Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu tại chương trình công bố. Ảnh: Cường Vũ.
Tối 17/8, tại Trung tâm Văn hóa Trúc Lâm (Khu di tích và danh thắng Yên Tử, Quảng Ninh), Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự Lễ công bố giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản văn hóa thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc, gắn với chương trình nghệ thuật đặc biệt "Thanh âm Yên Tử - Di sản ngàn đời".
Chương trình công bố giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản văn hóa thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc do tỉnh Quảng Ninh chủ trì phối hợp với TP Hải Phòng, tỉnh Bắc Ninh, Bộ VHTT& DL, Bộ Ngoại giao và Giáo hội Phật giáo Việt Nam tỉnh Quảng Ninh tổ chức.
Di sản văn hóa thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc (gọi tắt là di sản) là chuỗi các di tích nằm trên địa bàn 3 tỉnh, thành phố gồm Quảng Ninh, Hải Phòng và Bắc Ninh gắn liền với sự ra đời, lan tỏa và phát triển của Thiền phái Trúc Lâm. Di sản là nơi hình thành, ra đời và phát triển của Trung tâm Phật giáo Thiền Tông thuần Việt, do người Việt trực tiếp sáng lập ra.
Đây cũng là nơi hội tụ các công trình kiến trúc cổ kính là chùa chiền, am thất, tuyến hành hương, văn bia, mộc bản và các địa điểm linh thiêng được bảo tồn tốt trải dài từ Yên Tử đến Vĩnh Nghiêm và Côn Sơn, Kiếp Bạc. Di sản phản ánh đầy đủ các giai đoạn phát triển của Phật giáo Trúc Lâm từ khi sáng lập đến khi được thể chế hóa, rồi đến các giai đoạn phục hưng và truyền thừa tiếp nối.
Di sản được UNESCO công nhận là bằng chứng cho sự kết hợp độc đáo giữa Nhà nước, tôn giáo và nhân dân trong việc hình thành bản sắc dân tộc Việt Nam. Cảnh quan linh thiêng tại quần thể được hình thành thông qua mối tương tác thường xuyên, mật thiết với thiên nhiên và một hệ thống đạo đức dựa trên lòng yêu chuộng hòa bình, tu dưỡng bản thân, lòng khoan dung, nhân ái và sự giao hòa giữa con người và thiên nhiên.
Đây cũng là nơi thực hành truyền thống văn hóa tôn giáo tín ngưỡng lâu đời và truyền cảm hứng cho cộng đồng trong nước cũng như quốc tế, là trung tâm tôn giáo đầy sức cuốn hút và điểm đến hành hương quan trọng, khẳng định giá trị văn hóa và tâm linh sống động của truyền thống này của cộng đồng người Việt Nam cả ở trong nước và nước ngoài. Điều này hoàn toàn phù hợp với mục tiêu cốt lõi của UNESCO trong việc đề cao những giá trị chung của nhân loại về hòa bình, hòa giải, hòa hợp và chung sống hài hòa.
Hàng nghìn người dân đến dự Lễ công bố giá trị nổi bật toàn cầu của Di sản văn hóa thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc. Ảnh: Cường Vũ.
Phát biểu tại buổi lễ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh, sau 11 năm kể từ khi Tràng An được công nhận Di sản thế giới (2014), Việt Nam vinh dự có thêm Quần thể Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO ghi danh là Di sản văn hóa thế giới thứ 9 của quốc gia. Đây là hồ sơ di sản chuỗi đầu tiên, liên tỉnh, trải qua quá trình xây dựng gian nan trong bối cảnh dịch COVID-19 nhưng với sự đồng lòng, quyết tâm cao, đã thuyết phục được UNESCO đánh giá, công nhận.
Thủ tướng khẳng định, thành công này là kết quả của sự phối hợp chặt chẽ giữa Trung ương, các bộ, ngành, địa phương và sự đồng thuận, ủng hộ của nhân dân. Theo yêu cầu quốc tế trong công tác xét duyệt hồ sơ, chặng đường bảo vệ hồ sơ di sản có rất nhiều khó khăn, thách thức mới, tuy nhiên các đoàn công tác của Việt Nam luôn nỗ lực, quyết tâm rất cao.
Hồ sơ Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc là Hồ sơ đề cử đầu tiên ở Việt Nam được triển khai theo hình thức di sản theo chuỗi, có cách tiếp cận rất mới ở Việt Nam, liên tỉnh với các điểm di tích nằm trên địa bàn rộng lớn có địa hình đồi núi, sông suối phức tạp. Tuy nhiên, hồ sơ đã được xây dựng một cách công phu, bài bản với chất lượng cao.
Để bảo tồn và phát huy giá trị Di sản, Thủ tướng yêu cầu Bộ VHTT&DL và các địa phương Quảng Ninh, Bắc Ninh, Hải Phòng tập trung thực hiện 5 nhóm nhiệm vụ trọng tâm: hoàn thiện khung pháp lý bảo vệ di sản; xác định rõ trách nhiệm quản lý; xây dựng kế hoạch quản lý gắn với phòng ngừa rủi ro, thiên tai; kết nối bảo tồn với phát triển du lịch bền vững; và đẩy mạnh quảng bá, lan tỏa hình ảnh di sản, để mỗi người dân trở thành "đại sứ văn hóa".
Thủ tướng nhấn mạnh: "Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc được UNESCO công nhận là di sản thế giới đã góp phần làm phong phú thêm nền văn hóa đậm đà bản sắc Việt Nam. Đây là sức mạnh mềm, là nội lực để văn hóa thực sự trở thành động lực đột phá cho phát triển, để nền văn hiến Việt Nam rạng danh muôn đời, đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng".
Chương trình văn nghệ chào mừng với chủ đề "Thanh âm Yên Tử - Di sản ngàn đời". Ảnh: Cường Vũ.
Tiếp thu chỉ đạo từ Thủ tướng, ông Phạm Đức Ấn - Chủ tịch UBND tỉnh Quảng Ninh - khẳng định: Tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và TP Hải Phòng sẽ nghiêm túc tiếp thu, cụ thể hóa chỉ đạo sâu sắc, toàn diện những định hướng của Thủ tướng Chính phủ về phát huy, bảo tồn, lan tỏa những giá trị đặc sắc của Di sản văn hóa thế giới Yên Tử - Vĩnh Nghiêm - Côn Sơn, Kiếp Bạc.
Đây vừa là vinh dự, vừa là trọng trách lớn lao và cam kết sẽ phát huy cao độ tinh thần trách nhiệm, chủ động phối hợp chặt chẽ, đồng bộ trong xây dựng, tổ chức triển khai Kế hoạch quản lý di sản theo đúng quy định pháp luật và Công ước bảo vệ Di sản văn hóa của UNESCO; đảm bảo vừa bảo tồn nguyên vẹn các giá trị, vừa phát huy sáng tạo và hài hòa trong bối cảnh phát triển bền vững; biến những giá trị truyền thống thành nguồn lực nội sinh mạnh mẽ, góp phần xây dựng nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, là động lực phát triển đất nước trong thời đại toàn cầu hóa, hội nhập quốc tế sâu rộng.
Ông Ấn cũng tin tưởng rằng, Di sản sẽ tiếp tục tỏa sáng, không chỉ là biểu tượng văn hóa, tâm linh của Việt Nam, mà còn là điểm đến hấp dẫn của du khách trong nước và quốc tế, là nơi khơi dậy giá trị hòa bình, nhân văn và trí tuệ trong mỗi con người.
