Tăng trưởng đi cùng với ổn định
Phát biểu tham luận tại phiên bế mạc Đại hội đại biểu Đảng bộ TP.HCM lần thứ I, nhiệm kỳ 2025-2030 diễn ra sáng 15/10, TS Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM (HIDS) nhìn nhận mục tiêu tăng trưởng hai con số cho thành phố trong giai đoạn 2025-2030 là nhiệm vụ chính trị rất quan trọng đã được Trung ương giao và thể hiện rõ trong văn kiện, chỉ tiêu của đại hội. Chỉ tiêu tăng trưởng được đặt ra là 10-11%.
TS Trương Minh Huy Vũ - Viện trưởng Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM nêu các giải pháp để TP.HCM tăng trưởng hai con số. Ảnh: BTC.
Theo ông Vũ, tăng trưởng chỉ có ý nghĩa khi đi cùng ổn định kinh tế vĩ mô và phát triển xã hội hài hòa. Bài học của Việt Nam trong thập kỷ trước là minh chứng rõ nhất: Khi tốc độ tăng trưởng quá cao, nền kinh tế phải đối mặt với lạm phát, mất ổn định và bất bình đẳng gia tăng. Vì thế, con đường tăng trưởng của TP.HCM phải được đặt trong nền tảng ổn định, thu hẹp khoảng cách giàu nghèo và hướng đến phát triển bền vững.
Để đạt mức tăng trưởng nhanh như hiện nay (8,5% - 10%), trong ngắn hạn chỉ có cách mở rộng quy mô vốn đầu tư toàn xã hội. Trong trung hạn, thành phố cần huy động khoảng 3 triệu tỷ đồng, gồm nhiều nguồn lực: đầu tư công, tư nhân và tiêu dùng.
Còn trung và dài hạn, muốn tăng trưởng bền vững phải kích thích tổng cung, phải tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, các doanh nghiệp khởi nghiệp, ứng dụng khoa học - công nghệ. Đây chính là tinh thần của các Nghị quyết Trung ương đã đưa ra.
Ông Vũ nhấn mạnh, TP.HCM hiện có nhiều điểm tích cực như việc hợp nhất ba địa phương tạo thành cực tăng trưởng quốc gia. Thành phố có dân số đông, học vấn cao, tập trung nguồn lực lớn cùng với điều kiện tự nhiên thuận lợi, có cảng biển, công nghiệp, dịch vụ phát triển và là nơi tập trung nhiều ngành kinh tế mũi nhọn. Tuy nhiên, thành phố vẫn còn những hạn chế tồn tại, nhất là kết nối hạ tầng yếu, phân vai ngành sản xuất chưa chuẩn bị kỹ, trong khi độ mở nền kinh tế lớn khiến thành phố dễ chịu tác động từ các biến động toàn cầu.
Quang cảnh đại hội sáng 15/10. Ảnh: BTC.
5 giải pháp trọng tâm
Để đạt mục tiêu tăng trưởng, TS Trương Minh Huy Vũ đề xuất 5 nhóm giải pháp trọng tâm:
Cần nâng cao năng lực thể chế của TP.HCM, đây phải là trọng tâm của nhiệm kỳ này. Từ kinh nghiệm thực tiễn Nghị quyết 54, Nghị quyết 98 về cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TP.HCM và Nghị quyết 188 về phát triển đường sắt đô thị, TP.HCM phải chủ động xác định mục tiêu, xây dựng lập luận và cơ sở khoa học thuyết phục để kiến nghị, đeo bám Trung ương. Các nội dung đã được xác định trong văn kiện Đại hội cần sớm được cụ thể hóa và tổ chức thực hiện.
Tiếp theo là chuyển đổi mô hình kinh tế, dựa trên nền tảng công nghiệp - thương mại - dịch vụ, TPHCM cần gắn phát triển với xu hướng mới như kinh tế xanh, kinh tế số. Triển khai các đề án lớn về dịch chuyển công nghiệp, phát triển khu công nghiệp, khu công nghệ cao hiện đại. Nông nghiệp tuy chiếm tỷ trọng nhỏ nhưng có vai trò quan trọng trong an sinh, môi trường và cân bằng phát triển.
Bên cạnh đó, là phát triển hạ tầng chiến lược, tiếp nối các dự án lớn như Vành đai 3, Vành đai 4 và các tuyến cao tốc. TP.HCM cần tập trung phát triển hạ tầng kết nối, nhất là đường sắt chở hàng và hành khách giữa các khu vực sản xuất. Đồng thời, đẩy mạnh đầu tư hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng số, yếu tố nền tảng cho chuyển đổi số và trung tâm tài chính quốc tế.
Đối với huy động nguồn lực, vốn Nhà nước hiện chỉ chiếm khoảng 25% tổng đầu tư, còn lại chủ yếu đến từ khu vực tư nhân và xã hội. Với mục tiêu tăng trưởng cao, tỷ lệ huy động vốn cần đạt 30-40%. Do đó, thành phố phải đa dạng hóa cả nguồn lực và phương thức đầu tư, áp dụng linh hoạt nhiều hình thức như BT, BOT... "Thành bại của các công trình trong 5 năm tới phụ thuộc vào việc thành phố có huy động được nguồn lực của xã hội hay không, và phương thức đầu tư thế nào", ông Vũ nhấn mạnh.
Về phát triển nguồn nhân lực, sau sáp nhập TP.HCM có hơn 70 trường đại học và hơn 100 cơ sở đào tạo, nghiên cứu. Đây không chỉ là các cơ sở đào tạo nhân lực, mà còn là nguồn lực kinh tế, trung tâm đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp và dịch vụ tri thức, có thể tạo ra doanh nghiệp mới trong tương lai.
Thời gian tới, ông Vũ cho rằng, khả năng tổ chức thực hiện sẽ đóng vai trò then chốt. Cần "dám nghĩ" nhưng cũng phải "biết làm". Việc "biết làm" cần được cụ thể hóa bằng kế hoạch chi tiết, kỹ thuật rõ ràng, cùng với đề xuất Trung ương hoàn thiện thể chế và cơ chế đặc thù để phát triển TP.HCM trong giai đoạn mới.
