Mới đây, BS.CK2 Nguyễn Viết Điện, Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Bà Rịa - Vũng Tàu xác nhận trường hợp tử vong nghi do bệnh dại đầu tiên trong năm 2025 tại địa phương. Nạn nhân là ông H.C.V.E. (sinh năm 1977), cư trú tại tổ 1, khu phố Cát Hải, phường Tân Hải, thành phố Phú Mỹ.
Bà Rịa - Vũng Tàu hiện có hơn 63.000 con chó, mèo nhưng tình trạng thả rông, không đeo rọ mõm còn khá phổ biến, rất dễ bùng phát bệnh dại. Ảnh: Lê Bình.
Theo điều tra dịch tễ, ông E. từng bị chó cắn hai lần nhưng không tiêm vacxin phòng dại sau phơi nhiễm. Lần đầu vào tháng 8/2020, ông bị chó hàng xóm cắn vào bắp chân phải, gây xước da chảy máu, con chó này vẫn sống và không có dấu hiệu bất thường. Lần thứ hai vào tháng 2/2024, ông bị một con chó khác cắn ở cẳng chân, gây xây xát ngoài da. Con chó này sau đó bị bắt trộm khoảng 7 tháng sau.
Đến khoảng 15h ngày 20/4, ông E. xuất hiện triệu chứng mệt mỏi, nuốt vướng. Khoảng 20h cùng ngày, ông được đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa Bà Rịa trong tình trạng mệt mỏi, khó thở, không nuốt được, huyết áp cao (250/130 mmHg), mạch nhanh (120 lần/phút), nhịp thở nhanh (24 lần/phút), nhiệt độ 37°C. Sau đó, ông được chuyển lên khoa Nội để tiếp tục theo dõi và điều trị.
Tình trạng bệnh của ông E. không thuyên giảm mà còn xuất hiện các dấu hiệu đặc trưng của bệnh dại như sợ gió, sợ nước, thần kinh không ổn định. Dù được bác sĩ tư vấn chuyển lên tuyến trên, nhưng gia đình không đồng ý và xin cho bệnh nhân về nhà. Ông E. tử vong tại nhà vào khoảng 22h ngày 21/4 và đã được gia đình hỏa táng.
Sau vụ việc, ngành y tế địa phương đã triển khai các biện pháp phòng chống dịch, tiến hành điều tra dịch tễ, giám sát người nhà và những người tiếp xúc gần với bệnh nhân để hướng dẫn sát trùng theo quy định. Đồng thời, cơ quan chức năng cũng khuyến cáo những người bị chó cắn cần đến cơ sở y tế để tiêm vacxin phòng dại, tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.
Theo Chi cục Chăn nuôi và Trồng trọt Bà Rịa - Vũng Tàu, toàn tỉnh hiện có hơn 63.000 con chó mèo, tỷ lệ tiêm phòng dại hàng năm chỉ đạt khoảng 75%. Số còn lại nằm ngoài kiểm soát - một phần vì chó thả rông không rõ chủ, phần khác do người dân chưa coi trọng việc phòng bệnh. Một số địa phương, nhất là ở vùng ven như Tân Hải, Tân Hòa, Long Sơn... còn thiếu nhân lực thú y cơ sở. Việc tổ chức tiêm phòng gặp nhiều trở ngại về kinh phí, nhân sự và nhận thức cộng đồng.
Chị Nguyễn Thị Nga (ngụ tại thành phố Bà Rịa) chia sẻ rằng, mỗi buổi sáng đi bộ thể dục trong khu dân cư, chị luôn phải dè chừng với những con chó thả rông bất ngờ lao ra từ cổng nhà hoặc bụi cây ven đường. Chúng sủa ầm ĩ và có lúc còn đuổi theo người đi đường. Những lần như vậy khiến chị hoảng hốt, phải vội vàng nép sát vào lề để tránh.
“Chó thả rông trong khu dân cư giờ gần như là chuyện thường thấy. Có hôm tôi đang đi bộ thì một con chó không biết từ đâu phóng ra, sủa vang cả khu phố. Lúc đó, tôi chỉ biết đứng khựng lại chờ nó bỏ đi. Nhiều người chủ quan nghĩ chó nhà mình hiền, nhưng khi bất ngờ gặp người lạ hoặc kích động, chúng có thể tấn công bất cứ lúc nào. Chỉ cần một vết cắn cũng đủ để gây ám ảnh, thậm chí phải điều trị phơi nhiễm bệnh dại, rất mệt mỏi và tốn kém”, chị Nga lo lắng.
Các địa phương trong tỉnh đang tăng cường bắt chó thả rông để hạn chế tình trạng chó cắn người, ảnh hưởng mỹ quan đô thị và gây mất an toàn giao thông. Ảnh: Lê Bình.
Ông Nguyễn Xuân Trung, Chi cục trưởng Chi cục Chăn nuôi và Trồng trọt tỉnh cho biết, mỗi năm đơn vị đều triển khai chiến dịch tiêm phòng dại vào mùa xuân - thời điểm đàn chó sinh sản nhiều và nguy cơ lây lan cao. Bà Rịa - Vũng Tàu đang phấn đấu phủ vacxin phòng chống bệnh dại cho đàn vật nuôi ở mức 80% trong năm 2025.
“Thực hiện chỉ đạo của UBND tỉnh và Sở Nông nghiệp và Môi trường, chúng tôi phối hợp với các địa phương tiếp tục rà soát, cập nhật biến động đàn chó, mèo nuôi và hướng dẫn các xã, thị trấn triển khai tiêm phòng bắt buộc vắc xin phòng dại, bảo đảm không để sót các hộ nuôi chó, mèo trong diện phải tiêm phòng trên địa bàn mà không được tiêm”, ông Trung trao đổi.
Không riêng Bà Rịa - Vũng Tàu, bệnh dại đang là mối đe dọa ở nhiều tỉnh phía Nam. Năm 2024, cả nước ghi nhận 82 người tử vong do bệnh dại. Đáng chú ý, phần lớn nạn nhân không hề tiêm vacxin sau phơi nhiễm hoặc chỉ xử lý vết thương qua loa bằng nước muối, rượu gừng hay… lá cây.
Theo hướng dẫn của Tổ chức Y tế Thế giới, sau khi bị chó hoặc mèo cắn, cào, người dân cần rửa vết thương kỹ dưới vòi nước chảy ít nhất 15 phút bằng xà phòng hoặc chất sát khuẩn, sau đó đến cơ sở y tế để tiêm phòng dại càng sớm càng tốt. Việc điều trị phải được theo dõi sát và tuyệt đối không bỏ mũi giữa chừng.
