, tháp, bét, khươm, nạp. Còn 500.000 đồng được gọi là "kẹo", 20 triệu đồng là "bị chục"…
Ví dụ, mua một con bò giá 11 triệu đồng thì ghép hai chữ thành nạp chách, con 22 triệu đồng là bị chục lái. Nếu đồng ý mức giá trả, người bán sẽ đập tay. Sau khi giao đủ tiền, con vật sẽ được đưa lên xe chủ mới ra về.
Anh Mẫu, ở huyện Lộc Hà, có mặt tại phiên chợ Nhe từ 5h sáng. Những phiên chợ gần đây, anh thường mang đến 4 con bê từ 4-5 tháng tuổi để giao dịch.
Đứng suốt hơn 2 tiếng đồng hồ "quảng cáo", người đàn ông 45 tuổi đã bán thành công một con với giá 9 triệu đồng.
Anh Mẫu cho biết, anh theo cha hành nghề buôn trâu, bò ở chợ Nhe ngót nghét 2 thập kỷ. Bây giờ con trai anh cũng nối nghiệp. Tính ra, gia đình anh có đến 3 thế hệ buôn bán trâu, bò tại chợ Nhe.
Chủ tịch UBND xã Khánh Vĩnh Yên, ông Nguyễn Văn Hùng chia sẻ, chợ Nhe tồn tại trên dưới 100 năm, song mốc thời gian cụ thể thì không ai biết. Giai đoạn hoàng kim nhất, mỗi phiên lái buôn và người dân đưa đến 400 – 500 con trâu, bò đến chợ để giao dịch. Tuy nhiên, mấy năm gần đây, do ảnh hưởng của dịch Covid-19 nên chợ không họp thường xuyên, lượng người mua, bán trâu, bò cũng giảm hẳn.
“Chợ Nhe có lẽ là chợ duy nhất ở Hà Tĩnh mua bán trâu, bò đến thời điểm này. Đây là nét văn hóa đặc sắc của địa phương, đồng thời tạo môi trường thuận lợi cho người dân giao thương, buôn bán, nâng cao thu nhập từ 'đầu cơ nghiệp'”, ông Hùng nhấn mạnh.
