Những giống lúa chất lượng cao tập trung tại cánh đồng lúa lớn một giống. Ảnh: Tuấn Anh.
Cuộc cách mạng cánh đồng lúa lớn một giống
Chia sẻ về hành trình xây dựng cánh đồng lúa lớn một giống, ông Phạm Ngọc Nghĩa, Giám đốc HTX Nông nghiệp Chư A Thai (xã Ia Ake, huyện Phú Thiện, tỉnh Gia Lai) cho biết, năm 2016 sau khi chuyển đổi mô hình hoạt động, HTX đã từng bước củng cố, lập phương án sản xuất kinh doanh dịch vụ theo mô hình HTX kiểu mới.
Lúc bấy giờ, nhận thấy tiếm năng phát triển nền nông nghiệp lúa nước ở huyện Phú Thiện rất lớn. Cùng với đó, địa phương đã có nhiều chính sách hỗ trợ phát triển nghề trồng lúa cũng như khuyến khích các HTX tham gia xây dựng thương hiệu gạo trên địa bàn. Từ đó, HTX quyết định liên kết các hộ dân tham gia xây dựng cánh đồng lúa lớn một giống, hướng đến sản xuất theo chuỗi giá trị bền vững.
Bước đầu, HTX thực hiện xây dựng cánh đồng lúa lớn một giống trên diện tích 45ha với các loại giống năng suất cao, chất lượng tốt như LH12, TBR225… Sau quá trình thử nghiệm thành công, đến nay HTX đã xây dựng được cánh đồng lúa lớn một giống có tổng diện tích 145ha với các bộ giống chất lượng để hướng tới xây dựng thương hiệu “Gạo Phú Thiện”. Cánh đồng lúa lớn một giống của HTX đã có hàng trăm hộ tham gia sản xuất, trong đó chủ yếu là người đồng bào dân tộc thiểu số.
ông Phạm Ngọc Nghĩa, Giám đốc HTX Nông nghiệp Chư A Thai bên cánh đồng lúa lớn một giống. Ảnh: Tuấn Anh.
Có hơn 1ha tham gia cánh đồng lúa lớn một giống, gia đình anh Ksor Jun (thôn Glung Mơ Lan, xã Ia Ake, huyện Phú Thiện) được HTX Nông nghiệp Chư A Thai tạo điều kiện mua phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và đặc biệt được hướng dẫn kỹ thuật trồng, chăm sóc theo quy trình bài bản.
Anh Jun cho biết, trước đây gia đình phải đi vay mượn mua giống, phân bón ở các đại lý với giá cao đã khiến cho lợi nhuận thu lại chẳng được bao nhiêu. Từ khi vào cánh đồng lúa lớn một giống của HTX, gia đình được hỗ trợ rất nhiều, từ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật và hỗ trợ về giá thu mua nên rất thuận lợi.
“Giờ gia đình không còn phải lo lắng khi đi vay để mua vật tư như trước nữa, thay vào đó đã có HTX hỗ trợ. Đặc biệt, sản phẩm làm ra được HTX mua lại với giá cao hơn thị trường nên cuộc sống gia đình cũng khá hơn”, anh Jun chia sẻ.
Thử nghiệm các giống lúa mới. Ảnh: Tuấn Anh.
Tương tự, gia đình ông Phạm Văn Thường (tổ 11, thị trấn Phú Thiện, huyện Phú Thiện) cũng có 1ha tham gia vào cánh đồng lúa lớn một giống của HTX Nông nghiệp Chư A Thai. Ông Thường cho biết, gia đình đã tham gia vào HTX được hơn 2 năm, sản xuất được khoảng 4-5 vụ với các giống lúa TBR225, LH12, đài thơm 8, ST24… Tùy vào mỗi vụ sản xuất, HTX sẽ hỗ trợ phân bón, thuốc bảo vệ thực vật, thậm chí cả tiền mặt. Dù số lượng không nhiều nhưng ma lại giá trị tinh thần rất lớn cho các hộ dân.
