Tranh biếm của Cận.
Dạo này xôn xao nhiều chuyện quá, khiến Ba Cua lâm vào trầm cảm. Miệng thì của thiên hạ, làm sao ngăn cản. Thế nhưng, càng suy nghĩ Ba Cua càng ấm ức. Ngồi ở vị trí oai nhất làng, có dễ chút nào đâu. Ba Cua phải hy sinh bao nhiêu niềm vui riêng tư. Ba Cua thích cấy lúa, thì cấp dưới dành lấy cái cày. Ba Cua thích đào ao, thì cấp dưới đã dành lấy cái cuốc. Ba Cua thích trồng cây, thì cấp dưới cũng dành lấy luôn cái xẻng. Ba Cua là lãnh đạo, chả lẽ lại tranh phần lao động với nhân viên dưới quyền. Ba Cua phải cắn răng nhường cho họ phô diễn năng lực. Tấm lòng mênh mông của Ba Cua, có trời xanh làm chứng!
Thói thường, trên cao bao giờ cũng lắm gió. Muôn vạn khó khăn, Ba Cua gánh vác được. Rượu ngon, Ba Cua cũng uống dùm bá tánh. Món quý, Ba Cua cũng ăn dùm bá tánh. Nhà sang, Ba Cua cũng ở dùm bá tánh. Vậy mà, xã hội nhiễu nhương, lời ong đến tiếng ve cứ bủa vây, không cho Ba Cua yên tâm phụng sự cộng đồng.
Họ đồn thổi Ba Cua phê duyệt dự án khuất tất, Ba Cua không thèm chấp, vì hiểu rằng những kẻ phàm phu chẳng biết gì về kinh tế vĩ mô. Họ đồn thổi Ba Cua dùng ngân sách để nuôi bồ nhí, Ba Cua cũng không thèm chấp, vì hiểu rằng những tay thô lỗ chẳng biết gì về sứ mệnh nâng liễu hứng hoa. Tóm lại, họ đồn thổi trăm hồng nghìn tía thì Ba Cua cũng bỏ ngoài tai, vì Ba Cua luôn ý thức sâu sắc bản lĩnh của mình. Trí tuệ siêu phàm của Ba Cua, đạo đức sáng ngời của Ba Cua, văn minh tột đỉnh của Ba Cua, thì dễ gì tìm thấy tri kỷ trên cõi nhân gian bé xíu hôm nay. Ba Cua cố gắng không rơi lệ để chịu đựng sự cô đơn của một vĩ nhân trong bể khổ tiền tiêu không hết!
Tuy nhiên, khi bọn thối mồm rêu rao khắp nơi về chuyện Ba Cua bổ nhiệm người nhà vào các vị trí béo bở, thì Ba Cua không thể nhịn được. Ba Cua bổ nhiệm vợ làm chức phó cho mình ư? Ba Cua bổ nhiệm em trai làm vệ sĩ cho mình ư? Ba Cua bổ nhiệm cháu gái làm thư ký cho mình ư? Ba Cua bổ nhiệm anh em cọc chèo làm kế toán cho mình ư? Thật là lũ vu khống! Thật là lũ bố láo! Bằng chứng đâu, có cái quyết định bổ nhiệm nào do Ba Cua trực tiếp ký đâu? Tất cả đều do quần chúng chủ động tham mưu và đề xuất. Ba Cua dùng đúng nghi lễ ngày xưa, liên tục ba lần lắc đầu khước từ rồi mới gật đầu đồng ý thực hiện các kế hoạch nhân sự ấy! Thanh danh cả đời của Ba Cua không thể bị hoen ố vì thị phi này. Ba Cua quyết định cho Tư Ếch ra mặt đính chính dư luận.
Tư Ếch đã theo Ba Cua nhiều năm. Tư Ếch lau xe cho Ba Cua. Tư Ếch rót trà cho Ba Cua. Khi Ba Cua mỏi mệt, Tư Ếch đấm lưng cho Ba Cua. Khi Ba Cua nhậu say, Tư Ếch cõng Ba Cua về. Người chia sẻ trọn vẹn mọi nhiệt huyết cống hiến của Ba Cua trên đời, không ai bằng Tư Ếch. Cho nên, Ba Cua chọn Tư Ếch làm trợ lý cũng hợp lý hợp tình.
