Mỗi người dân là một chiến sĩ bảo vệ môi trường

Nhân dịp hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 (1945 - 2025) và sự kiện Lễ phát động toàn dân chung tay bảo vệ môi trường sẽ diễn ra tại Hà Nội, phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường đã có cuộc trao đổi với ông Hoàng Văn Thức, Cục trưởng Cục Môi trường (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) về ý nghĩa, nhiệm vụ và giải pháp để phong trào thực sự đi vào cuộc sống.

Thưa ông, sự kiện Lễ phát động toàn dân chung tay bảo vệ môi trường lần này có ý nghĩa như thế nào trong bối cảnh đặc biệt - kỷ niệm 80 năm Quốc khánh?

Đây là một sự kiện có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc. Trải qua 80 năm xây dựng và phát triển, đất nước ta không chỉ tự hào về độc lập, chủ quyền mà còn hướng tới mục tiêu phát triển bền vững, trong đó môi trường giữ vai trò then chốt.

Phong trào “Vì một Việt Nam sáng - xanh - sạch - đẹp” được Thủ tướng phát động từ Công điện số 134/CĐ-TTg ngày 13/8/2025 về việc đẩy mạnh thu gom rác thải, bảo vệ, gìn giữ vệ sinh môi trường trên toàn quốc hướng tới Lễ kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Phong trào không chỉ làm đẹp cảnh quan chào mừng ngày lễ trọng đại của dân tộc, mà còn khơi dậy ý thức trách nhiệm cộng đồng. Điều này nhấn mạnh rằng, bảo vệ môi trường không phải nhiệm vụ riêng của Nhà nước, mà là hành động thường nhật của mỗi người dân.

Vậy vai trò của Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong chiến dịch lần này được thể hiện ra sao, thưa ông?

Bộ Nông nghiệp và Môi trường được Chính phủ giao trọng trách nòng cốt, đặc biệt ở mảng môi trường nông thôn và sản xuất nông - lâm - ngư nghiệp. Chúng tôi không chỉ phát động phong trào vệ sinh môi trường ở đô thị, mà còn chú trọng tới vùng nông thôn, nơi áp lực rác thải và ô nhiễm sản xuất đang ngày càng tăng.

Cục Môi trường đã tham mưu để Bộ chỉ đạo các địa phương đồng loạt triển khai tổng vệ sinh, dọn dẹp đường làng, khơi thông mương máng, xử lý các bãi rác tồn đọng. Đồng thời, Bộ phối hợp với các tổ chức chính trị - xã hội như Hội Nông dân, Hội Phụ nữ, Đoàn Thanh niên để lan tỏa phong trào đến từng người dân.

Xin ông chia sẻ cụ thể hơn những hoạt động mà Bộ sẽ triển khai trong dịp này?

Có thể điểm qua 5 nhóm hoạt động chính: Tổng vệ sinh diện rộng, từ Hà Nội đến các tỉnh, Bộ kêu gọi tổ chức ngày “Chủ nhật xanh” trước và trong dịp Quốc khánh; dọn vệ sinh công viên, chợ, trường học, khu dân cư, kênh mương.

Phát động thu gom bao bì thuốc bảo vệ thực vật, xây dựng mô hình “Điểm tập kết rác thải nông nghiệp” ở các xã trọng điểm.

Khuyến khích mô hình xanh như nhân rộng “Khu dân cư xanh - sạch - đẹp”, “Chợ dân sinh giảm rác thải nhựa”, “Trang trại tuần hoàn” - những mô hình vừa thiết thực, vừa dễ áp dụng.

Tiếp tục công tác truyền thông, giáo dục, trong đó thông qua báo chí ngành, loa truyền thanh cơ sở, mạng xã hội và zalo nhóm cộng đồng nông dân, Bộ lan tỏa thông điệp “Mỗi người dân - một chiến sĩ bảo vệ môi trường”.

Ngoài ra, tăng cường kiểm tra, xử lý hành vi vứt rác bừa bãi, xả thải trái phép ra kênh mương, ao hồ; gắn trách nhiệm chính quyền địa phương với kết quả thực hiện.

Thực tế, vấn đề môi trường ở nông thôn còn rất nhiều khó khăn. Ông đánh giá như thế nào và đâu là giải pháp lâu dài?

Đúng vậy, hiện nay nông thôn chiếm trên 60% dân số, sản xuất nông nghiệp tạo ra lượng lớn chất thải. Rác sinh hoạt thường chưa được thu gom triệt để; chất thải chăn nuôi, bao bì thuốc trừ sâu vẫn còn vứt bừa bãi.

