Tham luận tại Hội thảo “Thể chế, quy hoạch - Cơ hội cho phát triển kinh tế biển xanh”, bà Maya Malik, chuyên gia của Ngân hàng thế giới (WB) cho biết, trong bối cảnh Việt Nam cam kết đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, điện gió ngoài khơi đang nổi lên như một trụ cột chiến lược trong quá trình chuyển dịch năng lượng quốc gia.
Bà Maya Malik, chuyên gia của Ngân hàng Thế giới tham luận tại Hội thảo “Thể chế, quy hoạch - Cơ hội cho phát triển kinh tế biển xanh”. Ảnh: Khương Trung.
Với sự đồng hành của WB, hàng loạt sáng kiến về quy hoạch, khảo sát và hợp tác quốc tế đang được triển khai, nhằm tạo nền tảng vững chắc cho lĩnh vực đầy tiềm năng này.
Ngay từ năm 2021, Việt Nam đã khẳng định định hướng phát triển mạnh mẽ điện gió ngoài khơi thông qua Quy hoạch điện VIII, với mục tiêu đạt công suất lắp đặt từ 6 đến 17 GW trong giai đoạn 203 - 2035. Để hiện thực hóa mục tiêu này, WB đã triển khai một chuỗi hoạt động quy hoạch ngành điện gió ngoài khơi, khảo sát kỹ thuật, môi trường, xã hội, cũng như tổ chức các chuyến tham quan học tập kinh nghiệm quốc tế tại châu Âu và Hàn Quốc.
Đáng chú ý, Báo cáo Quy hoạch ngành điện gió ngoài khơi do WB chủ trì đã được hoàn thiện vào tháng 3/2025, đánh dấu một bước tiến quan trọng trong việc xác định các khu vực biển phù hợp để phát triển điện gió, đồng thời cung cấp dữ liệu đầu vào cho quy hoạch không gian biển quốc gia.
3 triệu USD dành cho khảo sát các vùng phát triển điện gió
Theo bà Maya Malik, dựa trên phân tích tổng hợp về nguồn gió, độ sâu mực nước, đa dạng sinh học, yếu tố xã hội và hạ tầng kỹ thuật, bản quy hoạch đã xác định 9 “Vùng phát triển” có tiềm năng điện gió cao. Trong đó, 14 “Lô Phát triển” với công suất 1GW/lô đã được lựa chọn làm nền tảng để triển khai giai đoạn đầu đến năm 2030.
"Vùng phát triển" được Ngân hàng Thế giới nghiên cứu. Ảnh: Khương Trung.
Các lô này đáp ứng đồng thời các tiêu chí khắt khe: chi phí sản xuất điện quy dẫn (LCOE) thấp, rủi ro môi trường, xã hội ở mức cho phép và có thể kết nối thuận lợi với hệ thống truyền tải điện. Đáng lưu ý, các kịch bản phát triển đến năm 2040 cũng đã được xây dựng, bảo đảm sự nhất quán với mục tiêu dài hạn của Việt Nam.
Một trong những rào cản lớn nhất hiện nay trong phát triển điện gió ngoài khơi là thiếu hụt dữ liệu tin cậy về điều kiện gió và môi trường ngoài khơi. Để khắc phục điều này, WB đã huy động được 3 triệu USD tài trợ khảo sát tại hai khu vực ưu tiên ở Bắc Bộ và Nam Trung Bộ.
Các khảo sát dự kiến kéo dài tối thiểu 12 tháng, tập trung vào đo gió và theo dõi sự di cư của chim biển, động vật có vú, những thành phần sinh thái nhạy cảm có thể bị ảnh hưởng bởi dự án. Dữ liệu thu được sẽ giúp giảm thiểu rủi ro khi lựa chọn địa điểm, rút ngắn thời gian cấp phép và nâng cao tính khả thi cho các nhà đầu tư.
WB đồng hành cùng Việt Nam
Một điểm nhấn trong sáng kiến của WB là cam kết thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân trong phát triển điện gió ngoài khơi. Báo cáo khung chính sách pháp lý hiện hành đã được hoàn thiện, kèm theo các khuyến nghị cụ thể nhằm hỗ trợ các dự án tư nhân đi vào thực tiễn.
Bên cạnh đó, các dữ liệu kỹ thuật do WB hỗ trợ thu thập sẽ được chia sẻ công khai với các bên liên quan, qua đó nâng cao tính minh bạch và thu hút đầu tư quốc tế vào lĩnh vực còn nhiều tiềm năng này.
Việt Nam hiện sở hữu tiềm năng điện gió ngoài khơi lên tới hàng chục GW, phần lớn chưa được khai thác. Ảnh: vneconomy.
Bà Maya Malik cho rằng, Việt Nam hiện sở hữu tiềm năng điện gió ngoài khơi lên tới hàng chục GW, phần lớn chưa được khai thác. Tuy nhiên, tiềm năng chỉ trở thành hiện thực khi được định hướng bởi quy hoạch chiến lược, dựa trên dữ liệu khoa học và sự phối hợp chặt chẽ giữa nhà nước, nhà đầu tư và các tổ chức quốc tế.
Bà Maya Malik khẳng định, với lộ trình đã được hoạch định rõ ràng, cùng sự hỗ trợ kỹ thuật và tài chính từ Ngân hàng Thế giới, điện gió ngoài khơi Việt Nam đang đứng trước ngưỡng cửa bứt phá, không chỉ vì mục tiêu an ninh năng lượng, mà còn vì cam kết phát triển bền vững và trách nhiệm với thế hệ mai sau.
Diễn đàn 'Quản lý nguồn nước trong sản xuất công nghiệp Việt Nam 2025'
