Đồng ruộng xuất hiện nhiều đụn cát
Lũ qua, nước trên những cánh đồng vùng trũng ở xã Tuy Phước Bắc (Gia Lai) rút dần, đồng ruộng lộ ra những đụn cát cao, dấu tích của nạn sa bồi do đợt lũ vừa qua để lại. Đặc biệt, những cánh đồng nằm dưới những đoạn đê bị vỡ hoặc những bờ tràn trên thân đê bị nước lũ tràn qua càng bị bồi lấp nghiêm trọng.
Tại bờ tràn Sông Tranh, đoạn bờ tràn lớn nối giữa 2 xã Tuy Phước Bắc và Tuy Phước trong đợt lũ vừa qua là điểm ngập sâu trước nhất. Lũ đã làm vỡ một đoạn đê bao phía Bắc cầu Sông Tranh gây bồi lấp cho cánh đồng của thôn Giang Nam (xã Tuy Phước Bắc) với diện tích khoảng 5 ha.
Theo anh Trần Quang Trung, Trưởng thôn Giang Nam, trong đợt lũ vừa qua cánh đồng bị ngập đến 2m nước, một đoạn bờ ngự thủy của sông Tranh (một nhánh của sông Kôn) bị vỡ, nước lũ “hốt cát” từ sông Tranh đưa vào cánh đồng Chiêu gây bồi lấp.
Anh Trần Quang Trung, Trưởng thôn Giang Nam (xã Tuy Phước Bắc, Gia Lai) chỉ vùng ruộng bị sa bồi sau lũ dữ vừa qua. Ảnh: V.Đ.T.
“Trước khi sản xuất vụ đông xuân 2025-2026, thôn phải xin UBND xã hỗ trợ xe cơ giới cùng với người dân múc cát, nạo vét cát bồi trả lại nguyên trạng bà con mới canh tác được”, anh Trần Quang Trung chia sẻ.
Tương tự, đê ngự thủy thuộc thôn Tú Thủy (xã Tuy Phước Bắc), trong đợt lũ vừa qua dòng nước dữ cũng làm đứt vỡ một đoạn khoảng 15m, khoét sâu khoảng 4m, nước lũ từ sông Thạnh Hòa (một nhánh của sông Kôn) trút vào cánh đồng thôn Tú Thủy. Ngay sau khi lũ rút, UBND xã Tuy Phước Bắc huy động lực lượng tại chỗ cùng người dân địa phương khắc phục tạm thời đoạn đê vỡ để chuẩn bị phục vụ sản xuất vụ đông xuân.
“Bờ ngự thủy này có một đoạn phía tây bị thủng giữa thân đê, xã đã dồn tổng lực khắc phục trước khi lũ xảy ra nên qua đợt lũ lịch sử này không bị ảnh hưởng gì”, anh Nguyễn Quang Vinh, Trưởng phòng Kinh tế xã Tuy Phước Bắc cho hay.
Theo ông Hồ Ngọc Dũng, Giám đốc HTX Nông nghiệp Phước Sơn (xã Tuy Phước Đông), lũ qua, xã Tuy Phước Đông là nơi nước rút cuối cùng. Hiện nay các cánh đồng còn mênh mông nước nên không thể thấy vùng ruộng nào bị “thủy thần” gây hại; chứ với đợt lũ lịch sử vừa qua thì chắc chắn trong 1.184 ha diện tích sản xuất lúa của HTX sẽ có nhiều diện tích bị sa bồi thủy phá.
Cán bộ Phòng Kinh tế xã Tuy Phước Bắc phối hợp với địa phương lội nước đi kiểm tra nạn sa bồi sau lũ dữ vừa qua. Ảnh: V.Đ.T.
Kênh mương nội đồng cùng cảnh ngộ
Cũng theo ông Lê Anh Duy, Phó Chủ tịch UBND xã Tuy Phước Bắc, những tuyến đê sông dẫu đã được kiên cố nhưng nếu nước lũ qua tràn trên thân đê cũng gây ra sa bồi.
Hoặc như bờ bạn Cây Bút và Đám Dông dù đã đươc bê tông hóa nhưng vẫn không trụ được trước lũ dữ, đá chẻ 2 bên cánh gà bị bong tróc, xuống cấp tại thôn Lương Quang và thôn Văn Quang, hiện xã Tuy Phước Bắc đã dùng bao chứa đất, cát, đóng cọc tre đặp giữ tạm thời.
Không chỉ vậy, cũng theo anh Vinh, toàn bộ tuyến kênh mương nội đồng trên địa bàn xã Tuy Phước Bắc đều bị sa bồi trong đợt lũ vừa qua. Trong đó, khu vực xã Phước Hưng (cũ) có gần 109km kênh mương nội đồng gồm các loại: Kênh rộng trên 1m có gần 20km; kênh rộng từ 0,5-1m có gần 40km và kênh rộng dưới 1m có hơn 36.000km.
Xã Tuy Phước Bắc dùng cơ giới khắc phục kênh mương nội đồng bị sa bồi để kịp phục vụ dẫn nước tới vụ đông xuân 2025-2026. Ảnh: V.Đ.T.
Khu vực xã Phước Quang (cũ) có hơn 48km kênh mương nội đồng; trong đó đã kiên cố được gần 31km, còn hơn 17km là kênh đất. Khu vực xã Phước Hiệp (cũ) có 135km kênh nội đồng; trong đó đã bê tông hóa 35km, còn lại 100km là kênh đất.
“Trong đợt lũ này, sa bồi lớn nhất là tại thôn Định Thiện Đông với lượng đất cát rất lớn. Còn toàn bộ tuyến kênh mương nội đồng khoảng 292km của xã Tuy Phước Bắc đều bị sa bồi với khối lượng đất cát lên đến trên 1.000 khối. Hiện, UBND xã đã chỉ đạo cho các HTX Nông nghiệp trên địa bàn khẩn cấp tổ chức nạo vét để kịp thời phục vụ nước tưới vụ đông xuân 2025-2026”, anh Nguyễn Quang Vinh cho hay.
