Người Cao Lan gọi là bánh chim gâu bởi món bánh được làm từ lá dứa rừng đan thành hình con chim gâu (chim cu gáy). Món bánh gắn liền với ý nghĩa về tình mẫu tử của loai chim gâu của núi rừng ở Tuyên Quang.

Bánh chim gâu là món bánh cổ truyền của người dân tộc Cao Lan, nguyên liệu chính để làm nên bánh chim gâu là gạo nếp, được gói bằng lá dứa rừng có mùi hương thoang thoảng.

Lá dứa rừng được người Động Sơn lấy về, rửa sạch, tước bỏ gai 2 bên và phần sống ở giữa để lá đảm bảo dẻo, khi đan hình con chim gâu không bị gãy hỏng.

Ở thôn Động Sơn, xã Chân Sơn, huyện Yên Sơn hầu như ai cũng biết cách làm và ý nghĩa của loại bánh chim gâu gắn bó với câu chuyện cảm động về chú chim mẹ vì mải mê kiếm thức ăn cho đàn con nhỏ, khi về đến tổ đã không còn sức lực mà chết. Cũng từ đó từ xa xưa món bánh chim gâu ra đời gắn liền với truyền thống văn hóa tốt đẹp của người Cao Lan.

Bên bếp lửa hồng bập bùng cháy trên căn nhà sàn, các thế hệ của người Cao Lan ở thôn Động Sơn quây quần cùng nhau gói bánh chim gâu để dâng lên ông bà tổ tiên, các vị thần linh và gắn kết gia đình.

Những chiếc bánh sau khi gói xong, được cho vào nồi gang rồi ninh trên bếp lửa rừng rực than hồng trong vài tiếng, đến khi vỏ bánh từ màu xanh chuyển sang vàng, hương thơm của lá dứa rừng quện vào gạo nếp cái hoa vàng cũng là lúc những chiếc bánh được ra lò.

Cùng với làn điệu Sình Ca, các điệu múa xúc tép, múa cầu mùa... thì món bánh chim gâu chính là hồn cốt tạo nên phần văn hóa độc đáo riêng biệt của người Cao Lan ở thôn Động Sơn, xã Chân Sơn, huyện Yên Sơn.

Mỗi dịp Tết hoặc lễ hội, người Cao Lan thường giới thiệu cho du khách, bạn bè về món bánh chim gâu như một niềm tự hào về văn hóa dân gian của dân tộc mình.

Đào Thanh