Kì họp quốc hội nào vấn đề các dự án lớn chậm tiến độ, đội vốn, lãng phí ngân sách nhà nước luôn được các ĐBQH quan tâm chất vấn Chính phủ nhưng tới nay thực tế diễn ra ở các địa phương vẫn không hề thuyên giảm.
 |
Tại Đắk Nông, dự án Nhà máy điện phân nhôm cũng trên con đường chậm tiến độ…
Giấc mơ hồng
Nhằm tạo cơ hội phát triển kinh tế xã hội cho tỉnh Đắk Nông nói riêng và khu vực Tây Nguyên nói chung, tháng 5/2014, Chính phủ đã có quyết định số 822 về việc phê duyệt cơ chế chính sách áp dụng đối với dự án Nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông (Khu công nghiệp Nhân Cơ, xã Nhân Cơ, huyện Đắk R” Lấp, tỉnh Đắk Nông).
Chủ đầu tư dự án là Cty TNHH luyện kim Trần Hồng Quân có địa chỉ chính là Khu công nghiệp Nhân Cơ, xã Nhân Cơ. Tổng vốn đầu tư dự án dự kiến 15.480 tỉ đồng.
Theo quyết định này thì dự án thuộc lĩnh vực đặc biệt ưu đãi đầu tư. Theo đó, Nhà nước hỗ trợ đầu tư hạ tầng ngoài hàng rào, về đường giao thông, cấp điện nước, thông tin liên lạc theo quy định hiện hành; UBND tỉnh Đắk Nông hỗ trợ đầu tư các hạng mục trong hàng rào nhà máy theo chính sách hiện hành của tỉnh và khả năng hỗ trợ của địa phương.
Ngày 11/8/2014, ông Lê Diễn, Chủ tịch UBND tỉnh Đắk Nông có quyết định số 1174/QĐ-UBND về việc thành lập khu công nghiệp Nhân Cơ. Tại khu công nghiệp này có 2 nhà máy hoạt động là nhà máy Alumin của Tập đoàn Công nghiệp than khoáng sản Việt Nam và nhà máy điện phân nhôm của Cty TNHH luyện kim Trần Hồng Quân. Mục đích nhà máy điện phân nhôm là sử dụng sản phẩm Alumin để sản xuất nhôm.
Sau đó, dự án này đã được khởi công xây dựng vào tháng 9/2014 với kỳ vọng khi đi vào hoạt động nhà máy này sẽ đạt công suất 450.000 tấn/năm, trong đó cuối năm 2016 đạt công suất 150.000 tấn/năm, cuối năm 2017 là 300.000 tấn/năm, đầu năm 2019 đạt 450.000 tấn/năm.
Những thông tin về dự án vào thời điểm đó đã thực sự gây ấn tượng và người dân Đắk Nông có lý do để được mong mỏi một sự đổi thay trên quê hương.
Hẫng hụt
Mặc dù nhận được những ưu đãi đặc biệt của Chính phủ và chính quyền tỉnh Đắk Nông trong chính sách đầu tư, nhưng dự án Nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông (Khu công nghiệp Nhân Cơ, xã Nhân Cơ, huyện Đắk R” Lấp, tỉnh Đắk Nông) đến nay vẫn chưa thể đi vào hoạt động. Thực trạng dự án còn ngổn ngang, nhiều khu nhà xưởng mới chỉ được dựng khung sắt sơ sài, hạ tầng cơ sở chưa được đầu tư. Nhìn chung, chưa có một dấu hiệu nào cho thấy nhà máy sẽ sớm hoàn thành trong khoảng thời gian gần.
 |
| Công trường xây dựng nhà máy còn ngổn ngang |
Nhận thấy dự án có vấn đề tiến độ và có dấu hiệu không đảm bảo việc chấp hành pháp luật về đầu tư, ngày 4/5/2017, Ban quản lý các khu công nghiệp tỉnh Đắk Nông có quyết định thành lập đoàn kiểm tra về việc chấp hành pháp luật về đầu tư, lao động, xây dựng và môi trường đối với Cty TNHH luyện kim Trần Hồng Quân tại dự án Nhà máy điện phân nhôm. Đoàn kiểm tra này do ông Lê Hoàng - Phó trưởng Ban Quản lý các KCN tỉnh Đắk Nông làm trưởng đoàn.
Quá trình kiểm tra hoạt động xây dựng nhà máy, cơ quan chức năng tỉnh Đắk Nông nhận thấy chỉ có một số ít nhân công đang hoạt động cầm chừng tại dự án, mặc dù đây là dự án được Chính phủ đặc biệt ưu đãi. Cụ thể, tại thời điểm kiểm tra có 94 lao động tại doanh nghiệp. Trong đó có 16 lao động chưa được hưởng chế độ chính sách theo quy định của pháp luật. Ban QLCKCN Đắk Nông cho rằng tồn tại của Cty TNHH luyện kim Trần Hồng Quân là chưa thực hiện đăng ký nội quy lao động; chưa thương lượng, ký kết thỏa ước lao động tập thể; chưa xây dựng hệ thống thang lương, bảng lương theo quy định của pháp luật về lao động.
Theo Ban QLCKCN Đắk Nông, Cty TNHH luyện kim Trần Hồng Quân được miễn giấy phép xây dựng công trình thuộc dự án đầu tư Nhà máy điện phân nhôm Đắk Nông. Tuy nhiên công ty chưa gửi hồ sơ thiết kế xây dựng công trình về Ban QLCKCN tỉnh để theo dõi, quản lý theo quy định. Cũng không thực hiện báo cáo định kỳ về đầu tư theo quy định của Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại thông tư số 16/2015/TT-BKHĐT.
Về thực trạng dự án xây dựng Nhà máy điện phân nhôm, ông Lê Hoàng - Phó Ban QLCKCN tỉnh Đắk Nông khẳng định rất khó có thể đưa nhà máy vào vận hành vào cuối năm 2018 bởi việc đầu tư đường vào dự án đang thiếu vốn.