Ba Cua nói: “Chú theo anh lâu rồi, chú thừa biết anh minh bạch và trong sáng trong công tác cán bộ. Chú phải giảng giải cho đám lau nhau ngoài kia được tường tận về tư tưởng chân chính của anh trong việc miễn cưỡng để cho người nhà đảm đương nhiều công việc nặng nề ở làng ta. Chú lạ gì, bây giờ vật giá leo thang, giá xăng tăng tuần trước thì giá điện tăng tuần sau. Tài chính đang gặp khó khăn, mà mỗi cuộc họp thì lại tốn kém. Cả nhà anh đều làm lãnh đạo, thì anh không phải tổ chức cuộc họp ở cơ quan. Cuối tuần, anh gặp mặt thân mật gia đình rồi bàn bạc công vụ luôn cho thuận tiện và tiết kiệm”. Tư Ếch gật gù: “Dạ, quan điểm của anh thực sự là đột phá cải cách hành chính. Em sẽ tuyên truyền để nhân rộng mô hình ích nước lợi dân của anh”.
Trên cõi đời phàm tục có quá nhiều ô trọc này, Ba Cua chỉ tin cậy duy nhất một người ngoài dòng tộc là Tư Ếch. Chỉ cần Ba Cua gạch đầu dòng ba câu, Tư Ếch sẽ viết thành bài diễn văn dài ba trang, mà vẫn nắc nỏm: “Em vẫn chưa thể nào diễn đạt hết những phát kiến cao siêu của anh!”. Và khi Ba Cua đọc diễn văn xong, Tư Ếch đã vồn vã thán phục: “Hay quá anh ơi. Em nghe như nuốt từng chữ!”. Ba Cua nhún vai khiêm tốn: “Thì anh chỉ đọc đúng nguyên bản do chú đưa thôi!”. Tư Ếch phân tích ngay: “Đâu phải thế. Em viết chấm phẩy tùy tiện, nhưng anh ngắt chỗ nào, anh lên giọng chỗ nào khiến giá trị của nó tăng theo cấp số nhân. Nhất là cái đoạn “cần chú trọng xây dựng làng ta theo hướng hiện đại hóa, hội nhập hóa”, anh đã chém bàn tay vào khoảng không để nhấn mạnh thêm “vấn đề là chuyên nghiệp, vấn đề là đẳng cấp” mà sáng tỏ mọi chủ trương. Đấy, em theo anh nhiều năm mà vẫn không tưởng tượng được chiều kích bộ óc cao rộng của anh. Não của anh hoàn toàn vượt trội so với não của các nhà bác học”.
Tiếng lành đồn xa mà tiếng dữ cũng đồn xa, Ba Cua lọt vào tầm ngắm của chiến dịch đẩy lùi tiêu cực “đả hổ diệt ruồi bắt cáo”. Dù không vướng tù tội, nhưng Ba Cua vẫn bị cho thôi chức vụ. Hội nghị cuối cùng chủ trì với tư cách trưởng làng, Ba Cua phải nhắc mấy lần thì Tư Ếch mới chịu chìa ra cái diễn văn ngắn củn. Chắc Tư Ếch đang buồn theo mình, nên không tập trung chuyên môn. Ba Cua nghĩ vậy và trịnh trọng bước lên trình bày những tâm tư gửi gắm lại cho tập thể đoàn kết vững mạnh.
Sau một tràng “kính thưa”, Ba Cua dừng lại chờ tràng pháo tay, mà thấy bốn bề không một âm thanh. Chắc họ đang tập trung để nghe nội dung chính, vì xưa nay phát biểu của Ba Cua luôn có giá trị sống còn với mọi người. Ba Cua đọc từng chữ, rõ và vang. Sao vẫn nghe vài câu xì xào bên dưới? Chắc họ đang sửng sốt vì những chỉ thị văn minh và sáng tạo của Ba Cua! Đọc xong, Ba Cua ngẩng đầu lên, sẵn sàng đón nhận sự tán thưởng nhiệt liệt. Lác đác vài người ngồi bàn đầu vỗ tay, còn các dãy ghế sau chẳng ai tỏ thái độ hào hứng.
Ba Cua về chỗ ngồi, chẳng thấy Tư Ếch nhúc nhích gì. Ba Cua quay sang khều nhẹ: “Diễn văn thế nào, chú?”. Tư Ếch như vừa thoát khỏi giấc mộng liêu trai, thảng thốt: “Ủa, anh nói xong rồi hả? Em đang bận nhắn tin chúc mừng anh Năm Tôm chuẩn bị thay vị trí trưởng làng của anh”.
