TP.HCM phát triển hạ tầng trạm sạc xe điện thân thiện môi trường

TP.HCM hiện có gần 9,2 triệu phương tiện, trong đó khí thải giao thông chiếm tới 40% tổng lượng phát thải. Đề án chuyển đổi xe hai bánh cho khoảng 400.000 tài xế công nghệ không chỉ tạo thị trường cho các nhà đầu tư hạ tầng trạm sạc xe điện, mà còn mở ra cơ hội triển khai mô hình đổi pin, giúp rút ngắn thời gian chờ và nâng cao hiệu suất.

Chia sẻ tại Hội thảo “Kinh nghiệm quốc tế và mô hình tiềm năng phát triển trạm sạc năng lượng mặt trời tại TP.HCM” mới đây, Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (thuộc Viện Nghiên cứu phát triển TP.HCM - HIDS) đã đề xuất 5 mô hình xây dựng trạm sạc xe điện sử dụng năng lượng mặt trời. Đây được coi là hướng đi vừa đáp ứng mục tiêu chuyển đổi xanh, vừa giải quyết các vấn đề về môi trường và hạ tầng đô thị.

Ông Nguyễn Minh Luân, chuyên viên nghiên cứu tại HIDS, cho biết, dựa trên kinh nghiệm quốc tế và bối cảnh riêng của TP.HCM, 5 mô hình kỹ thuật - kinh tế được xác định là có tiềm năng ứng dụng, gồm: Nối lưới (Grid + PV), Tích hợp lưu trữ (Grid + PV + BESS), Đổi pin (Battery Swapping), Độc lập (Off-grid) và Xe đến lưới (Vehicle to Grid – V2G).

Cụ thể, mô hình nối lưới có chi phí đầu tư thấp, dễ triển khai tại bãi đỗ xe tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại; mô hình tích hợp lưu trữ bổ sung hệ thống pin lưu trữ để sử dụng điện mặt trời dư thừa vào giờ cao điểm, phù hợp với các trạm sạc trên cao tốc, khu công nghiệp; mô hình đổi pin đáp ứng nhu cầu xe máy điện đô thị, yêu cầu có tiêu chuẩn quốc gia về pin và cổng kết nối; mô hình độc lập phục vụ khu vực khó tiếp cận lưới điện như Cần Giờ; và mô hình V2G ở tầm nhìn dài hạn, cho phép xe điện cung cấp ngược điện cho lưới, cần triển khai thí điểm có kiểm soát.

Theo ông Luân, các mô hình này không nên xem xét riêng lẻ mà cần tích hợp thành một hệ sinh thái. Việc đầu tư đổi pin trong giai đoạn ngắn hạn sẽ tạo nền tảng cho dịch vụ V2G, hình thành “nhà máy điện ảo” phân tán trong tương lai.

Ông Đặng Thanh Tùng, Phó Giám đốc Công ty CP Phát triển trạm sạc toàn cầu V-Green, cho rằng thách thức lớn nhất là bảo đảm nguồn điện ổn định cho các trạm sạc công suất lớn. “Việc xanh hóa trạm sạc bằng năng lượng mặt trời đòi hỏi diện tích mái che phù hợp để lắp tấm pin, đồng thời phải đáp ứng các thủ tục pháp lý như giấy phép xây dựng và tiêu chuẩn phòng cháy chữa cháy”, ông Tùng nói.

Ông Tùng cũng nêu thực tế, hiện doanh nghiệp chưa được hưởng lãi suất vay ưu đãi cho các dự án trạm sạc, trong khi chi phí thuê mặt bằng, kể cả vỉa hè, khá cao.

Ngoài vốn và mặt bằng, một rào cản quan trọng là tiêu chuẩn đấu nối chưa thống nhất giữa các hãng xe điện. Điều này khiến một trạm sạc không thể phục vụ nhiều loại xe, làm giảm hiệu quả đầu tư và sự tiện lợi cho người dùng.

Ông Lê Thanh Hải, Giám đốc Trung tâm Tư vấn Ứng dụng Kinh tế (HIDS) nhấn mạnh, phát triển hạ tầng sạc xe điện bằng năng lượng mặt trời tại TP.HCM cần thực hiện theo từng giai đoạn. Theo đó, trong ngắn hạn nên ưu tiên các mô hình dễ triển khai như nối lưới và đổi pin; trung hạn phát triển tích hợp lưu trữ; dài hạn hướng tới V2G và hệ sinh thái sạc thông minh.