Cụ thể trong dự thảo Luật sửa đổi 15 luật của ngành, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đề xuất sửa đổi, bổ sung nhiều quy định mới liên quan đến thủ tục hành chính về môi trường, trong đó có quy định lập báo cáo đánh giá tác động môi trường.
Mỗi dự án lập một báo cáo đánh giá tác động môi trường
Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, chủ đầu tư dự án tự thực hiện hoặc thông qua đơn vị tư vấn có đủ điều kiện thực hiện đánh giá tác động môi trường. Đánh giá tác động môi trường được thực hiện đồng thời với quá trình lập báo cáo nghiên cứu khả thi hoặc tài liệu tương đương với báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án.
Mỗi dự án đầu tư lập một báo cáo đánh giá tác động môi trường. Cũng theo quy định hiện hành, Quyết định phê duyệt kết quả thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường là một trong các căn cứ để cơ quan có thẩm quyền thông báo kết quả thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi dự án đầu tư xây dựng công trình.
Tuy nhiên, Nghị định số 175/2024/NĐ-CP đã quy định chi tiết hơn việc thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi của dự án thành phần; bổ sung quy định cho phép thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi theo từng phân kỳ đầu tư của dự án đầu tư xây dựng công trình.
Hơn nữa, trên thực tế, hoạt động thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường của các dự án đầu tư trong thời gian vừa qua đã xuất hiện một số trường hợp dự án có quy mô lớn, triển khai trong thời gian theo nhiều giai đoạn. Tại thời điểm lập báo cáo đánh giá tác động môi trường, chủ dự án mới chỉ thực hiện được việc nghiên cứu khả thi và thiết kế cơ sở dự án cho giai đoạn đầu; các giai đoạn sau được thực hiện theo tiến độ thực hiện dự án đầu tư và chưa có thông tin cụ thể.
Dự án có nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất phải lập đánh giá tác động môi trường. Ảnh: Chí Kiên.
Có thể thấy, quy định lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho cả dự án như hiện nay vừa gây khó khăn cho chủ đầu tư trong quá trình thực hiện thủ tục hành chính về môi trường, vừa mâu thuẫn với các văn bản pháp luật liên quan.
Liên quan đến vấn đề này, ông Phan Tuấn Hùng, Vụ trưởng Vụ Pháp chế cho biết, để bảo đảm đồng bộ, thống nhất trong hệ thống pháp luật, đồng thời tại điều kiện thuận lợi cho chủ dự án khi thực hiện thủ tục hành chính về môi trường với thủ tục hành chính về xây dựng, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã kiến nghị sửa đổi, bổ sung quy định về lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho các trường hợp phân kỳ đầu tư và phân chia dự án thành phần.
Lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho từng thành phần, từng phân kỳ
Dự thảo Luật sửa đổi 15, ngành nông nghiệp và môi trường cũng quy định, mỗi dự án đầu tư lập một báo cáo đánh giá tác động môi trường. Tuy nhiên, trường hợp dự án đầu tư đã được cơ quan có thẩm quyền cho phép phân chia thành các dự án thành phần thì báo cáo đánh giá tác động môi trường được lập cho từng dự án thành phần có tiêu chí về môi trường thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường.
Trường hợp dự án đầu tư có tiêu chí về môi trường thuộc đối tượng phải thực hiện đánh giá tác động môi trường và được phân kỳ đầu tư theo quy định của pháp luật, chủ dự án được lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho mỗi giai đoạn thực hiện phân kỳ đầu tư, báo cáo đánh giá tác động môi trường của phân kỳ sau phải đánh giá tổng hợp tác động đến môi trường của cả các phân kỳ trước đó của dự án.
Đề xuất này của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã nhận được sự ủng hộ của đông đảo các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học, doanh nghiệp và người dân. Dự kiến, quy định này sẽ sớm được thông qua cùng với Luật sửa đổi, bổ sung 15 luật của ngành.
Theo Luật Bảo vệ môi trường 2020, đối tượng phải lập đánh giá tác động môi trường là những dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường mức độ cao và dự án có nguy cơ tác động xấu đến môi trường như: Dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất lớn; dự án thực hiện dịch vụ xử lý chất thải nguy hại; dự án có nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất; dự án thuộc loại hình sản xuất, kinh doanh, dịch vụ có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường với quy mô, công suất trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường;
Dự án sử dụng đất, đất có mặt nước, khu vực biển với quy mô lớn hoặc với quy mô trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường; dự án khai thác khoáng sản, tài nguyên nước với quy mô, công suất lớn hoặc với quy mô, công suất trung bình nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường; dự án có yêu cầu chuyển mục đích sử dụng đất quy mô trung bình trở lên nhưng có yếu tố nhạy cảm về môi trường; dự án có yêu cầu di dân, tái định cư với quy mô lớn.
