Thời gian qua, chính quyền địa phương xã Bắc Hà luôn quan tâm đầu tư, duy tu, quản lý hệ thống cấp nước sạch nông thôn, góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống, cải thiện vệ sinh môi trường và thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.
Theo báo cáo của UBND xã Bắc Hà, hiện toàn xã có 46 công trình cấp nước sinh hoạt nông thôn đang phục vụ 1.237 hộ dân cùng các trường học, không bao gồm khu vực trung tâm xã do Chi nhánh Cấp nước Bắc Hà (Công ty cổ phần Cấp nước tỉnh Lào Cai) quản lý. Các công trình chủ yếu lấy nguồn nước từ khe suối, mạch đùn tự nhiên, qua hệ thống bể lọc thô và được dẫn về các khu dân cư.
Trao đổi với chúng tôi, ông Cao Trọng Đại, Trưởng phòng Kinh tế xã Bắc Hà cho biết: Ngay sau khi thực hiện mô hình chính quyền hai cấp, xã đã chỉ đạo phòng Kinh tế phối hợp với các ban ngành và các thôn tiến hành rà soát, đánh giá thực trạng và nhu cầu sử dụng nước trên địa bàn. Hầu hết các công trình được giao cho các tổ, đội cấp nước tại thôn trực tiếp quản lý, vận hành. Đây là cách làm phù hợp, phát huy vai trò tự quản của cộng đồng, giúp công trình hoạt động bền vững hơn.
Bà Lồ Thị Dín, thôn Trung La, xã Bắc Hà phấn khởi khi được sử dụng nước sạch để sinh hoạt hàng ngày. Ảnh: Bích Hợp.
Bên cạnh những thuận lợi, Trưởng phòng Kinh tế xã Bắc Hà cũng thẳng thắn nhìn nhận, việc quản lý và vận hành hệ thống cấp nước nông thôn vẫn còn nhiều khó khăn, hạn chế. Một số công trình được đầu tư từ lâu, xuống cấp, đường ống dẫn bị hư hỏng khiến lượng nước thất thoát lớn.
Bên cạnh đó, đội ngũ quản lý, vận hành công trình chủ yếu là kiêm nhiệm, chưa có cán bộ chuyên trách; nguồn kinh phí bảo trì, bảo dưỡng còn hạn chế. Nhiều công trình cấp nước phục vụ chủ yếu cho hộ dân là đồng bào dân tộc thiểu số, điều kiện kinh tế khó khăn nên việc thu tiền sử dụng nước rất vất vả. Trong khi đó, ý thức của người dân về việc bảo vệ và duy trì công trình sau đầu tư vẫn chưa cao. Có nơi người dân tự ý đấu nối đường ống hoặc sử dụng lãng phí khiến công trình hoạt động kém hiệu quả.
Để hiểu rõ hơn tình hình thực tế, chúng tôi tìm đến thôn Trung La, xã Bắc Hà - một trong những địa bàn có công trình cấp nước sinh hoạt điển hình của xã. Bà Lồ Thị Dín, một hộ dân thôn Trung La, phấn khởi chia sẻ: "Trước đây gia đình tôi thường phải gánh nước từ khe suối xa hơn cây số, rất vất vả. Từ khi có công trình cấp nước, sinh hoạt thuận tiện hơn nhiều, con cháu được dùng nước sạch, sức khỏe cũng tốt hơn".
Cán bộ phòng Kinh tế xã Bắc Hà cùng cán bộ Trung tâm Khuyến nông tỉnh Lào Cai đang lấy mẫu nước tại bể nước tập trung ở thôn Trung La để mang về xét nghiệm. Ảnh: Bích Hợp.
Ông Thào Seo Pao, Trưởng thôn Trung La - người gắn bó 7 năm với công tác vận hành công trình cấp nước, cho biết, hệ thống cấp nước của thôn được xây dựng cách đây hơn 10 năm, hiện cung cấp nước cho 100 hộ dân của 3 thôn, trong đó có 46 hộ thôn Trung La. Nhìn chung nguồn nước vẫn bảo đảm, nhưng nhiều đoạn ống cũ bị rò rỉ, nhất là vào mùa khô, áp lực nước yếu. Tổ quản lý cũng chỉ có 3 người, đều làm kiêm nhiệm nên việc kiểm tra, bảo dưỡng thường xuyên còn hạn chế.
Theo UBND xã Bắc Hà, chính quyền xã và các phòng ban chuyên môn đã nhiều lần hỗ trợ sửa chữa, nhưng do kinh phí hạn chế nên mới chỉ khắc phục được tạm thời. Điều bà con mong mỏi nhất là có nguồn vốn để thay mới hệ thống đường ống chính, đồng thời được tập huấn kỹ thuật vận hành, bảo trì để tự chủ động hơn trong công tác quản lý.
Công trình cấp nước tập trung tại thôn Trung La, xã Bắc Hà. Ảnh: Bích Hợp.
Bên cạnh những khó khăn, phong trào bảo vệ nguồn nước và sử dụng tiết kiệm đang được người dân Bắc Hà hưởng ứng tích cực. Nhiều hộ đã ý thức hơn trong việc giữ gìn vệ sinh khu vực đầu nguồn, không vứt rác hay xả thải ra suối.
Ông Cao Trọng Đại, Trường phòng Kinh tế xã Bắc Hà cho biết thêm, trong thời gian tới, UBND xã Bắc Hà định hướng tăng cường xã hội hóa công tác cấp nước, huy động các nguồn lực đầu tư, đồng thời phối hợp với các ngành chuyên môn của huyện thực hiện kiểm tra, đánh giá định kỳ các công trình xuống cấp để kịp thời sửa chữa. Cùng với đó, xã sẽ đẩy mạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức của người dân, xây dựng quy chế sử dụng nước tiết kiệm và bảo vệ công trình công cộng.
