Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà chỉ đạo khẩn trương hỗ trợ vùng lũ Lào Cai

Sáng 5/10, đoàn công tác của Chính phủ do Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dẫn đầu đã đến kiểm tra tình hình khắc phục hậu quả cơn bão số 10 tại xã Việt Hồng, tỉnh Lào Cai.

Tham gia đoàn công tác có Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp; lãnh đạo Văn phòng Chính phủ, Bộ Quốc phòng, Bộ Công Thương cùng đại diện một số bộ, ngành liên quan cùng lãnh đạo tỉnh Lào Cai.

Trận lũ lớn gây thiệt hại nặng nề

Tại xã Việt Hồng, tỉnh Lào Cai Phó Thủ tướng đã kiểm tra thực tế khu vực chịu thiệt hại nặng tại thôn Bản Bến và Bản Chao. Đoàn đã đến tận nơi thăm hỏi hai hộ dân có nhà bị lũ cuốn trôi, sập hoàn toàn là hộ ông Nguyễn Văn Tuấn và ông Nguyễn Văn Ngọc. Đồng thời, Phó Thủ tướng đã thăm Trạm Y tế xã để nắm bắt tình hình hoạt động khám, chữa bệnh và chăm sóc sức khỏe cho người dân sau thiên tai.

Theo báo cáo nhanh từ chính quyền địa phương, cơn bão số 10 gây ra trận mưa lớn kéo dài trong 2 ngày 29 và 30/9 dẫn đến lũ quét, lũ ống và sạt lở nghiêm trọng tại xã Việt Hồng. Hậu quả, toàn xã có 1 người tử vong, 14 ngôi nhà bị hư hỏng (trong đó có 3 nhà bị sập hoàn toàn), 39 hộ dân buộc phải di dời khẩn cấp và 160 hộ phải sơ tán tạm thời.

Về sản xuất nông nghiệp, thiệt hại được ghi nhận là rất lớn. Khoảng 110 ha lúa và 13 ha hoa màu bị mất trắng trên 70%; 10 ha rừng sản xuất bị hư hỏng; hơn 7.000 con gia cầm và hàng chục con trâu, lợn bị cuốn trôi. Hệ thống hạ tầng giao thông, điện, nước, kênh mương nội đồng cũng bị ảnh hưởng nặng nề. Ước tính tổng thiệt hại lên tới gần 47,8 tỷ đồng.

Tại Bản Chao, khu vực bị ảnh hưởng nặng nhất, ông Nguyễn Viết Bảo, Bí thư Chi bộ, Trưởng Ban công tác Mặt trận cho biết, trên địa bàn xã đây là trận lũ lớn nhất trong hơn 80 năm qua. Theo ông, trước đây khu vực từng có lũ nhỏ, nhưng chưa từng chứng kiến lũ quét có tốc độ dòng chảy và sức tàn phá lớn đến như vậy.

Toàn bộ 13 ha lúa của bản bị cuốn trôi, 3 căn nhà bị ảnh hưởng nặng nề, trong đó hai căn sập hoàn toàn, một căn hư hỏng nặng. Nhiều hộ dân bị ngập trong bùn sâu tới 2 mét, toàn bộ tài sản bị lũ cuốn sạch. Hơn 20 hộ mất trắng rừng trồng như: keo, quế, bồ đề...do sạt lở và bị vùi lấp. Tính đến nay, có trên 70 hộ dân bị ảnh hưởng trực tiếp.

Cần chủ động trước nguy cơ thiên tai tiếp diễn

Trước diễn biến phức tạp của bão số 11 đang chuẩn bị đổ bộ, chính quyền địa phương và các lực lượng chức năng đã họp khẩn, đánh giá lại toàn bộ phương án phòng chống và sẵn sàng triển khai các biện pháp ứng phó cấp bách. Ban Chỉ đạo và tổ xung kích phòng chống thiên tai xã Việt Hồng, tỉnh Lào Cai đã tiến hành di dời các hộ dân ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn, bố trí lực lượng ứng trực 24/24 tại các điểm xung yếu.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà đã có buổi làm việc trực tiếp với chính quyền và người dân. Ông nhấn mạnh: Việc rà soát lại, xác định các khu vực dân cư gần suối, chân đồi nơi dễ xảy ra sạt lở, lũ quét là điều kiện cần thiết ngay lúc này. Những khu vực có nguy cơ cao cần được di dời, rà soát ngay và di dời người dân tới nơi ở mới an toàn.

Phó Thủ tướng cho rằng, không thể tiếp tục sinh sống ở những vùng có nguy cơ thiên tai. Tuy nhiên, sinh kế của người dân phải được đảm bảo thông qua việc chuyển đổi mô hình sản xuất phù hợp, chẳng hạn trồng rừng thay vì canh tác lúa nước. Người dân vẫn có quyền giữ đất sản xuất, nhưng không được phép cư trú tại vùng nguy hiểm.