“Trước đây, chúng tôi mua giống tự do bên ngoài nên lúa không có năng suất, chất lượng kém. Còn hiện tại, tham gia vào HTX, sử dụng các bộ giống lúa mới đã cho năng suất, chất lượng tốt hơn hẳn, sản phẩm đưa ra thị trường cũng cao hơn”, ông Thường chia sẻ.
Phát triển hàng chục sản phẩm OCOP
Theo ông Phạm Ngọc Nghĩa, để liên kết các hộ dân tham gia cánh đồng lúa lớn một giống, HTX phải làm tốt các điều kiện như cung cấp nguồn nước tưới, vật tư, phân bón và đặc biệt là giống lúa. Hiện nay, HTX đang liên kết với các đơn vị sản xuất giống có tiếng trên cả nước để cung cấp cho các hộ dân tham gia. Bên cạnh đó, HTX cũng đầu tư xây dựng đường sá, kênh mương, công nghệ cấp thoát nước cho người dân một cách bài bản. Đặc biệt, HTX đã chuyển giao công nghệ, hướng dẫn kỹ thuật chăm sóc và thu mua sản phẩm cho người dân.
Sau khi thành công với cánh đồng lúa lớn một giống, HTX đã chú trọng vào việc phát triển các sản phẩm OCOP theo chương trình mỗi xã một sản phẩm. Đến nay, HTX đã phát triển được 12 sản phẩm gạo OCOP, trong đó 4 sản phẩm đạt OCOP 4 sao, 8 sản phẩm OCOP 3 sao cấp tỉnh.
“Năm 2021, lần đầu tiên tham gia, sản phẩm gạo LH12, TBR225, J02 của HTX đã đạt OCOP 4 sao cấp tỉnh, mang lại niềm vui lớn cho các thành viên trong HTX. Hiện tại, 12 sản phẩm OCOP của HTX đang được người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh đánh giá rất cao”, ông Nghĩa chia sẻ.
Sản phẩm gạo đạt OCOP của HTX mang thương hiệu "Gạo Phú Thiện". Ảnh: Tuấn Anh.
Cũng theo ông Nghĩa, trong thời gian tới, HTX sẽ mở rộng diện tích cánh đồng lúa lớn một giống, đồng thời phối hợp với các viện nghiên cứu cây trồng để lưu giữ nguồn gen của các giống lúa chất lượng cao nhằm phát triển lâu dài trong tương lai.
Ông Mai Ngọc Quý, Phó trưởng Phòng NN-PTNT huyện Phú Thiện cho biết, sau khi có giấy chứng nhận đăng ký nhãn hiệu “Gạo Phú Thiện”, huyện đã xây dựng và giao cho HTX Nông nghiệp Chư A Thai làm đầu mối để mục đích quảng bá, phát triển thương hiệu gạo trên địa bàn.
Để làm được việc này, HTX đã thực hiện quy hoạch với diện tích đủ lớn để phát triển vùng nguyên liệu. Đồng thời HTX đã phối hợp với các đơn vị liên quan để đưa mốt số bộ giống lúa chất lượng cao cung cấp cho các hộ dân tham gia vào vùng nguyên liệu với thương hiệu “Gạo Phú Thiện”.
Mặt khác, hàng năm chương trình mỗi xã một sản phẩm, Phòng NN-PTNT cũng tham mưu cho UBND huyện để đăng ký cho HTX xây dựng nhãn hiệu OCOP. Thông qua các chương trình, bước đầu đã mang lại hiệu quả và thu nhập cao hơn cho người trồng lúa trên địa bàn.
“Hiện diện tích lúa trên địa bàn huyện Phú Thiện rất lớn, khoảng 6.500ha. Chính vì vậy, trong thời gian tới, Phòng NN-PTNT cũng sẽ tham mưu cho huyện tuyên truyền vận động thêm một số HTX tham gia mở rộng diện tích cánh đồng lúa lớn một giống để ngày càng nâng tầm thương hiệu “Gạo Phú Thiện”, ông Quý chia sẻ.
