Dịch bệnh bất ngờ bùng phát
Tại xóm Chàm, gia đình ông Hà Văn Kính nuôi 10 con lợn thịt gần đến kỳ xuất chuồng. Trước thời điểm bán ra thị trường, gia đình mời cán bộ thú y xã đến kiểm tra và lấy mẫu xét nghiệm. Kết quả khiến cả gia đình bàng hoàng khi đàn lợn dương tính với virus dịch tả lợn Châu Phi.

xã Tân Pheo thành lập 2 chốt kiểm dịch tại các tuyến đường ra vào xã, bố trí lực lượng trực 24/24 giờ. Ảnh: Bảo Hà.
Tổng cộng 300 kg lợn buộc phải tiêu hủy, toàn bộ công sức và chi phí đầu tư nhiều tháng trời coi như mất trắng. Ông Kính buồn rầu chia sẻ: “Đàn lợn được chăm sóc để bán dịp Tết, vậy mà chỉ trong chốc lát, tất cả tan biến. Thiệt hại kinh tế này rất khó bù đắp.”
Theo ghi nhận, từ ngày 2/9, tại hai xóm Chàm và Phổn, nhiều đàn lợn xuất hiện triệu chứng bất thường như bỏ ăn, sốt cao, co giật và chết rải rác. Đến ngày 5/9, Trung tâm Chẩn đoán và Xét nghiệm thú y Trung ương I có kết quả xác định dương tính với virus dịch tả lợn Châu Phi. Tổng đàn lợn toàn xã Tân Pheo lên tới 2.289 con, trong đó có 467 lợn nái, 96 lợn đực giống, 1.041 lợn thịt và 685 lợn con. Với quy mô đàn lớn, nguy cơ dịch lan rộng là rất cao nếu không kịp thời kiểm soát.
Ngay sau khi có kết quả xét nghiệm, UBND xã Tân Pheo đã ban hành Quyết định số 303/QĐ-UBND về việc công bố dịch tả lợn Châu Phi trên địa bàn, đồng thời khoanh vùng dịch tại các xóm Chàm, Phổn và Than nơi có nguy cơ lây lan cao.
Ông Phạm Đức Anh, Chủ tịch UBND xã Tân Pheo cho biết, chúng tôi đã thành lập 2 chốt kiểm dịch tạm thời tại các tuyến đường ra vào xã, bố trí lực lượng trực 24/24 giờ. Nhiệm vụ chính là kiểm soát chặt chẽ việc vận chuyển lợn và các sản phẩm từ lợn, ngăn chặn nguy cơ dịch lây lan sang các địa phương lân cận.
Bên cạnh đó, toàn bộ số lợn bệnh, lợn chết và nghi mắc bệnh được tiêu hủy khẩn trương, có sự giám sát của cơ quan thú y. Hoạt động tổng vệ sinh, phun khử trùng, rắc vôi bột được triển khai tại khu vực chuồng trại, đường làng, bãi rác, khu vực liên quan đến chăn nuôi.
Biện pháp phòng dịch đồng bộ
Chính quyền xã yêu cầu tất cả cơ sở chăn nuôi phải lấy mẫu xét nghiệm trước khi xuất bán ra thị trường. Đây là bước quan trọng để phát hiện sớm, tránh tình trạng lợn mang mầm bệnh lọt ra ngoài. Đồng thời, xã đẩy mạnh tuyên truyền trên loa truyền thanh, đến từng hộ dân để nâng cao nhận thức, khuyến cáo tuyệt đối không giết mổ, mua bán hay vận chuyển lợn không rõ nguồn gốc.
Theo ông Đức Anh cho biết thêm, ngoài việc kiểm soát dịch, xã cũng tăng cường phối hợp với các cơ quan chuyên môn để hỗ trợ người dân trong công tác tiêu hủy, lấy mẫu, kiểm dịch. “Chúng tôi mong bà con chấp hành nghiêm quy định, kịp thời khai báo khi phát hiện lợn ốm, chết bất thường. Chỉ có sự đồng lòng của cộng đồng mới giúp dịch bệnh được kiểm soát,” ông nhấn mạnh.
Mặc dù đã triển khai nhiều giải pháp, công tác phòng chống dịch ở Tân Pheo vẫn đối mặt không ít khó khăn, là xã miền núi, điều kiện kinh tế còn hạn chế, việc mua sắm hóa chất, dụng cụ bảo hộ, kinh phí cho hoạt động chống dịch đều gặp thiếu thốn. Trong khi đó, ý thức của một bộ phận người dân chưa cao, vẫn còn tâm lý giấu dịch khi lợn bị bệnh để tránh thiệt hại kinh tế trước mắt, điều này khiến công tác khoanh vùng, dập dịch thêm phức tạp.

Tổng đàn lợn toàn xã Tân Pheo lên tới 2.289 con, trong đó có 467 lợn nái, 96 lợn đực giống, 1.041 lợn thịt và 685 lợn con. Ảnh: Bảo Hà.
Ngoài ra, mô hình chăn nuôi tại Tân Pheo chủ yếu nhỏ lẻ, chuồng trại tạm bợ, vệ sinh chưa đảm bảo. Đây là điều kiện thuận lợi cho mầm bệnh tồn tại và lây lan. Nhiều hộ chăn nuôi chưa tuân thủ đầy đủ quy trình an toàn sinh học, trong khi virus dịch tả lợn Châu Phi có sức sống rất dai, có thể tồn tại lâu trong môi trường, càng làm tăng nguy cơ bùng phát dịch.
Trước thách thức lớn, chính quyền và người dân xã Tân Pheo đang gấp rút phối hợp hành động. Các tổ công tác được phân công đến từng xóm để kiểm tra, hướng dẫn người dân vệ sinh chuồng trại, rắc vôi bột, phun thuốc khử trùng. Các hộ có lợn mắc bệnh hoặc nghi mắc bệnh đều được hỗ trợ kinh phí tiêu hủy, tránh tâm lý giấu dịch.
UBND xã cũng kiến nghị Sở Nông nghiệp và Môi trường Phú Thọ hỗ trợ thêm hóa chất, vaccine phòng bệnh cho đàn gia súc khác, cũng như tăng cường lực lượng thú y về cơ sở để giám sát. Song song, chính quyền xã đang xây dựng phương án khuyến khích người dân áp dụng chăn nuôi an toàn sinh học, đầu tư cải tạo chuồng trại và từng bước hướng đến sản xuất tập trung, hạn chế nguy cơ dịch tái bùng phát.
Việc dịch xuất hiện ở Tân Pheo đúng vào thời điểm nhiều hộ chuẩn bị xuất bán đàn lợn dịp Tết đã tạo ra cú sốc lớn cho bà con vùng núi. Tuy nhiên, với sự quyết liệt của chính quyền và sự hợp tác của người dân, hy vọng dịch bệnh sẽ sớm được khống chế.
“Chúng tôi xác định phòng, chống dịch tả lợn Châu Phi là nhiệm vụ trọng tâm hiện nay. Mục tiêu là không để dịch lây lan trên diện rộng, bảo vệ sản xuất và sinh kế của người dân. Rất mong bà con đồng hành cùng chính quyền, tuân thủ nghiêm quy định và hợp tác trong công tác phòng dịch,” ông Đức Anh khẳng định.
Trong bối cảnh dịch bệnh có nguy cơ diễn biến phức tạp, sự chủ động, kịp thời và đồng bộ của chính quyền, cộng đồng chính là “lá chắn” quan trọng giúp Tân Pheo vượt qua khó khăn, bảo vệ đàn vật nuôi và ổn định đời sống kinh tế, xã hội.