Đặc biệt, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà yêu cầu sử dụng thiết bị bay không người lái (drone) để khảo sát toàn bộ khu vực có dân cư sinh sống trên địa bàn xã. Các điểm có nguy cơ sạt lở, hình thành dòng chảy hoặc hồ nước tự nhiên do sạt lở phải được kiểm tra và xử lý ngay từ đầu. Phó Thủ tướng khẳng định: “Chỉ cần một khối đất đá nhỏ trôi xuống cũng có thể hình thành hồ nước lớn. Nếu không phòng ngừa từ sớm, hậu quả sẽ khôn lường”.

Bên cạnh đó, địa phương phải sử dụng hiệu quả bản đồ khu vực dễ xảy ra lũ ống, lũ quét do Chính phủ đã cấp, đồng thời cập nhật và xây dựng kịch bản ứng phó sát với thực tế địa phương. “Thiên tai hiện nay diễn biến rất cực đoan, không thể chủ quan,” Phó Thủ tướng nhấn mạnh.

Phó Thủ tướng cũng yêu cầu các cấp chính quyền phải xây dựng đầy đủ kịch bản ứng phó, tuyên truyền rộng rãi để người dân hiểu rõ và phối hợp thực hiện. Nếu chính quyền và người dân cùng nhau thực hiện đúng phương án thì dù không thể dự báo hết, chúng ta vẫn có thể giảm thiểu tối đa thiệt hại.

Không để ai bị bỏ lại phía sau

Liên quan đến công tác hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà khẳng định: Mọi hỗ trợ phải được thực hiện công khai, minh bạch và kịp thời. Theo cơ chế hiện hành, mỗi hộ dân bị sập nhà hoàn toàn sẽ được hỗ trợ 100 triệu đồng, trong đó 40 triệu đồng từ ngân sách Nhà nước và 60 triệu đồng từ doanh nghiệp.

Đối với các trường hợp nhà bị hư hỏng nhưng chưa cần di dời, tổng mức hỗ trợ là 45 triệu đồng/hộ, bao gồm 25 triệu từ Nhà nước và 20 triệu từ doanh nghiệp. Phó Thủ tướng yêu cầu thông tin về chính sách hỗ trợ phải được phổ biến rõ ràng, tránh để người dân bị hiểu nhầm hoặc bỏ sót quyền lợi.

Phó Thủ tướng cũng nhấn mạnh, trong quá trình xác minh đối tượng được hỗ trợ, địa phương phải làm rõ từng trường hợp cụ thể. Nếu người dân không còn đất ở, phải có phương án tái định cư rõ ràng, tránh để người dân rơi vào cảnh “vô gia cư”.

Trường hợp có thể xây dựng nhà mới trên đất của người thân, cần được hỗ trợ ngay, không để kéo dài. Tuy nhiên, với mức hỗ trợ 100 triệu đồng sẽ khó đủ nếu chỉ thuê nhân công, mua vật tư mà không có sự góp sức từ cộng đồng. Vì vậy, cần huy động các lực lượng tại chỗ như: bộ đội, công an, đoàn thanh niên, hội phụ nữ…cùng chung tay dựng lại nhà cửa cho người dân.

“Chính người dân và lực lượng địa phương phải chung tay hành động. Khi Nhà nước và doanh nghiệp đã hỗ trợ thì chúng ta càng cần phải đồng lòng, góp sức để tái thiết nhanh chóng, kịp thời,” Phó Thủ tướng nói.

Trong trường hợp địa phương gặp khó khăn đặc biệt, cần chủ động đề xuất lên Trung ương để xem xét, có chính sách hỗ trợ phù hợp. Mục tiêu là khôi phục đời sống người dân trong thời gian sớm nhất, không để ai bị bỏ lại phía sau sau thiên tai.

Kết thúc chuyến kiểm tra thực tế tại xã Việt Hồng, tỉnh Lào Cai, Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà bày tỏ chia sẻ sâu sắc với những mất mát của người dân sau bão. Phó Thủ tướng khẳng định Đảng, Nhà nước và Chính phủ sẽ tiếp tục đồng hành, hỗ trợ người dân tái thiết cuộc sống, phục hồi sinh kế. Đồng thời, yêu cầu các bộ, ngành liên quan phối hợp chặt chẽ với địa phương, triển khai khẩn trương các phương án ứng phó với bão số 11.

Cũng trong dịp này, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Lào Cai trao tặng xe máy hỗ trợ các xã chịu thiệt hại do bão số 10.