Ấn tượng Bara Đò Điệm!

Ông Trần Tú Anh-Chủ tịch UBND huyện Lộc Hà

Trong quá trình thi công gặp rất nhiều khó khăn trở ngại tưởng chừng như không thể vượt qua. Chúng tôi trở lại Đò Điệm vào dịp cuối năm này, thật sự ngỡ ngàng khi biết rằng kể từ vụ hè thu năm 2008 nước ngọt sông Nghèn đã tưới mát cho gần chục nghìn ha lúa và đất nông nghiệp vốn nhiễm mặn, khô hạn ngàn đời nay. Bara Đò Điệm cùng với sông Nghèn đã làm nên một kỳ tích mà trước đây nhiều nhà lãnh đạo, nhà khoa học vẫn hoài nghi. Kỳ tích này đang trở thành một biểu tượng đẹp trong ngành nông nghiệp, nông thôn.

Sáng cuối đông ở Đò Điệm mưa mỏng tang như rây bột. Những hạt tinh thể li ti long lanh đậu lên bạt ngàn xanh mướt ngô non như vãi ngọc. Từ hạ nguồn cống Đò Điệm, chúng tôi du thuyền lên miền thượng nguồn sông Nghèn, ngắm nhìn đôi bờ phù sa trải dài tít tắp một màu xanh no ấm. Mùa màng sinh sôi, cây cối đơm chồi nảy lộc vươn lên đón ánh nắng xuân, báo hiệu những mùa vàng bội thu đang tràn về trên những cánh đồng phù sa màu mỡ.

Du thuyền trên dòng sông Nghèn ngọt mát hôm nay, chúng tôi nhớ lại cách đây 5 năm về trước, vùng đất này chỉ là những bãi đất khô cằn xác xơ; nước mặn xâm thực, cộng với sự khắc nghiệt của thời tiết miền Trung đã biến cả một vùng đất rộng lớn hầu hết bị hoang mạc hóa. Thiếu nước ngọt nên sản xuất nông nghiệp bấp bênh; nuôi trồng thuỷ hải sản kém hiệu quả…, vì thế, cuộc sống của người dân hai bên bờ hạ du sông Nghèn vô cùng vất vả, thiếu thốn. Thế nhưng, hôm nay đây, trên những cánh đồng khắc nghiệt ấy đã được thay bằng một gam màu sáng; sức xuân đang lan toả khắp các cánh đồng trong vùng hưởng lợi nước ngọt từ công trình Bara Đò Điệm.

Ông Nguyễn Hồng Quang - Giám đốc Cty quản lý và khai thác Công trình thuỷ lợi Can Lộc - đơn vị được trao “chìa khoá” công trình bara Đò Điệm, xúc động nói: “Công trình Ngọt hoá sông Nghèn thật sự làm nên kỳ tích đối với vùng đất nhiễm mặn và hạn hán lâu nay của các huyện Can Lộc, Lộc Hà và Bắc Thạch Hà. Kể từ vụ hè thu 2008 đến nay, nước ngọt sông Nghèn đã phục vụ cho trên 10.000 ha diện tích đất nông nghiệp của các huyện Can Lộc, Lộc Hà và Bắc Thạch Hà. Là đơn vị tiếp quản công trình này, sau 3 năm đưa vào sử dụng, chúng tôi kết luận rằng: Công trình này là một công trình kỳ vĩ.

Điều đặc biệt của công trình là thiết kế cốt 0,5, nhưng lại vừa đảm bảo đủ nước phục vụ cho hàng chục nghìn ha đất nông nghiệp, nước dân sinh, giữ vững hệ sinh thái… nhưng lại thoát lũ một cách tuyệt vời, hạn chế tối đa ngập úng trong vùng đến mức thấp nhất. Có thể nói, công tình Bara Đò Điệm đã đáp ứng được khát vọng bao đời nay của nhân dân vùng hạ Can Lộc và Lộc Hà. Tuy nhiên, do hệ thống kênh trục chính chưa được đầu tư nên một số vùng, đặc biệt là ở Lộc Hà vẫn đang “khát”, cần được giải quyết sớm cho dân được hưởng lợi”.

Có được sự đổi thay kỳ diệu này, những người xây dựng công trình Bara Đò Điệm đã đổ không biết bao nhiêu mồ hôi, nước mắt và máu cho công trình thế kỷ này.

Toàn cảnh công trình

Ông Trần Quốc Việt – Giám đốc Ban QLĐT-XD thuỷ lợi 4 (Bộ NN&PTNT), cơ quan chủ đầu tư công trình nói: “Công trình được khởi công từ ngày 31/12/2000, sau nhiều năm thi công, đến quý 1/2008 hoàn thành đưa vào sử dụng, với tổng mức đầu tư tạm tính 153.834.279.000 đồng, bao gồm 5 nhà thầu thi công, gói thầu chính số 1 do Cty CP giao thông 479 đảm nhận bằng phân thủy công cống phân đoạn I-IV, ân thuyền và cầu giao thông. Còn các bê xây dựng khác như Tổng Cty XD Hà Nội, Cty CP XD Thủy lợi II Nghệ An…thi công các hạng mục phụ. Trong quá trình thực hiện, do điều kiện địa hình quá khó khăn nên nhiều lúc anh em làm việc như “dã tràng xe cát” bởi rất nhiều lần, cả ngày thi công, nhào trộn hàng trăm, hàng ngàn m3 cát đá xi măng, sắt thép đổ xuống lòng sông để hoàn thành cuốn chiếu từng công đoạn, nhưng đêm về, thuỷ triều dâng cao, mưa nguồn đổ xuống, dòng xoáy lại cuốn trôi toàn bộ ra biển đông. Và cứ thế, anh em phải vất vả làm đi làm lại mãi mới có được kỳ tích như hôm nay”.

Ông Trần Tú Anh-Chủ tịch UBND huyện Lộc Hà tâm sự: “Trên địa bàn chúng tôi không có công trình thuỷ nông nào nên vấn đề nước ngọt cho sản xuất nông nghiệp là niềm khát khao cháy bỏng bao đời nay của lãnh đạo địa phương và hàng vạn con dân chúng tôi. Năm 2008, Bara Đò Điệm đưa và sử dụng, một số diện tích đất của Lộc Hà được tưới tắm, đời sống được đổi thay, nhân dân mừng như mở cờ trong bụng.

Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, rất nhiều diện tích đất nông nghiệp của chúng tôi vẫn luôn nằm trong diện “khát” nên cuộc sống của người dân trong vùng rất bấp bênh. Đảng bộ, chính quyền, nhân dân chúng tôi thiết tha mong muốn và đề nghị các cấp bộ ngành quan tâm, sớm đầu tư hệ thống kênh trục chính để ruộng đất Lộc Hà có đủ nước tưới, giúp người dân có điều kiện chuyển đổi cơ cấu cây trồng, sản xuất cũng như tạo đièu kiện thuận lợi trong chiến lược xây dựng nông thôn mới của địa phương”.

Niềm vui bên bara Đò Điệm

Một mùa xuân mới lại về trong hân hoan niềm vui của mỗi người con đất Việt. Hoà chung trong niềm vui của đất trời, người dân trong vùng hưởng lợi công trình Ngọt hoá sông Nghèn lại càng thêm vui sướng bởi nguồn nước ngọt mơ ước bao đời nay từ công trình Bara Đò Điệm đang lan toả, thấm sâu vào từng thớ đất như dòng sữa mẹ ngọt ngào tưới mát cho vạn vật, cho cây cối đơm chồi ra hoa kết trái, cho đất cằn sỏi đá nở đầy xuân...