Giải pháp lâu dài là phải xây dựng nếp sống xanh ngay từ mỗi gia đình nông dân. Người dân cần đẩy mạnh phân loại rác tại nguồn; xử lý chất thải chăn nuôi bằng hầm biogas, ủ phân hữu cơ; giảm dần sử dụng bao bì nhựa khó phân hủy. Cơ quan quản lý cũng đưa tiêu chí môi trường trở thành bắt buộc trong xây dựng nông thôn mới nâng cao.

Ngoài ra, hoạt động bảo vệ môi trường cần sự đồng hành của chính quyền các cấp trong đầu tư hạ tầng thu gom, đồng thời xã hội hóa dịch vụ môi trường để có nguồn lực bền vững.

Với riêng Hà Nội, nơi sẽ diễn ra Lễ phát động, Bộ và Thành phố phối hợp như thế nào để tạo sức lan tỏa?

Hà Nội là trung tâm chính trị, văn hóa của cả nước, vì vậy sự kiện tổ chức tại đây mang tính biểu tượng cao. Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với UBND TP. Hà Nội, Uỷ ban Mặt trận tổ quốc Việt Nam – Thành phố Hà Nội,  Sở Nông nghiệp và Môi trường, Thành đoàn và các đơn vị môi trường đô thị tổ chức lễ phát động quy mô lớn, có sự tham gia của hàng nghìn đoàn viên thanh niên, hội viên phụ nữ, cựu chiến binh, học sinh, sinh viên.

Các lực lượng ra quân làm vệ sinh đồng loạt tại công viên, hồ điều hòa, tuyến phố trung tâm; tạo hiệu ứng truyền thông rộng rãi để người dân Thủ đô đồng hành và lan tỏa tinh thần đến các địa phương khác.

Chúng tôi kỳ vọng từ Hà Nội, phong trào sẽ tỏa đi khắp các tỉnh, thành, trở thành “làn sóng xanh” trong dịp Quốc khánh.

Vậy theo ông, nhìn về lâu dài, phong trào này sẽ được lan tỏa và duy trì ra sao trong cộng đồng sau dịp lễ?

Điều chúng tôi mong muốn nhất là phong trào này không dừng lại ở dịp lễ, mà trở thành thói quen sống xanh.

Ngày nay, ý thức bảo vệ môi trường của người dân ngày càng được nâng cao, trở thành một biểu hiện cụ thể của lòng yêu nước trong thời đại mới. Việc giáo dục tinh thần yêu thiên nhiên, yêu môi trường cần được chú trọng ngay từ thế hệ trẻ, để hình thành một hệ giá trị và ý thức hệ bền vững về bảo vệ môi trường.

Khi bảo vệ môi trường trở thành nếp sống, thói quen thường nhật, mỗi người không chỉ góp phần gìn giữ màu xanh cho cộng đồng, mà còn đang bảo vệ chính sức khỏe và tương lai của mình.

Nếu mỗi người dân coi việc giữ gìn môi trường như một phần trách nhiệm hàng ngày, thì không chỉ trong dịp lễ, mà sau này đất nước ta sẽ thực sự sáng - xanh - sạch - đẹp. Sau lễ phát động, Bộ sẽ phối hợp với Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể tiếp tục duy trì kiểm tra, nhân rộng mô hình.

Chúng tôi mong muốn tất cả mọi người hãy bắt đầu từ những việc nhỏ nhất, không vứt rác bừa bãi, tiết kiệm điện, nước, trồng thêm một cây xanh, tái chế một chai nhựa.

Mỗi người dân, mỗi gia đình chính là một chiến sĩ trong mặt trận bảo vệ môi trường. Khi chúng ta cùng chung tay, thì một Việt Nam sáng - xanh - sạch - đẹp sẽ trở thành hiện thực theo đúng mong muốn của Thủ tướng Chính phủ. Đây sẽ không còn là khẩu hiệu, mà sẽ là hiện thực cho thế hệ mai sau.

Xin trân trọng cảm ơn ông!

Thông tin sự kiện

Thời gian: 06h00, Thứ Bảy, ngày 23/8/2025

Địa điểm: Cung Thiếu nhi Hà Nội (đường Phạm Hùng, phường Cầu Giấy), Công viên hồ điều hòa Cầu Giấy và các tuyến đường xung quanh.

Nội dung: Lễ phát động Toàn dân tham gia bảo vệ môi trường “Vì một Việt Nam sáng - xanh - sạch - đẹp”.

Đây là sự kiện có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc, khẳng định quyết tâm của Chính phủ, các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng trong việc chung tay hành động vì một đất nước phát triển bền vững, thân thiện với môi trường. Đặc biệt đây cũng là sự kiện gắn với chuỗi các hoạt động chào mừng Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.