Quy trình bảo quản và truyền máu

* Xin cho biết quy trình xử lý và bảo quản máu từ khi lấy máu của người hiến máu cho đến khi truyền máu cho người bệnh?

Vũ Kim Thanh, Lý Nhân, Hà Nam

Theo quy định hiện nay của ngành Y tế thì: Những túi máu (máu toàn phần) sau khi lấy từ người hiến máu sẽ được bảo quản ở nhiệt độ lạnh và nhanh chóng được vận chuyển về ngân hàng máu. Tại ngân hàng máu, những túi máu toàn phần đó sẽ được kiểm tra các xét nghiệm, gồm nhóm máu, HIV, virut viêm gan B, virut viêm gan C, giang mai, sốt rét…

Máu và các chế phẩm máu sau đó sẽ được lưu trữ và bảo quản trong các tủ bảo quản lạnh của kho máu theo thời gian. Khi có người bệnh đang cấp cứu hoặc điều trị cần phải truyền máu, tùy thuộc vào tình trạng lâm sàng hoặc tùy từng loại bệnh mà bác sĩ có chỉ định truyền máu hay các chế phẩm máu cho phù hợp.

Trước khi truyền máu cho người bệnh, các đơn vị sẽ được định lại nhóm và kiểm tra xem có hòa hợp với máu người bệnh hay không. Việc truyền những túi máu cùng nhóm và hòa hợp với máu người bệnh là một việc rất quan trọng để đảm bảo an toàn cho người bệnh nhận máu.

Túi máu được chuyển đến phòng điều chế để thực hiện các kỹ thuật như ly tâm tách các thành phần của máu như huyết tương, hồng cầu, bạch cầu, tiểu cầu ra độc lập với nhau.

Huyết tương có thời gian bảo quản lâu nhất, lên tới một năm ở nhiệt độ âm 25oC. Tiểu cầu với thời gian bảo quản 3-5 ngày ở nhiệt độ 20-24oC dùng để truyền cho bệnh nhân sốt xuất huyết, giảm tiểu cầu. Hồng cầu có thời hạn sử dụng 42 ngày ở nhiệt độ 2-4oC dùng truyền cho bệnh nhân thiếu máu.

Với điều kiện bảo quản như vậy nên chỉ giữ được hồng cầu tối đa 42 ngày, sau đó tự bản thân tế bào sẽ phân hủy.

* Tôi thường hay nghe người bạn theo đạo Phật kể chuyện về hạt xá lợi. Tôi muốn hỏi GS hạt xá lợi là gì? Từ đâu mà có? Xá lợi với xá lị có phải là một hay không?

Phạm Ngọc Hồng, Hòa An, Cao Bằng

Xá-lị hay xá-lợi là những hạt nhỏ có dạng viên tròn hình thành sau khi thi thể được hỏa táng hoặc thân cốt sau khi chết của các vị cao tăng Phật giáo.

"Xá-lị" còn có nghĩa là những hạt nhỏ trông giống ngọc trai hay pha lê được tìm thấy trong tro hỏa táng của một số vị cao tăng Phật giáo, mà khoa học hiện đại chưa giải thích thuyết phục được nguyên lí hình thành của các hạt này.

Đây là các bảo vật của thế giới Phật giáo. Trước đó nói đến Xá Lợi, người ta nghĩ đến Xá Lợi của Đức Phật. Tất cả những đồ dùng là di tích của Phật và các vị Thánh Tăng như y, bình bát, tích trượng..., đều gọi là Xá Lợi.

Hiện nay ở Myanma, người ta còn thờ tóc và móng tay của Đức Phật khi ngài còn sống đã cắt cho hai vị đệ tử tại gia đầu tiên. Trong kinh tạng Pali thường đề cập đến Xá Lợi Xương, Xá Lợi Răng và Ngọc Xá Lợi.

* Tại sao khi chạm tay vào đá trong tủ lạnh tay lại có cảm giác dính như bị hút vào đá?

Đặng Đức Thanh, Quế Võ, Bắc Ninh

Có thể là do bề mặt cục nước đá lúc đó rất lạnh, dưới 0 độ C. Tay bạn lại luôn ẩm, khi bạn bám vào hay để tay vào cục nước đá nước trên da bạn bị đóng băng ngay lập tức và có cảm giác là bị dính vào cục nước đá lạnh cóng đó.

* Tay chiêu là tay gì? Có phải những người tay chiêu thường khéo tay và thông minh hơn người bình thường đúng không?

Nguyễn Tấn Trung, Ninh Hòa, Khánh Hòa

Thuận tay chiêu tức là thuận tay trái hơn tay phải. Người thuận tay trái là người dùng tay trái để làm những công việc chính như hái lượm đồ vật, sử dụng dụng cụ như viết, cầm đũa ăn cơm, cắt xén...

Khi leo trèo hoặc đấm đá thì người thuận tay trái sử dụng tay trái hay chân trái trước. Có một số người tuy thuận tay trái nhưng vì lý do xã hội hoặc truyền thống văn hoá, được hướng dẫn cầm viết bằng tay phải từ nhỏ.

Do vậy, tay cầm viết không hẳn luôn luôn là tay thuận của mọi người. Khoảng 8 – 15% người lớn thuận tay trái. Nam nhiều hơn nữ. So với người khác, những cặp sinh đôi giống nhau thuận tay trái nhiều hơn.

Bệnh nhân mắc phải những bệnh sau có tỉ số thuận tay trái cao hơn (động kinh, Hội chứng Down, tự kỷ, chậm phát triển tâm thần, loạn năng đọc...). Không có bằng chứng nào xác nhận người thuận tay trái thông minh hơn người thuận tay phải.