Sáng 23/10, Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội phối hợp với Trung tâm Nghiên cứu Lâm nghiệp Nhiệt đới (Tropenbos Việt Nam) tổ chức hội thảo khoa học “Cà phê chi trả dịch vụ môi trường rừng: từ mô hình thí điểm đến khuyến nghị chính sách”.
Theo PGS.TS. Lê Thị Trinh, hội thảo là dịp để các nhà khoa học, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp đề xuất các giải pháp chính sách nhằm nâng cao hiệu quả thực thi cơ chế chi trả dịch vụ môi trường rừng trong chuỗi giá trị cà phê. Ảnh: Mai Đan.
PGS.TS. Lê Thị Trinh - Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cho biết, dịch vụ chi trả môi trường rừng (PFES) là một trong những chính sách đột phá của Việt Nam nhằm gắn kết hài hòa giữa bảo vệ rừng và phát triển kinh tế, hướng tới phát triển bền vững. Đặc biệt, trong lĩnh vực sản xuất cà phê - ngành hàng có vai trò quan trọng đối với sinh kế của hàng triệu nông hộ và phát triển kinh tế vùng Tây Nguyên, việc lồng ghép cơ chế chi trả dịch vụ môi trường rừng đang đặt ra nhiều vấn đề mới mẻ, vừa có ý nghĩa khoa học, vừa có tính thực tiễn sâu sắc.
Theo PGS.TS. Lê Thị Trinh, hội thảo là dịp để các nhà khoa học, nhà quản lý và đại diện doanh nghiệp cùng trao đổi, thảo luận những kết quả nghiên cứu, mô hình thực tiễn, đồng thời đề xuất các định hướng, giải pháp chính sách nhằm nâng cao hiệu quả thực thi cơ chế chi trả dịch vụ môi trường rừng trong chuỗi giá trị cà phê.
Phó Hiệu trưởng mong rằng hội thảo sẽ mang lại nhiều giá trị thiết thực, góp phần hoàn thiện cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc hoạch định và triển khai chính sách trong thời gian tới.
Ông Trần Hữu Nghị - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Lâm nghiệp Nhiệt đới cho rằng, người dân cần nhìn nhận rõ mối liên hệ giữa nguồn thu từ cà phê và lợi ích từ chi trả dịch vụ môi trường rừng. Ảnh: Mai Đan.
Ông Trần Hữu Nghị - Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Lâm nghiệp Nhiệt đới cho rằng, thay vì canh tác thuần cà phê như hiện nay, người dân nên chuyển sang mô hình nông lâm kết hợp, tức là trồng xen cây dài ngày với cà phê. Cách làm này vừa giúp phục hồi và bảo vệ rừng, vừa duy trì sinh kế bền vững cho người trồng cà phê.
Theo ông Nghị, người dân cần nhìn nhận rõ mối liên hệ giữa nguồn thu từ cà phê và lợi ích từ PFES. Một mặt, người trồng cà phê phải chi trả chi phí tưới tiêu, nhưng mặt khác lại có thể nhận được nguồn hỗ trợ từ PFES nhờ đóng góp vào việc giữ gìn và phát triển diện tích rừng.
“Mặc dù chính sách về lĩnh vực này chưa được hoàn thiện, song chúng tôi mong muốn Trường Đại học Tài nguyên và Môi trường Hà Nội và Trường Đại học Tây Nguyên (Đắk Lắk) tiếp tục phối hợp nghiên cứu, chia sẻ kết quả thực tiễn, giúp người dân và chính quyền địa phương có thêm cơ sở khoa học để điều chỉnh mô hình sản xuất phù hợp với điều kiện biến đổi khí hậu”, ông Nghị nhấn mạnh.
Trong phiên làm việc buổi sáng, các đại biểu đã trình bày kết quả nghiên cứu về hiện trạng sản xuất cà phê và những rủi ro, tính dễ bị tổn thương của ngành hàng này trong bối cảnh biến đổi khí hậu. Nhiều tham luận tập trung so sánh hiệu quả kinh tế, xã hội và môi trường giữa mô hình trồng cà phê thuần và mô hình cà phê nông lâm kết hợp tại một số điểm nghiên cứu ở tỉnh Đắk Lắk. Bên cạnh đó, hội thảo cũng ghi nhận các phân tích về nhận thức và mức độ sẵn sàng áp dụng mô hình nông lâm kết hợp của cộng đồng dân cư tại các huyện Lắk và Krông Bông.
Hội thảo mang lại nhiều giá trị thiết thực, góp phần hoàn thiện cơ sở khoa học và thực tiễn cho việc hoạch định và triển khai chính sách trong thời gian tới. Ảnh: Mai Đan.
Vào buổi chiều, các chuyên gia và nhà quản lý tiếp tục thảo luận về phương án chi trả dịch vụ môi trường rừng cho hoạt động sản xuất vườn rừng, cũng như xây dựng và phát triển thương hiệu “GÓP XANH” - hướng đến sản phẩm cà phê gắn với trách nhiệm bảo vệ môi trường.
Các ý kiến thống nhất rằng cần xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng bên liên quan, đồng thời đề xuất các bước triển khai cụ thể để hoàn thiện cơ chế chi trả, đảm bảo tính khả thi và phù hợp với các tiêu chuẩn quốc tế như Quy định về Chống Phá Rừng của Liên minh châu Âu (EUDR), góp phần thúc đẩy sản xuất cà phê bền vững tại Việt Nam.
