Chiều 5/10 tại Đồng Tháp, chuỗi sự kiện và hội thảo “Thúc đẩy nông nghiệp sinh thái và chuyển đổi hệ thống lương thực, thực phẩm nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường đa dạng sinh học và cải thiện sinh kế” đã chính thức khởi động.
Đây là hoạt động mang ý nghĩa đặc biệt, hướng tới kỷ niệm 80 năm thành lập Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc - FAO (16/10/1945 - 16/10/2025) và 30 năm thành lập Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF) tại Việt Nam (1985 - 2025).

Đoàn chuyên gia tham quan mô hình cộng đồng quản lý, tái tạo nguồn lợi thủy sản ở Hồng Ngự. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Trong khuôn khổ chương trình, khoảng 100 chuyên gia, nhà khoa học, nhà quản lý địa phương và lãnh đạo các cơ quan thuộc Bộ NN-MT đã tham quan thực địa tại Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến (xã Phú Thọ) và Khu bảo tồn nguồn lợi thủy sản Hồng Ngự.
Đây là hai mô hình điển hình của Đồng Tháp, đều thể hiện sự chuyển đổi tư duy từ “sản xuất nông nghiệp” sang “kinh tế nông nghiệp” đang mở ra hướng đi mới đầy triển vọng cho sản xuất nông nghiệp nơi đây.
Từ năm 2022, Hợp tác xã Sản xuất nông nghiệp sinh thái Quyết Tiến triển khai thực hiện mô hình trữ cá kết hợp khai thác du lịch trải nghiệm mùa nước nổi với sự hỗ trợ của WWF-Việt Nam. Mùa lũ năm nay, tiếp tục sự hỗ trợ từ WWF-Việt Nam, Hợp tác xã Quyết Tiến tiếp tục thực hiện mô hình với tổng diện tích 170 ha, tăng gấp gần 10 lần so với năm đầu triển khai mô hình.
“Chúng tôi đánh giá cao sự chung tay và đồng lòng của bà con trong việc bảo vệ nguồn lợi sinh thái. Đặc biệt, trong bối cảnh biến đổi khí hậu ngày càng khắc nghiệt, tri thức bản địa của người dân chính là nguồn thông tin quý giá giúp chúng ta hiểu hơn về cách con người có thể sống hài hòa với thiên nhiên”, ông Văn Ngọc Thịnh, CEO WWF-Việt Nam, nhấn mạnh.

Ông Văn Ngọc Thịnh - CEO WWF-Việt Nam (đội mũ) thả thức ăn cho đàn cá tra Hồng Ngự. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Tiếp đó, đoàn đại biểu dừng chân tại Đình Thần An Bình để chứng kiến lễ phóng sinh, thả cá. Đến nay, quần thể cá tại khu vực này đã lên đến hàng nghìn con với tổng khối lượng ước hơn 40 tấn, sinh sống và phát triển trong vùng nước được bảo vệ. Đáng chú ý, cá tra chiếm khoảng 60-80% tổng đàn. Số lượng cá được dự báo sẽ tiếp tục tăng trong thời gian tới nhờ được chăm sóc và bảo vệ tốt hơn.
Hồng Ngự từ lâu đã nổi tiếng là thủ phủ cá tra của Việt Nam, với những bè gỗ nuôi cá trải dài bên bờ sông Tiền. Sự xuất hiện của đàn cá tự nhiên này đã tạo thêm một điểm nhấn mới cho khu vực, trở thành nguồn cảm hứng cho cộng đồng về ý thức bảo vệ môi trường.

Trưởng đại diện FAO Vinod Ahuja (thứ hai từ bên trái) thăm mô hình sản xuất gạo lúa-cá sinh thái ở Hợp tác xã Quyết Thắng. Ảnh: FAO Việt Nam.
Các chuyên gia quốc tế đánh giá cao những mô hình kết hợp như lúa-cá, lúa-tôm và các hệ thống canh tác đa dạng khác, bởi chúng vừa duy trì độ phì nhiêu của đất, vừa hạn chế sụt lún và xói mòn. Sự quan tâm ngày càng lớn của cộng đồng quốc tế cho thấy ĐBSCL đang trở thành hình mẫu toàn cầu về chuyển đổi nông nghiệp sinh thái.
Về phía FAO, Trưởng đại diện Vinod Ahuja bày tỏ trân trọng nỗ lực bền bỉ của nông dân địa phương - những người tiên phong trong quá trình chuyển đổi sang nông nghiệp sinh thái. Ông nhận định, ĐBSCL có thể trở thành “phòng thí nghiệm” của thế giới, nơi thử nghiệm và nhân rộng các mô hình tín dụng xanh, gắn kết doanh nghiệp và cộng đồng để chuyển đổi hệ thống lương thực thực phẩm.
Ước tính các hệ thống nông nghiệp sinh thái toàn cầu cần nguồn đầu tư khoảng 250-430 tỷ USD mỗi năm, trong khi mức đầu tư hiện nay mới đạt khoảng 44 tỷ USD. Với hệ sinh thái trù phú và nền tri thức bản địa lâu đời, Việt Nam được đánh giá là quốc gia giàu tiềm năng để phát triển nông nghiệp thuận thiên, phù hợp với xu hướng tiêu dùng xanh của thế giới.
Từ những mô hình sinh thái, Việt Nam từng bước xây dựng nền tảng vững chắc cho quá trình chuyển đổi nông nghiệp bền vững.