Về miền chiếu cói Ngan Dừa
Chủ Nhật 18/04/2021 , 07:39 (GMT+7)Là vùng đất thuận lợi cho cây lác, nguồn nguyên liệu chính giúp người dân ở Thị trấn Ngan Dừa (huyện Hồng Dân, tỉnh Bạc Liêu) phát triển nghề dệt chiếu từ bao đời nay.
Nằm trong địa phận thuộc dòng chảy của con sông Hậu, Ngan Dừa là vùng trũng bị nhiễm phèn - điều kiện rất thuận lợi cho việc trồng cây lác, nguồn nguyên liệu giúp người dân làm chiếu chủ và cũng tiết kiệm được chi phí khi làm chiếu.
Cây lác (còn gọi là cói) được vận chuyển về Ngan Dừa từ khắp các nơi trong vùng. Đây là loại cây thân thảo, mềm, xốp, mọc hoang nơi đầm lầy hoặc trồng trên ruộng chua phèn.
Ấn tượng đầu tiên khi đến làng nghề dệt chiếu truyền thống Ngan Dừa là hai bên đường phơi toàn là lác và cả những chiếc chiếu mới tinh còn thơm mùi. Toàn thị trấn có khoảng 15 dòng tộc với hàng trăm hộ chuyên sống bằng nghề làm chiếu, trong đó tập trung nhiều nhất là ở ấp Thống Nhất.
Vào làng nghề dệt chiếu truyền thống Ngan Dừa, ấn tượng đầu tiên là hai bên đường phơi toàn là lác.
Những bó lác nguyên liệu sử dụng để dệt chiếu…
… sau khi được đem phơi khô, sợi lác được chẻ làm hai, phơi một nắng rồi nhuộm phẩm bốn màu: đỏ, xanh, vàng, tím. Sự khéo léo của người thợ là phối kết những sợi cói đã nhuộm để dệt nên hình hoa lá và những chữ Nho (thường là Phước, Lộc, Thọ) trên tấm chiếu.
Để làm ra một chiếc chiếu Ngan Dừa, cần phải trải qua nhiều công đoạn với sự tỉ mẩn và miệt mài của người thợ. Đầu tiên là chẻ lác, công đoạn đòi hỏi sự khéo léo vì cọng lác yếu và mềm nên rất khó chẻ nhỏ ra làm nhiều sợi. Nhưng chỉ với một cây dao nhỏ, qua tay người thợ, một cọng lác sẽ nhanh chóng được chẻ làm 5-6 sợi đều tăm tắp.
Bàn tay khéo léo của người phụ nữ ở làng nghề dệt chiếu truyền thống Ngan Dừa đang khéo léo phối hợp chuồi từng sợi lác vào chiếc go rồi dập xuống nhịp nhàng.
Chị Nguyễn Thị Tám, 46 tuổi, ngụ tại ấp Thống Nhất, thị trấn Ngan Dừa thoăn thoắt chuồi, sắp xếp từng sợi lác theo từng màu vào go khi dệt chiếu.
Công đoạn dệt thường cần 2 người phối hợp với nhau nhịp nhàng và hình ảnh những người phụ nữ tỉ mẩn chuồi từng cọng lác mỏng manh, tiếng go dập cọc cạch đi dọc cái thị trấn vùng sâu của tỉnh Bạc Liêu này.
Lác nguyên liệu sau được đem phơi khô, rồi tùy nhu cầu chiếu trắng hay chiếu màu mà người thợ nhuộm cho phù hợp. Cuối cùng, công đoạn quan trọng nhất là công đoạn dệt, thường phải có 2 người phối hợp với nhau: Một người chuồi, sắp xếp từng sợi lác theo từng màu vào go, người kia thì thoăn thoắt dập, úp, ngửa thân go rồi xoay trái, xoay phải bẻ bìa để khít từng sợi lác. Theo nhiều thợ dệt chiếu lâu năm, do thổ nhưỡng đất và nước tại Ngan Dừa trong lành nên cọng lác chẻ ra luôn trắng ngần, đẹp mắt, chiếu Ngan Dừa nhờ đó càng trở nên bền, đẹp.
Dệt xong, chiếu được “tém” bốn biên chiếu bằng vải điều, gọi là may biên. Lại phơi thêm vài nắng nữa cho chiếu khô ráo, thơm tho trước khi chào bán.
Nghề dệt chiếu Ngan Dừa hiện đang phát triển khá mạnh khi toàn thị trấn có khoảng 15 dòng tộc với hàng trăm hộ chuyên sống bằng nghề làm chiếu, trong đó tập trung nhiều nhất ở ấp Thống Nhất.
Bình quân mỗi người ở Ngan Dừa trong một ngày có thể dệt được 4 đến 5 đôi chiếu chợ (chiếu hàng) hoặc 2 đôi chiếu đặt (đặt riêng theo yêu cầu, có chất lượng tốt, dày dặn và kín kẽ hơn). Tuy nhiên, khó và kỳ công nhất là dệt chiếu bông có chữ “Trăm năm hạnh phúc”, “Vu quy” hay chữ “Song hỷ” dành cho các cặp vợ chồng mới cưới khi phải mất 2, 3 ngày mới dệt được một đôi.
Kim ngạch xuất khẩu các mặt hàng nông lâm thủy sản chủ lực (2000-2024)
Kim ngạch xuất khẩu nông lâm thủy sản Việt Nam tăng mạnh giai đoạn 2000-2024, khẳng định vị thế trong nhóm 15 nước xuất khẩu nông sản lớn nhất thế giới.
Cố đô Huế rực rỡ sắc màu đón 80 năm Quốc khánh 2/9
Huế Trong ngày Quốc khánh 2/9/2025, sắc đỏ của quốc kỳ rực rỡ tung bay khắp các nẻo đường trung tâm TP Huế, người dân rộn ràng, hào hứng tham gia các hoạt động cộng đồng.
Khoảnh khắc bịn rịn sau lễ diễu binh, diễu hành A80
Sau lễ diễu binh A80, người dân nán lại vẫy chào đoàn quân, gửi gắm niềm tin và niềm tự hào trong ngày hội lớn của non sông.
Chi tiết các khối xe đặc chủng Công an nhân dân Việt Nam
Các khối xe đặc chủng Công an nhân dân từ Trường đua F1 tiến về Quảng trường Ba Đình, hàng ngũ chỉnh tề, thể hiện sức mạnh hiện đại, giữ gìn bình yên Tổ quốc.
Dàn xe pháo quân sự diễu binh A80
Dàn xe pháo quân sự bánh lốp cơ động từ trường đua F1 (Mỹ Đình) di chuyển đến điểm tập kết, chuẩn bị cho diễu binh, diễu hành A80 cấp Quốc gia.
Niềm kiêu hãnh, tự hào dân tộc
Chờ đợi Lễ diễu binh Kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, mọi người dân vô cùng tự hào rằng: 'Nếu có kiếp sau, tôi vẫn muốn được là người Việt Nam'.