Sau trận mưa vào đêm 28, rạng sáng ngày 29/5 đã làm cho đất đá vùi lấp nhiều hecta ruộng đất của gần 40 hộ dân ở xóm Ao Soi và Cây Thổ của xã Na Mao (huyện Đại Từ, Thái Nguyên). Nguyên nhân cũng đã được người dân, chính quyền địa phương khẳng định là do chất thải của mỏ than Minh Tiến tràn xuống gây ra (NNVN đã thông tin).
Qua tìm hiểu, hậu quả của sự việc, có một phần đến từ việc không chấp hành các quy định bảo vệ môi trường (BVMT) của doanh nghiệp (DN) khai thác, sự thiếu kiên quyết trong xử lý và nương nhẹ trong việc xử phạt của cơ quan chức năng, mà cụ thể là Sở TN-MT Thái Nguyên và cơ quan chuyên môn của địa phương.
 |
| Bùn đất tràn ra từ mỏ than Minh Tiến vùi lấp ruộng đất của người dân Na Mao |
Theo như kết luận kiểm tra số 46 ngày 26/4/2019 của Sở TN-MT về việc chấp hành pháp luật về BVMT và khoáng sản đối với mỏ than Minh Tiến - Công ty CP Yên Phước đã nêu rất rõ: Bản kế hoạch BVMT mà DN được UBND huyện Đại Từ xác nhận tại văn bản số 243 ngày 16/3/2016 là không đúng thẩm quyền, mà phải do UBND tỉnh phê duyệt; DN đưa một số hạng mục vào chưa có trong cam kết BVMT như khu vực sàng tuyển than, dung tích hồ lắng chưa đúng…; DN chưa thực hiện quan trắc giám sát môi trường định kỳ; không thông báo kịp thời cho cơ quan quản lý nhà nước khi phát hiện sự cố môi trường; chưa có kế hoạch phòng ngừa, ứng phó sự cố môi trường; bể lắng nước mưa khu vực bãi chứa và sàng tuyển than đầy bùn, có nguy cơ tràn ra bên ngoài…
Sở TN-MT đã ban hành Quyết định 321 xử phạt vi phạm hành chính Công ty CP Yên Phước số tiền 200 triệu đồng với các hành vi vi phạm trên. Đồng thời yêu cầu DN chấp hành xử phạt, thực hiện các biện pháp nạo vét, gia cố khu vực bãi chứa và các hoạt động khác; khẩn trương lập phương án BVMT theo quy định tại Thông tư số 31/2016 của Bộ TN&MT; lập lại phương án cải tạo phục hồi môi trường trình UBND tỉnh xem xét phê duyệt; thực hiện quan trắc môi trường…
 |
| Kết luận kiểm tra của Sở TN-MT Thái Nguyên chỉ xử phạt và mang tính nhắc nhở |
Dù mới chỉ ra được một phần nhỏ những vấn đề còn tồn tại ở mỏ than Minh Tiến, nhưng với những lỗi vi phạm nghiêm trọng về vấn đề BVMT thì đáng lẽ ra phải xử lý quyết liệt, thậm chí yêu là yêu cầu dừng hoạt động để khắc phục sai phạm, thì kết luận của Sở TN-MT lại chỉ dừng lại ở mức xử phạt và nhắc nhở. Hậu quả của nó là để hàng ngàn m3 đất đá chất thải vùi lấp ruộng của người dân Na Mao, làm nhiều hecta lúa chuẩn bị thu hoạch bị mất trắng.
Rất nhiều vấn đề được đặt ra là trách nhiệm của Sở TN-MT như thế nào khi không kiên quyết xử lý những vi phạm của mỏ than Minh Tiến? Nguy cơ về tương lai sẽ không chỉ là ruộng đất, mà có thể là xoá sổ nhà dân của 2 xóm Ao Soi và Cây Thổ nếu cả quả núi ở mỏ than đổ ụp xuống.
