Nhiều công trình thủy lợi ở Lạng Sơn bị xâm hại

Hàng loạt vụ vi phạm kéo dài

Theo thống kê của Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Lạng Sơn, từ năm 2021 đến tháng 7/2025, toàn tỉnh ghi nhận 240 vụ vi phạm công trình thủy lợi, trong đó có tới 186 trường hợp chưa được xử lý.

Đơn cử như tại xã Văn Lãng, hàng trăm mét kênh mương thuộc các đập dâng: Khuổi Héo, Khuổi Tràng và Bản Gioong bị đơn vị thi công cao tốc Đồng Đăng - Trà Lĩnh phá dỡ, vùi lấp hoàn toàn. Việc này khiến hệ thống tưới tiêu các khu vực trên bị gián đoạn, nhiều hộ dân lo ngại không có nước hoặc nước không đủ phục vụ tưới tiêu.

Ở xã Lợi Bác, ông Lý Văn Phương còn tự ý đắp đất ngăn eo hồ Tà Keo để nuôi cá, xây thêm bờ tường và rãnh thoát nước. Việc này làm biến dạng dòng chảy, tiềm ẩn nguy cơ hồ chứa mất an toàn trong mùa mưa lũ.

Không chỉ vậy, tại nhiều địa phương, tình trạng người dân tự ý đổ đất vào thân đập, lòng xả tràn, san đất đồi xuống lòng hồ; xây nhà, tường rào, thậm chí cả bếp ngay trên hành lang bảo vệ kênh mương cũng diễn ra phổ biến. Hành vi này khiến dòng chảy bị cản trở, khả năng tưới tiêu suy giảm rõ rệt.

“Một đoạn mương bị chặn cũng khiến ruộng cả thôn khô hạn. Tôi chỉ mong cơ quan quản lý thủy lợi, chính quyền vào cuộc quyết liệt hơn và xử lý sớm, xử lý nghiêm các vụ việc vi phạm về thủy lợi để đảm bảo nước tưới phục vụ đồng ruộng”, bà Hoàng Thị Mến, xã Văn Lãng kiến nghị.

Đáng chú ý, số vụ vi phạm tồn đọng kéo dài nhiều năm, đến nay chưa xử lý. Cụ thể như xã Ba Sơn từ năm ngoái đến nay còn 4 vụ chưa xử lý; xã Đồng Đăng còn 18 vụ từ năm 2018.

Đặc biệt, phường Kỳ Lừa (các xã Hợp Thành, Tân Liên, Gia Cát và thị trấn Cao Lộc cũ) còn 48 vụ từ năm 2010 đến nay chưa được xử lý. Con số này cho thấy sự chậm trễ trong công tác xử lý vi phạm về thủy lợi ở các địa phương.

Cần xử lý nghiêm và đồng bộ

Theo Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Lạng Sơn, những hành vi xâm hại công trình không chỉ gây hư hỏng trực tiếp mà còn ảnh hưởng lâu dài đến sản xuất và đời sống dân sinh. Mỗi công trình bị vi phạm đồng nghĩa với nhiều diện tích ruộng có nguy cơ thiếu nước. Nhiều hộ gia đình cũng bị ảnh hưởng sinh hoạt do nguồn nước từ hồ, mương bị suy giảm.

“Nhiều vụ việc chúng tôi lập biên bản, kiến nghị chính quyền địa phương xử lý, song không ít vụ việc vẫn kéo dài, chưa có kết quả”, đại diện Công ty TNHH MTV Khai thác công trình thủy lợi Lạng Sơn cho hay.

Nguy hiểm hơn, nếu hồ đập bị tác động liên tục mà không có biện pháp ngăn chặn kịp thời, nguy cơ sự cố vỡ đập, ảnh hưởng đến cả vùng hạ du. Đây không chỉ là mất mát về kinh tế, mà còn tiềm ẩn rủi ro lớn đối với an toàn tính mạng người dân.

Lý giải những khó khăn trong quản lý, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Lạng Sơn Đinh Thị Thu cho biết, hệ thống công trình thủy lợi của tỉnh hiện nay nhiều nhưng quy mô nhỏ, nằm xa khu dân cư, địa hình phức tạp nên việc giám sát thường xuyên gặp trở ngại.

Đặc biệt nhiều công trình chưa có hồ sơ pháp lý về đất đai, chưa cắm mốc bảo vệ, dẫn đến khó xử lý khi có vi phạm. Sở đã đề nghị các địa phương tăng cường phối hợp, thường xuyên kiểm tra, đồng thời cần chủ động vào cuộc, xử lý kiến nghị của đơn vị quản lý, khai thác công trình cũng như xử lý nghiêm các vi phạm.