Thay đổi Hiến pháp
Chinadaily hôm qua dẫn lời Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình cho biết, “không cá nhân nào được quyền vượt lên trên Hiến pháp và pháp luật”. Phát biểu trên của ông Tập được đưa ra trong phiên họp Bộ Chính trị đảng Cộng sản Trung Quốc hôm 24/2.
Cuộc họp này, kéo sang ngày 25/2 là bước chuẩn bị cho hội nghị toàn thể lần thứ 3 của Uỷ ban Trung ương đảng Cộng sản Trung Quốc, bắt đầu vào ngày hôm qua. Hội nghị sẽ thảo luận về vấn đề sửa đổi Hiến pháp để trình lên kỳ họp thường niên của quốc hội Trung Quốc vào tháng sau.
Theo Reuters, điểm đáng chú ý nhất trong các đề xuất sửa đổi Hiến pháp được đưa ra là việc loại bỏ điều khoản “Chủ tịch và phó chủ tịch nước không được phục vụ quá hai nhiệm kỳ liên tiếp”. Động thái này được giới phân tích quốc tế đánh giá là sự mở đường cho ông Tập Cận Bình tiếp tục tại vị sau thời điểm năm 2023, khi ông kết thúc nhiệm kỳ thứ 2. Hiến pháp hiện hành được thông qua vào năm 1982 dưới thời nhà lãnh đạo Đặng Tiểu Bình.
Chinadaily hôm qua dẫn lời ông Tập nhấn mạnh, Hiến pháp mới cần tập trung vào việc hiện đại hoá hệ thống quản lý nhà nước, đồng thời nâng cao khả năng lãnh đạo lâu dài của đảng Cộng sản Trung Quốc.
“Chỉ đảng Cộng sản Trung Quốc mới duy trì được nguyên tắc quản lý vì dân, phát triển nền dân chủ một cách toàn diện, dẫn dắt quần chúng trong việc viết nên bản hiến pháp phản ánh ý chí của họ, dẫn dắt người dân thực hiện”-Chinadaily trích lời ông Tập Cận Bình.
Cũng theo ông Tập Cận Bình, Hiến pháp hiện thời đã tạo nên một sự đảm bảo về mặt luật pháp để tiến hành những cải cách, mở cửa nền kinh tế Trung Quốc. Hiến pháp Trung Quốc cần được sửa đổi theo hướng phản ánh những tiến bộ của đảng Cộng sản Trung Quốc, người dân nước này, phù hợp với sự phát triển của đảng Cộng sản Trung Quốc trong việc “lãnh đạo nhân dân xây dựng chủ nghĩa xã hội mang đặc trưng của Trung Quốc”.
Quyền lực tối thượng
Theo AFP, sau khi lên nắm quyền từ năm 2012, ông Tập Cận Bình đã tăng cường tập trung quyền lực vào tay. Sức mạnh chính trị của ông Tập đã được củng cố một cách toàn diện tại đại hội 19 Trung Quốc hồi tháng 10/2017, với cuộc chiến chống tham nhũng triển khai trước đó. Ông Tập Cận Bình hiện nắm cả vị trí Tổng bí thư, Chủ tịch nước và chủ tịch Quân uỷ Trung ương Trung Quốc.
AFP dẫn lời các chuyên gia nhận định, quyết định sửa đổi Hiến pháp nhằm mở đường cho ông Tập nắm quyền trọn đời sẽ là một canh bạc chứa đựng nhiều yếu tố rủi ro của Trung Quốc.
Theo ông Simone van Nieuwenhuizen, đồng tác giả cuốn “China and the New Maoists”, điều khoản quy định “chủ tịch và phó chủ tịch không được phục vụ quá 2 nhiệm kỳ” trong Hiến pháp Trung Quốc đảm bảo tăng sự ổn định của nước này trong quá trình phát triển. Chia sẻ quan điểm này, Giám đốc Viện nghiên cứu Trung Quốc thuộc trường đại học Nottingham (Anh), Jonathan Sullivan cho rằng giới hạn về nhiệm kỳ lãnh đạo là một điều khoản căn bản của hiến pháp.
Tờ Thời báo Hoàn Cầu của Trung Quốc viết, việc bỏ điều khoản trên không đồng nghĩa vị trí Chủ tịch sẽ tại vị mãi mãi, nhưng không giải thích rõ.
Trong khi đó, Reuters cho biết phản ứng của người dân Trung Quốc trên mạng xã hội rất khác nhau. Một số ủng hộ nhưng số khác tỏ ra lo lắng về những thay đổi có thể xảy ra với Trung Quốc. Các bình luận tiêu cực trên mạng Weibo của Trung Quốc sau khi đăng lên đã bị khoá, và cụm từ “giới hạn 2 nhiệm kỳ” cũng bị khoá.
Theo ông Tập Cận Bình, Hiến pháp Trung Quốc có vai trò quan trọng đối với việc hiện thực hoá “Giấc mộng Trung Hoa” về chấn hưng dân tộc.
