Trong buổi hội thảo trực tuyến, các chuyên gia từ hãng luật Ropes & Gray và công ty tư vấn thinkPARALLAX đã thảo luận về những hệ quả pháp lý của luật chống "gian lận xanh" (greenwashing) và áp lực truyền thông ngày càng lớn đối với doanh nghiệp.
Các chuyên gia lưu ý, rủi ro "gian lận xanh" không chỉ đến từ lời nói sai sự thật, mà còn từ tuyên bố thiếu bằng chứng, bỏ sót thông tin, hoặc diễn đạt gây hiểu lầm. Thậm chí, những tuyên bố đúng về mặt kỹ thuật cũng có thể bị coi là gian lận xanh nếu khiến người tiêu dùng hiểu sai.
Khái niệm “gian lận xanh” (greenwashing) chỉ việc doanh nghiệp phóng đại hoặc tô vẽ tác động môi trường của sản phẩm. Ảnh: Martyn Warwick
Bối cảnh pháp lý đang thay đổi nhanh chóng. Tại Anh, Đạo luật Thị trường kỹ thuật số, Cạnh tranh và Người tiêu dùng vừa trao thêm quyền cho Cơ quan Cạnh tranh và Thị trường để xử lý tuyên bố sai lệch. Tại châu Âu, Chỉ thị về Gian lận xanh đang bị trì hoãn do lo ngại tạo gánh nặng cho doanh nghiệp. Ở Mỹ, việc thực thi cấp liên bang bị chậm trễ do thiếu nhân lực và chậm cập nhật hướng dẫn, trong khi một số bang như California và New York đi đầu với khuôn khổ pháp lý và các vụ kiện.
Một động lực khác là AI được cơ quan quản lý sử dụng để quét internet, phát hiện tuyên bố sai mà không cần chờ khiếu nại. Vì thế, các vụ kiện ngày càng nhắm vào tuyên bố sai lệch, thiếu minh bạch hoặc chứng cứ yếu. Dù một số vụ án lớn đã bị bác bỏ vì thiếu căn cứ, rủi ro pháp lý vẫn đáng kể. Mức phạt có thể từ hàng triệu đến hàng trăm triệu USD, kèm theo lệnh cấm quảng cáo trong tương lai và yêu cầu minh chứng nghiêm ngặt hơn.
Ngoài thiệt hại tài chính, doanh nghiệp vi phạm rất khó khôi phục uy tín. Một khi đã bị dán nhãn gian lận xanh, hậu quả về hình ảnh có thể kéo dài nhiều năm.
Để quản trị rủi ro, các chuyên gia khuyến nghị doanh nghiệp nên tham khảo ý kiến pháp lý trước khi công bố bất kỳ gian lận xanh nào, đồng thời lưu giữ đầy đủ bằng chứng độc lập cho mọi phát ngôn, kể cả những phát ngôn đã đưa ra nhiều năm trước. Doanh nghiệp cũng cần chú trọng đào tạo đội ngũ marketing và lãnh đạo về các quy định mới, tránh đưa ra những hứa hẹn viển vông nếu không có kế hoạch thực hiện cụ thể, và phải đảm bảo sự phối hợp chặt chẽ giữa các bộ phận để thông điệp phát ra luôn chính xác, rõ ràng và dễ hiểu.
Nhìn về phía trước, giới chuyên môn dự báo các tuyên bố khí hậu chung chung sẽ bị giám sát gắt gao hơn, trong khi AI tiếp tục được áp dụng cho cả tiếp thị lẫn quản lý. Trong bối cảnh pháp lý ngày càng siết chặt, việc phòng ngừa rủi ro ngay từ đầu sẽ ít tốn kém hơn nhiều so với đối phó sau khi bị cáo buộc gian lận xanh.
