Chuyển đổi giao thông xanh: [Bài 2] Sứ mệnh kiến tạo xanh của VinFast

Tiên phong giảm phát thải ngành giao thông

Giao thông vận tải đứng thứ hai trong các ngành tiêu thụ năng lượng Việt Nam, chỉ đứng sau ngành công nghiệp. Riêng giao thông đường bộ, hàng chục triệu phương tiện sử dụng xăng, dầu đang lưu thông hàng ngày. Kế hoạch giảm phát thải của ngành giao thông vận tải đặt ra 4 trụ cột chính, trong đó bao gồm chuyển đổi từ nhiên liệu hóa thạch sang nhiên liệu xanh hơn. Trọng tâm chính tăng tỷ lệ phương tiện chạy bằng điện theo lộ trình đến 2030 và định hướng 2050.

Tại Việt Nam, doanh nghiệp đi đầu chính là Vinfast. Nhãn hiệu xe điện “quốc dân” nhanh chóng phủ sóng cả nước với các mẫu xe điện hiện đại, tiện dụng và phù hợp với nhu cầu của người dân. Năm 2024, VinFast triển khai tính năng “Cùng Việt Nam Xanh”. Người dùng có thể theo dõi lượng CO₂ giảm phát thải và số lượng cây xanh tương ứng “được trồng” nhờ sử dụng xe điện thay cho xe xăng. Theo cách tính của VinFast, mỗi 130 km di chuyển bằng xe điện giúp giảm 21,7 kg khí CO₂, tương đương với việc trồng một cây xanh.

Không chỉ dừng lại ở đó, đối với những người chạy dịch vụ vận tải bằng xe điện, số lượng cây xanh “trồng được” có thể lên tới hàng nghìn, tương ứng với hàng chục tấn CO₂ giảm phát thải. Bằng những hành động quyết liệt và tầm nhìn dài hạn, VinFast không chỉ xây dựng một thương hiệu ô tô Việt đẳng cấp thế giới mà còn đang âm thầm dẫn dắt sự hình thành của cả một hệ sinh thái giao thông xanh bền vững.

Hoàn thiện vòng đời sản phẩm xanh

Một chiếc xe điện chỉ thực sự “xanh” khi toàn bộ vòng đời của nó, từ sản xuất đến vận hành và thải bỏ, đều được quản lý một cách bền vững. Chia sẻ với phóng viên Báo Nông nghiệp và Môi trường, ông Trịnh Văn Ngân - Phó Tổng giám đốc Sản xuất VinFast toàn cầu cho biết, VinFast hiểu rõ điều này và đang nỗ lực hoàn thiện từng mắt xích trong chuỗi giá trị.

Hạ tầng sạc chính là huyết mạch của giao thông điện. Để giải quyết nỗi lo về phạm vi hoạt động của người dùng, Công ty V-Green - đơn vị phát triển trạm sạc cho VinFast - đang triển khai một kế hoạch phủ sóng mạnh mẽ. Theo ông Ngân, V-Green đang lên kế hoạch triển khai hàng trăm điểm sạc mới tại Hải Phòng, không chỉ ở các trung tâm thương mại hay khu đô thị của Vingroup, mà còn tập trung vào các vị trí công cộng chiến lược như trạm dừng xe bus, bãi gửi xe do Công ty Quản lý đô thị Hải Phòng quản lý. Động thái này cho thấy nỗ lực đưa hạ tầng sạc đến gần hơn với mọi người dân, biến việc sạc xe điện trở nên tiện lợi như đổ xăng.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất của xe điện chính là vấn đề pin sau khi hết hạn sử dụng. Nếu không được xử lý đúng cách, pin lithium-ion có thể trở thành một nguồn gây ô nhiễm nghiêm trọng. VinFast đã có những bước đi tiên phong, thể hiện trách nhiệm đến cùng với sản phẩm và môi trường.

Công ty đã ký kết hợp tác với các đối tác quốc tế hàng đầu. Với Tập đoàn Marubeni của Nhật Bản, VinFast sẽ nghiên cứu và sản xuất hệ thống lưu trữ năng lượng (BESS) từ pin xe điện đã qua sử dụng. Những viên pin không còn đủ tiêu chuẩn cho xe nhưng vẫn còn 70-80% dung lượng sẽ có “cuộc đời thứ hai”, trở thành các bộ lưu trữ điện cho các nhà máy, tòa nhà, hoặc các trang trại điện mặt trời, góp phần ổn định lưới điện và thúc đẩy năng lượng tái tạo.

