WASI nâng tầm cây trồng bằng các giống mới hiệu quả

Thưa quý vị và bà con!

Trong hành trình nâng cao giá trị sản xuất cây công nghiệp tại Tây Nguyên, Viện Khoa học Kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên – WASI – giữ vai trò nòng cốt với nhiều thành tựu nghiên cứu và chuyển giao giống. Đặc biệt đối với cây cà phê – ngành hàng chủ lực của khu vực – bộ giống năng suất cao, sạch bệnh và thích nghi rộng của Viện đã giúp bà con thay thế vườn cây già cỗi, nâng hiệu quả sản xuất bền vững.

Phóng sự sau đây của Báo Nông nghiệp và Môi trường sẽ ghi nhận rõ hơn những kết quả đó qua chính câu chuyện của người trồng cà phê trên vùng đất bazan màu mỡ.

Những năm gần đây, việc nghiên cứu và chuyển giao bộ giống cà phê mới của Viện WASI đã mang lại hiệu quả rõ rệt.Tại Đắk Lắk, gia đình ông Nguyễn Văn Thiều là một trong những hộ ghi nhận năng suất tăng 50 - 60% nhờ sử dụng các giống TR4 và TR9.

Không chỉ cho sản lượng cao, các giống mới còn giúp vườn cây phát triển ổn định, giảm sâu bệnh, giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và cải thiện thu nhập của bà con. Thành tựu giống của Viện đang thay đổi hoàn toàn tập quán canh tác truyền thống.

Phỏng vấn Ông Nguyễn Văn Thiều, Phường Tân Lập, tỉnh Đắk Lắk

Hiện nay gia đình tôi trồng 1,6ha cà phê trồng năm 2010, nói về các giống thì hiện nay sử dụng các giống TR4, TR9. Một năm thu hoạch 1ha thường thường trên 22 - 24 tấn tươi, giống này năng suất hơn các giống cũ 50-60%.

Cùng với giống mới, việc áp dụng tiến bộ kỹ thuật theo hướng dẫn của WASI cũng giúp nhiều hộ nâng cao năng suất và giảm chi phí đầu vào.

Như gia đình bà Hồ Thị Mùi, khi cải tạo giống và tuân thủ quy trình kỹ thuật – từ bón phân, tưới nước đến quản lý sâu bệnh – năng suất cà phê đạt hơn 4 tấn mỗi hecta. Nhờ canh tác khoa học, tiết kiệm công lao động, hiệu quả kinh tế của gia đình bà tăng lên rõ rệt.

Phỏng vấn Bà Hồ Thị Mùi, Phường Tân Lập, tỉnh Đắk Lắk

Cũng nhờ vào khoa học kỹ thuật cho nên cải tạo giống mới cho nên năng suất cũng đạt được. Tất cả nói chung c công làm trong lô thì gia đình cũng áp dụng theo cái khoa học chỉ dẫn và đầu tư thì gia đình cũng đầu tư thêm nữa, cho nên là nhờ có giống mới và khoa học kỹ thuật của viện thì năm nay vừa thời tiết nữa thì cũng được trên 4 tấn một hecta.

Trong nghiên cứu giống, Viện WASI đã giới thiệu nhiều giống cà phê có năng suất vượt trội.Nổi bật là giống cà phê vối lai TRS1 – dễ nhân giống, chất lượng ổn định, đang được sử dụng phổ biến trong tái canh.

Bộ giống vô tính như TR4, TR9, TR11 và nhóm giống chín muộn TR14, TR15 nhanh chóng được bà con lựa chọn nhờ năng suất cao và khả năng thích nghi tốt.

Viện còn xây dựng vườn ươm, mô hình điểm và chuyển giao giống gốc cho các địa phương, đảm bảo nguồn giống sạch bệnh – đúng chuẩn – giúp nông dân yên tâm sản xuất.

Phỏng vấn Bà Đinh Thị Tiếu Oanh, Trưởng Bộ môn Cây công nghiệp – Viện WASI

Giống cà phê vối lai TRS1 là một trong những thành tựu của Viện Khoa học kỹ thuật nông lâm nghiệp Tây Nguyên. Giống này được sản xuất bằng hạt từ các dòng vô tính đã được nghiên cứu khá tốt, được trồng có kiểm soát và cho lai tạo với nhau có kiểm soát để tạo ra các hạt giống lai TRS1 đạt hiệu quả. Theo đánh giá thì những bà con trồng từ hạt giống này cho năng suất cũng khá cao, đạt khoảng 80 % so với các cái dòng vô tính hiện nay.

Là đơn vị đầu ngành, Viện WASI đã công bố 20 giống cà phê, gồm 14 robusta và 6 arabica, góp phần đưa năng suất cà phê Việt Nam vượt xa mức bình quân thế giới. Bên cạnh giống cà phê, Viện còn giới thiệu giống hồ tiêu Lộc Ninh, Vĩnh Linh và hơn 20 tiến bộ kỹ thuật được Bộ Nông nghiệp và Môi trường công nhận. Hiện nay, khoảng 70% diện tích cà phê trong sản xuất sử dụng giống do Viện cung cấp, giúp năng suất tại nhiều vùng đạt 4 -5 tấn nhân 1 ha. Thành tựu này khẳng định vai trò quan trọng của Viện WASI trong phát triển nông nghiệp bền vững Tây Nguyên.

Phỏng vấn TS Phan Việt Hà, Phó Viện trưởng phụ trách Viện Khoa học kỹ thuật Nông lâm nghiệp Tây Nguyên

Cho tới bây giờ cùng với chương trình tái canh của Bộ Nông nghiệp và Môi trường thì chúng ta đã thay thế được khoảng 50%  giống mới trong sản xuất và hiện nay ngoài chương trình tái canh thì việc tự phát của nông dân thì cũng chủ yếu sử dụng những giống ở viện và chúng tôi ước tính là cho tới bây giờ thì khoảng 70% giống đang sử dụng trong sản xuất là giống đến từ viện. Nhờ bộ giống thì năng suất cà phê của Việt Nam thì đã hơn gấp ba lần năng suất bình quân của thế giới, hơn Brazil gấp hai lần và hơn Colombia 2,5 lần. Chất lượng cà phê của Việt Nam trong những năm gần đây được những tổ chức cà phê đặc sản quốc tế đánh giá tốt.

- Quý vị và bà con thân mến!

Có thể thấy rằng, những thành tựu nghiên cứu và chuyển giao giống của Viện WASI đã và đang tạo nền tảng quan trọng cho sự phát triển bền vững ngành cây công nghiệp, đặc biệt là cà phê, cây trồng mang thương hiệu cho khu vực Tây Nguyên. Việc cung cấp nguồn giống chất lượng, xây dựng mô hình điểm, hướng dẫn quy trình kỹ thuật và hỗ trợ tái canh đã giúp năng suất tăng rõ rệt, giảm chi phí và cải thiện thu nhập cho người dân. Đây chính là minh chứng cho vai trò của khoa học công nghệ trong đổi mới sản xuất và nâng cao vị thế nông nghiệp của khu vực Tây Nguyên.

Đến đây, phóng sự của Báo Nông nghiệp và Môi trường xin được khép lại. Cảm ơn và hẹn gặp lại quý vị và bà con trong các chương trình sau.