Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa ban hành Quyết định 2261/QĐ-BNNMT hôm 20/6, công bố thủ tục hành chính mới trong lĩnh vực lâm nghiệp và kiểm lâm, có hiệu lực từ ngày 1/7.
Đây là lần đầu tiên các thủ tục liên quan đến rừng đặc dụng, rừng phòng hộ có tầm quan trọng quốc gia hoặc trải trên địa bàn nhiều tỉnh được quy định rõ ràng, đồng bộ và đặc biệt không còn yêu cầu trình Thủ tướng như trước đây.
Theo Nghị định 156/2018/NĐ-CP trước đây, thành lập khu rừng đặc dụng quốc gia, chuyển loại rừng hoặc đóng, mở cửa rừng quy mô liên tỉnh... đều thuộc thẩm quyền trực tiếp của Thủ tướng. Ảnh minh họa.
Cụ thể, theo Phụ lục II kèm quyết định, các thủ tục như thành lập, điều chỉnh, chuyển loại rừng đặc dụng, rừng phòng hộ liên tỉnh; đóng, mở cửa rừng tự nhiên trên quy mô từ hai tỉnh trở lên đều do Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường phê duyệt. Cơ quan chuyên môn thẩm định là Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm, với quy trình hành chính rõ ràng, thống nhất trên toàn quốc.
Điểm mới này xuất phát từ Nghị định số 136/2025/NĐ-CP và Thông tư 16/2025/TT-BNNMT, ban hành trước đó. Cả 2 văn bản đều nhằm cụ thể hóa chủ trương phân quyền, phân cấp trong quản lý nhà nước lĩnh vực nông nghiệp, môi trường, trong bối cảnh mô hình chính quyền địa phương hai cấp chính thức vận hành từ ngày 1/7.
Hồ sơ bắt buộc gồm phương án kỹ thuật, bản đồ hiện trạng rừng trước và sau điều chỉnh, đánh giá tiêu chí theo Luật Lâm nghiệp. Đặc biệt, cần có văn bản thống nhất của các tỉnh liên quan, gửi Bộ để thẩm định.
Sau khi thẩm định, Cục Lâm nghiệp và Kiểm lâm sẽ trình Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường ban hành quyết định cuối cùng trong thời hạn tối đa 33 ngày làm việc. Quy trình xử lý qua mạng hoặc dịch vụ bưu chính đều được chấp nhận.
Không chỉ đổi mới về thủ tục, Quyết định 2261 còn phân biệt rạch ròi thẩm quyền giữa Trung ương và địa phương. Nếu khu rừng nằm trọn trong 1 tỉnh, UBND cấp tỉnh sẽ chủ trì xử lý; nếu rừng trải dài qua 2 tỉnh trở lên, Bộ Nông nghiệp và Môi trường sẽ trực tiếp xem xét. Việc này chấm dứt tình trạng lúng túng phối hợp hoặc chờ cấp trên chỉ đạo kéo dài như trước.
Cũng theo quy định mới, phương án điều chỉnh rừng phải thể hiện rõ phân khu chức năng (bảo vệ nghiêm ngặt, phục hồi sinh thái, dịch vụ hành chính), quy định vùng đệm, kế hoạch bảo tồn đa dạng sinh học, phát triển du lịch sinh thái, chi trả dịch vụ môi trường rừng, thậm chí là giải pháp ổn định sinh kế cho người dân vùng đệm.
Các yếu tố này sẽ là căn cứ bắt buộc khi Bộ ra quyết định điều chỉnh, đảm bảo không chỉ đúng quy trình mà còn phù hợp với mục tiêu bảo vệ sinh thái quốc gia.
Trước đây, thủ tục hành chính giữa các cơ quan trong ngành lâm nghiệp thường bị đánh giá là phức tạp, nặng về trình tự và thiếu thống nhất giữa các địa phương.
Việc ban hành hệ thống thủ tục mới (trước đó là Thông tư 16) được xem là bước cải cách mang tính thể chế, giúp quản lý rừng quốc gia theo hướng linh hoạt, rõ trách nhiệm, ít tầng nấc và phù hợp hơn với các mục tiêu Net Zero cam kết tại COP26 và chiến lược REDD+ mà Việt Nam đang theo đuổi.
