Các mỏ khoáng sản đang hoạt động và chờ cấp phép
Theo ông Ngô Quang Khánh, Phó Chủ tịch UBND xã Nam Ninh Hòa, toàn xã hiện có 8 điểm mỏ và khu vực cải tạo đồng ruộng đang được cấp phép khai thác hoặc thu hồi sét. Các hoạt động này bao gồm khai thác đất, đá làm vật liệu xây dựng thông thường và sét bùn để sản xuất gạch ngói.

Mỏ đất, đá làm vật liệu xây dựng thông thường Hòn Dốc Mơ của Công ty TNHH tư vấn thiết kế xây dựng ADC. Ảnh: Kim Sơ.
Các dự án đáng chú ý như mỏ đất, đá làm vật liệu xây dựng thông thường Hòn Dốc Mơ với diện tích 20 ha (giấy phép số 1598/GP-UBND ngày 17/6/2011), thời hạn khai thác 20 năm do Công ty TNHH tư vấn thiết kế xây dựng ADC thực hiện.
Ba mỏ sét bùn do Công ty TNHH Sao mai Thế Kỷ 21 và Công ty TNHH Ponaga khai thác, với tổng diện tích gần 1,56 ha và thời hạn khai thác kéo dài từ 7,3 đến 30 năm.
Bốn khu vực cải tạo đồng ruộng để thu hồi sét làm gạch ngói tại thôn Tân Hưng cũng đang được triển khai. Các khu vực này có tổng diện tích khoảng 36,5 ha, với thời hạn khai thác ngắn, chỉ từ 12 đến 24 tháng, do nhiều đơn vị khác nhau thực hiện.
Ngoài các mỏ đang hoạt động, hiện 2 mỏ đã ngừng khai thác gồm mỏ đá Ba Hô, thôn Phú Hữu và mỏ đất Ninh Tân 1 đã đóng cửa vào tháng 6/2025 sau khi hoàn thành nhiệm vụ phục vụ dự án cao tốc Vân Phong – Nha Trang.
Còn theo UBND xã Tây Ninh Hòa, trên địa bàn có 2 mỏ đất gồm Đồi Sông Búng với diện tích 50,5ha và Ninh Tây 3 tại Buôn Đung rộng 12,4ha. Hiện tại, cả hai mỏ này chưa có giấy phép khai thác. Ban quản lý dự án các công trình xây dựng Nông nghiệp và Giao thông tỉnh Khánh Hòa đang trong quá trình điều tra, khảo sát, đánh giá và hoàn thiện hồ sơ để đăng ký khai thác theo đúng quy định.
Đề xuất tăng cường phối hợp
Theo ông Ngô Quang Khánh, thời gian qua, đối với các mỏ được tỉnh cấp phép, UBND xã chủ động mời các đơn vị khai thác đến làm việc, yêu cầu cam kết thực hiện đúng các nội dung đã được phê duyệt và phối hợp chặt chẽ với chính quyền địa phương trong công tác giám sát, kiểm tra theo đúng Luật Địa chất và Khoáng sản.

Xã Nam Ninh Hòa giám sát công tác khai thác khoáng sản theo đúng Luật Khoáng sản. Ảnh: Kim Sơ.
Về quản lý khoáng sản chưa khai thác, UBND xã đã xây dựng kế hoạch và phương án bảo vệ hàng năm nhằm kịp thời phát hiện, ngăn chặn và xử lý các hoạt động khai thác, vận chuyển, kinh doanh khoáng sản trái phép.
Tuy nhiên để nâng cao hơn nữa hiệu quả quản lý tài nguyên, UBND xã Nam Ninh Hòa đề nghị cơ quan chuyên môn cấp trên tăng cường công tác phối hợp kiểm tra, truy quét để hạn chế tối đa tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, tránh thất thoát tài sản nhà nước.
Ông Nguyễn Định, Phó Chủ tịch UBND xã Tây Ninh Hòa cho biết, sau khi sáp nhập từ xã Ninh Tây và Ninh Sim để hình thành xã Tây Ninh Hòa, công tác bảo vệ tài nguyên khoáng sản được địa phương tăng cường.
Theo đó, UBND xã Tây Ninh Hòa đã ban hành Quyết định số 12/QĐ-UBND ngày 08/7/2025 về việc thành lập Tổ kiểm tra và Kế hoạch số 01/KH-UBND ngày 7/7/2025 về việc kiểm tra các địa điểm do thôn phản ánh có dấu hiệu khai thác khoáng sản.
Đồng thời, xã cũng đã có văn bản chỉ đạo các cơ quan chuyên môn và công an xã xây dựng kế hoạch, phương án nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước, ngăn chặn và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về khoáng sản theo Quyết định số 354/QĐ-UBND ngày 08/2/2017 của UBND tỉnh Khánh Hòa.
Tuy nhiên theo ông Định, trong bối cảnh nhu cầu vật liệu xây dựng tăng cao, việc các mỏ khoáng sản quy hoạch chưa được đưa vào khai thác đã tạo áp lực cho tình trạng khai thác lén lút.
Để khắc phục, UBND xã Tây Ninh Hòa đề xuất UBND tỉnh sớm kiểm tra, khảo sát các mỏ đã quy hoạch để đưa vào khai thác, nhằm đáp ứng nhu cầu thị trường và tăng thu ngân sách địa phương. Bên cạnh đó, tổ chức tập huấn nghiệp vụ về quản lý tài nguyên khoáng sản cho cán bộ công chức và người dân.
Bên cạnh đó, các xã Tây Ninh Hòa, Nam Ninh Hòa kiến nghị UBND tỉnh bố trí kinh phí cho hoạt động tuần tra, kiểm tra khoáng sản tại các xã, phường. Việc này sẽ giúp địa phương có đủ nguồn lực để thực hiện nhiệm vụ giám sát một cách hiệu quả hơn.