Hợp tác với BatX Energies, một start-up công nghệ hàng đầu của Ấn Độ, VinFast sẽ tiến hành tái chế pin ở cấp độ sâu hơn, thu hồi các kim loại quý hiếm như lithium, cobalt, nickel để đưa trở lại chu trình sản xuất.

“Với công nghệ ngày càng phát triển, VinFast cùng các đối tác đang nỗ lực kéo dài vòng đời của pin, đồng thời đảm bảo một quy trình quản lý và tái chế khép kín, không gây hại cho môi trường”, ông Trịnh Văn Ngân - Phó Tổng giám đốc Sản xuất VinFast toàn cầu khẳng định.

Dẫn dắt hệ sinh thái giao thông xanh

Song song với việc xây dựng thương hiệu, một trong những mục tiêu quan trọng của VinFast là góp phần nâng cao tỷ lệ nội địa hóa. Theo ông Ngân, để làm được điều này, Vinfats triển khai hai hướng đi chiến lược đồng thời.

Thứ nhất, Vinfats chủ động tìm kiếm, sàng lọc và phát triển các nhà cung cấp tiềm năng ngay tại địa phương. Đây là những doanh nghiệp đã có nền tảng, có kinh nghiệm sản xuất và am hiểu thị trường. VinFast sẽ hỗ trợ họ về mặt kỹ thuật, tiêu chuẩn chất lượng để họ có thể tham gia vào chuỗi cung ứng xe điện toàn cầu. Hướng đi này không chỉ giúp giảm chi phí logistics, tối ưu hóa chuỗi cung ứng mà còn tạo ra hàng ngàn việc làm chất lượng cao, thúc đẩy kinh tế địa phương.

Thứ hai, đối với những linh kiện phức tạp, chứa hàm lượng công nghệ cao mà trong nước chưa thể đáp ứng, VinFast tìm cách thu hút các nhà cung cấp hàng đầu thế giới đến đầu tư và sản xuất tại Việt Nam. Bằng cách tạo ra một môi trường đầu tư hấp dẫn, VinFast đang biến Hải Phòng thành một thỏi nam châm thu hút vốn FDI công nghệ cao. Chiến lược này vừa giúp VinFast tiếp cận công nghệ nguồn, vừa tạo ra hiệu ứng lan tỏa, chuyển giao công nghệ cho các doanh nghiệp Việt Nam.

Đặc biệt, trong bối cảnh Hải Phòng chuẩn bị sáp nhập, mở rộng địa bàn, nguồn lực mới về đất đai và lao động được kỳ vọng sẽ làm phong phú thêm hệ thống nhà cung cấp, giúp chuỗi cung ứng trở nên vững chắc và đa dạng hơn bao giờ hết. Để đảm bảo chất lượng đầu vào, VinFast đặt ra những tiêu chuẩn kỹ thuật và môi trường vô cùng khắt khe, tương đương với các thị trường khó tính nhất như Mỹ và châu Âu. “Thông qua Bộ Quy tắc Ứng xử Nhà cung cấp và Chính sách Cung ứng Bền vững, VinFast yêu cầu các đối tác không chỉ tuân thủ pháp luật mà còn phải chia sẻ cam kết chung về quyền con người, bảo vệ môi trường và đạo đức kinh doanh”, ông Ngân nhấn mạnh.

Hơn thế nữa, VinFast còn thể hiện vai trò người đồng hành, người anh cả khi đưa ra các chính sách hỗ trợ hết sức thiết thực như: Cam kết bao tiêu sản phẩm đầu ra, giúp đối tác an tâm đầu tư và đồng hành lâu dài; hỗ trợ thuê đất với chi phí ưu đãi tại các Khu Công nghiệp của Vinhomes/VinFast. Đây là những động lực quan trọng giúp các doanh nghiệp phụ trợ, đặc biệt là các doanh nghiệp vừa và nhỏ, có đủ tự tin để tham gia vào sân chơi lớn.

Bằng việc kiến tạo một hệ sinh thái toàn diện từ sản xuất, chuỗi cung ứng, hạ tầng sạc cho đến tái chế, VinFast không chỉ bán một sản phẩm mà đang xây dựng một giải pháp giao thông bền vững cho tương lai. Những bước đi mạnh mẽ này đang đóng góp trực tiếp vào nỗ lực giảm phát thải khí nhà kính, đưa Hải Phòng tiến nhanh hơn trên con đường trở thành một thành phố cảng xanh, thông minh và là một hình mẫu đáng tự hào của Việt Nam về phát triển bền vững.