Cơ sở dữ liệu phải 'đúng, đủ, sạch, sống' để vận hành quốc gia hiệu quả

Xây dựng và vận hành cơ sở dữ liệu không còn là câu chuyện kỹ thuật thuần túy, mà là điều kiện nền tảng để điều hành quốc gia minh bạch, hiện đại.

Tại cuộc họp giữa Bộ Nông nghiệp và Môi trường và Bộ Công an ngày 30/5, về tình hình, kết quả triển khai thực hiện Đề án 06 và Nghị quyết số 175/NQ-CP ngày 30 tháng 10 năm 2023 của Chính phủ, lãnh đạo hai ngành cùng nhấn mạnh: Dữ liệu phải “đúng, đủ, sạch, sống”.

Phát biểu tại cuộc họp, Trung tướng Nguyễn Văn Long, Thứ trưởng Bộ Công an, phát biểu về vai trò dữ liệu trong tiến trình chuyển đổi số quốc gia, đặc biệt với lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Theo ông, đây là lĩnh vực có phạm vi rộng, liên quan mật thiết đến điều hành vĩ mô, hoạch định chính sách, hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống người dân. Dù thời gian qua đã có nhiều cơ sở dữ liệu được xây dựng, nhưng thực tế cho thấy sự thiếu đồng bộ vẫn là điểm nghẽn lớn.

“Cần rà soát toàn diện các cơ sở dữ liệu từ đất đai, khí tượng, khoáng sản, địa chất đến tài nguyên nước, nông nghiệp... Cái gì đã có thì chuẩn hóa, cái gì chưa có thì phải làm, cái gì sạch rồi thì đưa vào vận hành để tạo ra giá trị thực tiễn ngay”, Trung tướng Nguyễn Văn Long nhấn mạnh.

Trong đó, dữ liệu đất đai được xác định là nền tảng quan trọng bậc nhất vì liên quan trực tiếp đến hộ tịch, cư trú, đăng ký phương tiện và hàng loạt dịch vụ công... Thứ trưởng Nguyễn Văn Long đề nghị Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp chặt chẽ với Bộ Công an, đặc biệt là các đơn vị chuyên trách như C06 và C12, để đánh giá thực trạng, phân loại và “làm sạch” dữ liệu một cách bài bản.

Tán đồng với quan điểm này, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Đỗ Đức Duy khẳng định: “Cơ sở dữ liệu ngành không chỉ phục vụ quản lý ngành mà còn liên quan đến mọi mặt của đời sống xã hội. Chúng tôi xác định rõ đây là nhiệm vụ chiến lược và xuyên suốt”.

Theo Bộ trưởng Đỗ Đức Duy, dù ngành nông nghiệp và môi trường đã có những bước tiến trong xây dựng cơ sở dữ liệu, song thực tiễn vẫn còn nhiều điểm chưa đáp ứng được các yêu cầu đặt ra, nhất là các chỉ tiêu tại Nghị quyết 57. Ông thẳng thắn nhìn nhận: Hệ thống pháp lý đang dần được tháo gỡ, nhưng để triển khai thành công vẫn rất cần sự phối hợp chặt chẽ từ các Bộ, ngành.

Bộ trưởng cho biết, tới đây, Bộ sẽ phối hợp với Bộ Công an xây dựng kế hoạch hành động cụ thể, có tiến độ rõ ràng, trong đó ưu tiên hàng đầu là hoàn thiện cơ sở dữ liệu đất đai. “Không chỉ phục vụ quản lý nhà nước, dữ liệu đất đai còn cần tích hợp với dữ liệu dân cư để giải quyết thủ tục hành chính trên môi trường điện tử”, ông nói.

Một trong những điểm nhấn tại cuộc họp là vấn đề định danh tàu thuyền, đặc biệt cấp thiết trong bối cảnh Việt Nam đang nỗ lực gỡ bỏ “thẻ vàng” từ Ủy ban châu Âu. Bộ trưởng Đỗ Đức Duy đề nghị Bộ Công an hỗ trợ Bộ Nông nghiệp và Môi trường thực hiện sớm nhiệm vụ này và kỳ vọng, nếu hoàn thành định danh sớm cho hơn 80.000 tàu cá thì việc quản lý sẽ hiệu quả hơn, đồng thời giúp nâng cao hình ảnh quốc gia trong lĩnh vực khai thác hải sản bền vững.

Lãnh đạo hai Bộ cũng thống nhất về định hướng phát triển các nền tảng công nghệ dùng chung, có khả năng liên thông, phân quyền và đảm bảo an toàn dữ liệu. Bộ trưởng Đỗ Đức Duy kiến nghị đưa nội dung này vào chỉ đạo của Ban Chỉ đạo Đề án 06 và cho rằng: Cần lựa chọn nhà cung cấp nền tảng một cách chuyên nghiệp, bài bản, đảm bảo tính mở, ổn định và an toàn thông tin.

Bên cạnh đó, ông cũng đề xuất Chính phủ có chính sách hỗ trợ các địa phương còn khó khăn trong xây dựng cơ sở dữ liệu đất đai, là một trong những mắt xích quan trọng của hệ thống dữ liệu quốc gia.

An toàn thông tin và kiểm định phần mềm là một nội dung được đặc biệt lưu tâm. “Việc kiểm định phải trở thành yêu cầu bắt buộc trước khi hệ thống được đưa vào sử dụng. Đây là điều kiện để tránh rủi ro, đảm bảo tính chính xác và an ninh dữ liệu”, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy nhấn mạnh.

Tổng kết cuộc họp, Bộ trưởng khẳng định: “Cơ sở dữ liệu là nền tảng cốt lõi để vận hành một Chính phủ số, nền kinh tế số và xã hội số. Nhưng để dữ liệu 'sống', cần sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ từ trung ương tới địa phương, từ khâu xây dựng đến vận hành, từ kỹ thuật đến hành lang pháp lý”.

Cuộc gặp giữa hai Bộ không chỉ là cuộc trao đổi liên ngành, mà còn là tiếng nói chung cho một chiến lược dài hạn: Biến dữ liệu trở thành tài nguyên sống “đúng, đủ, sạch, sống” và là công cụ vận hành một quốc gia minh bạch, hiệu quả, hiện đại.

Báo cáo về tình hình, kết quả triển khai thực hiện Đề án 06 và Nghị quyết số 175/NQ-CP ngày 30 tháng 10 năm 2023 của Chính phủ, Cục chuyển đổi số cho biết, trong năm 2025, Bộ Nông nghiệp và Môi trường được giao 37 nhiệm vụ, trong đó có 35 nhiệm vụ chung và 2 nhiệm vụ cụ thể. Đến nay đã hoàn thành 9 nhiệm vụ (24%), 26 nhiệm vụ đang triển khai (70%), 2 nhiệm vụ chưa hoàn thành.