Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn chủ trì phiên họp. Ảnh: Phạm Thắng.
Sáng 3/6, tại Phiên họp 46, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về một số vấn đề lớn trong việc giải trình, tiếp thu, chỉnh lý dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tiêu chuẩn và quy chuẩn kỹ thuật.
Phải rõ trách nhiệm
Chủ tịch Quốc hội Trần Thanh Mẫn cho biết, thảo luận tại Kỳ họp thứ 9, đại biểu Quốc hội rất quan tâm tới dự luật này vì liên quan việc đánh giá an toàn thực phẩm hiện nay, khi lực lượng kiểm tra khắp nơi trên cả nước, để làm sao đảm bảo tiêu chuẩn hàng hóa, quy chuẩn kỹ thuật…
"Khi hàng gian, hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng xảy ra thì không cơ quan nào chịu trách nhiệm chính. Chúng ta ban hành luật lần này phải rõ trách nhiệm của Quốc hội, của Chính phủ, bộ ngành liên quan thì mới xử lý được", ông Trần Thanh Mẫn nhấn mạnh và đề nghị rà soát, thể hiện ngắn gọn, dễ hiểu.
Luật cần tập trung tăng tính minh bạch, khả thi và huy động sự tham gia của doanh nghiệp trong xây dựng, áp dụng tiêu chuẩn, quy chuẩn để quản lý thống nhất, phù hợp cam kết và thông lệ quốc tế.
Lưu ý tránh tình trạng "luật chờ nghị định, nghị định chờ thông tư", Chủ tịch Quốc hội đề nghị Chính phủ khẩn trương hoàn thiện các nghị định liên quan để sau khi luật được thông qua thì sớm có hiệu lực, nếu được từ 1/7/2025 thay vì 1/1/2026 thì càng tốt, vì xã hội đang rất cần.
Luật ban hành phải được triển khai ngay trong cuộc sống, cùng với các quy định khác phục vụ mục tiêu tăng trưởng năm nay và những năm tiếp theo, quá trình thực hiện còn gì vướng mắc có thể điều chỉnh bổ sung.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh. Ảnh: Phạm Thắng.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh dẫn khoản 2 Điều 20 của dự thảo quy định tổ chức công bố tiêu chuẩn cơ sở có trách nhiệm thông báo việc công bố tiêu chuẩn cơ sở thông qua Cơ sở dữ liệu quốc gia về tiêu chuẩn, đo lường, chất lượng. Nội dung thông báo gồm thông tin về tên, địa chỉ, số điện thoại của tổ chức công bố tiêu chuẩn cơ sở và thông tin về tên, số hiệu, đặc tính cơ bản của tiêu chuẩn cơ sở.
Tuy nhiên, hiện chưa có quy định cụ thể hậu kiểm về tiêu chuẩn cơ sở đã công bố như điều kiện, thẩm quyền, cơ sở xử lý nếu phát hiện sai phạm. Do đó, nên bổ sung trách nhiệm của cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền được thực hiện kiểm tra định kỳ hoặc đột xuất đối với tiêu chuẩn cơ sở đã công bố, có quyền yêu cầu chỉnh sửa, thu hồi, tạm dừng áp dụng hoặc xử lý theo quy định nếu phát hiện công bố không chính xác hoặc không phù hợp.
Bà Nguyễn Thị Thanh cho rằng, việc bổ sung nội dung này là thiết thực nhằm đảm bảo quyền tự công bố của tổ chức cá nhân đi đôi trách nhiệm giải trình và phù hợp thông lệ quốc tế, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý Nhà nước, bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng, tạo môi trường cạnh tranh lành mạnh, công bằng cho doanh nghiệp trong hội nhập và phát triển.
Thời gian vừa qua, khi Quốc hội thảo luận luật này thì cũng là thời điểm phát sinh nhiều sự việc, Thủ tướng Chính phủ đang chỉ đạo làm rất quyết liệt về thủ tục tự công bố, thủ tục hợp quy, tiêu chuẩn, quy chuẩn… liên quan chất lượng quản lý hàng hóa, trách nhiệm trong công tác quản lý.
"Đồng tình quan điểm xây dựng pháp luật theo hướng tạo hành lang pháp lý thuận lợi, nhưng không phải vì thế mà thiếu sự kiểm soát, thiếu chặt chẽ dẫn dến hậu quả mà báo chí nêu nhiều rồi. Về điều kiện thực hiện, thẩm quyền kiểm tra, cơ sở xử lý có thể quy định ở nghị định nhưng luật cần nêu nguyên tắc trách nhiệm kiểm tra để tạo ra hành lang pháp lý rõ giữa việc kiến tạo phát triển nhưng phải quản lý đi vào khuôn khổ", bà Nguyễn Thị Thanh nói.
