
Khu chôn lấp rác thải tập trung tại phường Mông Dương phát tán mùi và ruồi muỗi, gây bức xúc trong nhân dân. Ảnh: Cường Vũ.
Giữa tháng 7/2025, hàng nghìn tấn rác sinh hoạt chất đống khắp các tuyến phố tại TP Cẩm Phả (cũ) khiến môi trường đô thị trở nên ngột ngạt, mất kiểm soát. Tình trạng ùn ứ kéo dài bắt nguồn từ việc người dân tại tổ 2, 3, 8 khu 10 (phường Mông Dương) chặn xe chở rác vào khu chôn lấp Đồng Mỏ - bãi rác chính của khu vực do mùi hôi nồng nặc và ruồi muỗi sinh sôi.
UBND tỉnh Quảng Ninh đã khẩn trương chỉ đạo các phương án tạm thời như phân tán điểm tập kết, vận động dân cư, điều phối vận chuyển rác đến các địa phương lân cận, song đây chỉ là giải pháp "chữa cháy". Bài toán xử lý triệt để rác thải đô thị, đặc biệt trong bối cảnh mỗi ngày Quảng Ninh phát sinh hơn 1.200 tấn rác, trở thành mệnh lệnh phát triển bền vững cấp thiết.
Doanh nghiệp và chính quyền cùng hành động
Trong bối cảnh đó, sự hợp tác giữa Tập đoàn INDEVCO và Công ty CP Cẩm Thạch Xanh (CTX) đã thắp lên một giải pháp lâu dài. Hai doanh nghiệp đã ký kết thỏa thuận hợp tác tái phát triển Khu xử lý rác Vũ Oai (Hạ Long cũ) thành trung tâm điện rác hiện đại bậc nhất vùng Đông Bắc.

Tập đoàn INDEVCO và Công ty CP Cẩm Thạch Xanh hợp tác tái phát triển Khu xử lý rác Vũ Oai thành Trung tâm Điện - Rác hiện đại. Ảnh: Cường Vũ.
Dự án giai đoạn 1 dự kiến tiếp nhận 600 tấn rác/ngày, tiến tới 1.200 tấn/ngày, tích hợp công nghệ ghi tĩnh và tua-bin Rankine - mô hình đã chứng minh hiệu quả tại châu Âu và Nhật Bản. Không chỉ giải quyết lượng rác phát sinh mới, hệ thống còn có khả năng tiêu thụ toàn bộ 860.000 tấn rác tạm chứa nhiều năm trong vòng 30 tháng đầu vận hành.Không dừng lại ở xử lý rác, nhà máy dự kiến phát ra 150 triệu kWh điện/năm, đủ cung cấp cho hơn 90.000 hộ dân, góp phần giảm áp lực lên lưới điện quốc gia.
Tro đáy từ quá trình đốt được tận dụng sản xuất gạch không nung, mở rộng chuỗi ngành phụ trợ và tạo việc làm ổn định cho khoảng 300 lao động địa phương.
Bên cạnh giá trị môi trường, dự án đóng góp trực tiếp vào ngân sách tỉnh thông qua thuế tài nguyên và phí dịch vụ môi trường, góp phần chuyển hóa rác thải từ gánh nặng ngân sách thành nguồn lực tăng trưởng bền vững. Dự án không thể thành hiện thực nếu thiếu sự đồng hành nhất quán của tỉnh Quảng Ninh. Từ điều chỉnh quy hoạch sử dụng đất, phê duyệt đánh giá tác động môi trường (ĐTM) cho đến chính sách mua điện từ rác ổn định và minh bạch, tất cả đòi hỏi chính quyền giữ vai trò "người mở đường".
Với quyết tâm chính trị, sự đồng thuận của cộng đồng, và năng lực thực thi của nhà đầu tư, Quảng Ninh đang tiến một bước dài trên hành trình xanh hóa phát triển, khẳng định vai trò đầu tàu đổi mới tại vùng Đông Bắc.
Mỗi tấn rác không còn là gánh nặng, mà là nguồn năng lượng sạch. Mỗi công nghệ mới không chỉ là giải pháp kỹ thuật, mà là đòn bẩy tái cấu trúc ngành môi trường. Và mỗi cú bắt tay chiến lược giữa doanh nghiệp và chính quyền, là hạt giống cho những mô hình phát triển bền vững mang bản sắc Việt.