Sáng 6/8, tại Nhà Quốc hội, Diễn đàn về hoạt động giám sát của Quốc hội với chủ đề "Giám sát của Quốc hội để kiến tạo phát triển" chính thức khai mạc. Sự kiện do Ủy ban Thường vụ Quốc hội tổ chức, với sự tham dự và phát biểu khai mạc của Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn.
Tại Diễn đàn, đại biểu Phan Đức Hiếu, Ủy viên chuyên trách của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Quốc hội khóa XV, trình bày tham luận với chủ đề “Giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về quản lý thị trường bất động sản và phát triển nhà ở xã hội”. Đại biểu nhấn mạnh sự cần thiết làm rõ giá trị pháp lý của các nghị quyết giám sát, cũng như đa dạng hóa hình thức, phương thức theo dõi quá trình thực thi để nâng cao trách nhiệm của các bên liên quan.
Ông Phan Đức Hiếu, Ủy viên chuyên trách của Ủy ban Kinh tế và Tài chính, Quốc hội khóa XV. Ảnh: Phạm Thắng.
Giám sát tạo chuyển biến tích cực cho thị trường bất động sản, nhà ở xã hội
Theo đại biểu Phan Đức Hiếu, tại Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV đã ban hành Nghị quyết số 90/2023/QH15 về chương trình giám sát năm 2024. Một trong các nội dung trọng tâm là giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật trong quản lý thị trường bất động sản (TTBĐS) và phát triển nhà ở xã hội (NOXH) giai đoạn 2015–2023.
Ủy ban Kinh tế (nay là Ủy ban Kinh tế và Tài chính) được giao chủ trì tham mưu cho Đoàn giám sát nội dung liên quan đến TTBĐS, trong khi Ủy ban Pháp luật phụ trách phần NOXH, phối hợp xây dựng báo cáo tổng hợp và dự thảo Nghị quyết giám sát.
Tiếp đó, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 95/2023/QH15 về việc thành lập Đoàn giám sát chuyên đề. Mục tiêu giám sát không chỉ đánh giá kết quả thực hiện chính sách pháp luật, mà còn “giải mã” các vấn đề nóng, chỉ ra nguyên nhân và trách nhiệm, đồng thời đề xuất các giải pháp sát thực, khả thi cho việc hoàn thiện pháp luật, nhất là sau khi các luật liên quan được sửa đổi, như Luật Kinh doanh bất động sản, Luật Nhà ở, và Luật Đất đai trong năm 2023–2024.
Tại Kỳ họp thứ 8, Đoàn giám sát đã trình Báo cáo số 681/BC-ĐGS, và Quốc hội đã thông qua Nghị quyết số 161/2024/QH15, yêu cầu nâng cao hiệu lực, hiệu quả thực hiện các chính sách, pháp luật liên quan đến TTBĐS và NOXH.
Nghị quyết 161 đã phân tích rõ kết quả, tồn tại và nguyên nhân trong quá trình thực thi, đồng thời giao Chính phủ khẩn trương triển khai 9 nhóm nhiệm vụ cấp bách, cùng 14 nhóm nhiệm vụ thường xuyên, dài hạn. Các nội dung được xác định rõ ràng về trách nhiệm, thời hạn và đối tượng thực hiện.
Ngay sau đó, Chính phủ đã chỉ đạo các Bộ, ngành, địa phương xây dựng kế hoạch thực hiện Nghị quyết, tập trung tháo gỡ các vướng mắc như nguồn vốn, trái phiếu, và hoàn thiện thể chế. Hàng loạt luật, nghị định, thông tư đã được ban hành hoặc sửa đổi, mang lại chuyển biến tích cực về cả khung pháp lý lẫn thực thi.
Đa dạng phương thức giám sát, đảm bảo hiệu quả thực thi
Toàn cảnh Diễn đàn. Ảnh: Phạm Thắng.
Đại biểu Phan Đức Hiếu cho rằng năm 2025 là thời điểm đặc biệt quan trọng, khi hệ thống chính trị đồng loạt tiến hành cải cách bộ máy, phân cấp phân quyền mạnh mẽ và đổi mới tư duy xây dựng pháp luật. Bối cảnh này đặt ra yêu cầu cao trong việc triển khai Nghị quyết 161 cũng như quản lý TTBĐS và NOXH nói chung.
Cùng với đó, sự thay đổi trong hệ thống pháp luật đòi hỏi Chính phủ phải kịp thời điều chỉnh tiến độ, nội dung xây dựng luật để đảm bảo tính thống nhất và khả thi khi áp dụng.
Ông Hiếu cho rằng Quốc hội và các cơ quan liên quan cần tăng cường các hình thức giám sát đa dạng, chú trọng chất vấn và giải trình, nhằm bảo đảm mọi tồn tại được xử lý đến cùng, mọi chính sách chưa hoàn thiện phải được sửa đổi hoặc loại bỏ.
Đặc biệt, việc xây dựng và thực hiện các văn bản dưới luật, công tác thanh tra, kiểm tra cần được chú trọng hơn nữa, bởi đây chính là yếu tố quyết định hiệu quả thực thi pháp luật.
Đối với Chính phủ, đại biểu đề nghị tiếp tục thực hiện nghiêm túc, hiệu quả các nội dung trong Nghị quyết 161; rà soát, đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật liên quan đến quản lý TTBĐS và NOXH; đồng thời, tháo gỡ “điểm nghẽn” thể chế, nhất là về quy hoạch, đất đai, đầu tư, xây dựng.
Chính phủ cần tăng cường phân cấp, cải cách thủ tục hành chính gắn với kiểm soát quyền lực, đồng thời tạo điều kiện để người dân tiếp cận NOXH thuận lợi hơn, trong đó có tín dụng và các nguồn cung phù hợp.
Kết thúc bài tham luận, đại biểu Phan Đức Hiếu bày tỏ kỳ vọng: Với sự quyết liệt trong chỉ đạo, đồng hành giữa Quốc hội và Chính phủ, cùng nỗ lực của các địa phương và doanh nghiệp, thị trường bất động sản và nhà ở xã hội sẽ tiếp tục có những chuyển biến tích cực. Qua đó, góp phần đáp ứng nhu cầu nhà ở, bảo đảm an sinh xã hội và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội bền vững.
