Ngày 27/11, tại TP Cần Thơ, đoàn công tác Bộ Nông nghiệp và Môi trường phối hợp Ngân hàng Thế giới (WB) đến khảo sát hoạt động của HTX New Green Farm, khu vực Tân Phước, phường Thới Long, TP Cần Thơ. Đoàn do Thứ trưởng Trần Thanh Nam dẫn đầu, cùng sự tham gia của bà Mariam Sherman - Giám đốc WB tại Việt Nam. Chuyến làm việc nhằm đánh giá hệ thống quan trắc MRV, thiết bị đo đạc phát thải, mô hình canh tác lúa giảm phát thải và quá trình chuẩn bị cho Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao tại ĐBSCL, giai đoạn 2.
Ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường trao đổi với đoàn công tác Ngân hàng Thế giới về Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao tại ĐBSCL đang triển khai. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Tại HTX, đoàn đã trực tiếp tham quan quy trình canh tác lúa theo mô hình rút nước xen kẽ (AWD), xem trình diễn hệ thống quan trắc MRV, thiết bị đo đạc carbon, tham quan mô hình sản xuất nấm rơm, sản phẩm OCOP, quy trình sản xuất phân bón hữu cơ từ rơm rạ…
Những mô hình này là hợp phần quan trọng trong chuỗi giải pháp nâng cao chất lượng lúa gạo, giảm phát thải khí nhà kính và tăng sinh kế cho nông dân.
Tại buổi làm việc, ông Trần Thanh Nam, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường cho biết, gần hai năm qua, các bộ, ngành, chuyên gia và địa phương đã nỗ lực thiết lập nền tảng kỹ thuật, pháp lý và vận hành cho Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao. Các mô hình thí điểm đã mang lại tín hiệu rất khả quan. Việc đo đạc, thu thập dữ liệu phát thải tại các điểm MRV đang cho thấy kết quả rõ ràng hơn, đủ cơ sở để xây dựng cơ chế chi trả theo kết quả giảm phát thải.
Thứ trưởng Trần Thanh Nam cho rằng, hiện nhiều HTX ở ĐBSCL, trong đó có New Green Farm trồng lúa theo đề án giảm phát thải đã đạt năng suất và chất lượng ổn định giúp tăng thu nhập. Một số điểm thí điểm cho tỷ lệ giảm phát thải tốt, mở ra khả năng chi trả từ 2-3 bao lúa/ha theo cơ chế kết quả.
Đây là tiền hỗ trợ tập huấn, nâng cao kỹ năng cho nông dân, nhưng quan trọng nhất là phải gắn với kết quả thực tế. Chúng tôi kỳ vọng khi các mô hình nhân rộng, người dân có thể hưởng lợi ổn định, nâng thu nhập từ sản xuất xanh.
Đoàn công tác của WB coi đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao là mô hình trọng điểm để chứng minh nỗ lực chuyển đổi xanh của Việt Nam, làm mẫu cho các chương trình nông nghiệp phát thải thấp khác. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Bên cạnh đó, Thứ trưởng Trần Thanh Nam cũng kiến nghị Ngân hàng Thế giới xem xét bổ sung nguồn vốn cho mô hình “bình đẳng giới xanh” trong Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao. Ông giải thích: “Giảm phát thải là nghề của cả cộng đồng. Riêng đối với phụ nữ chiếm vai trò lớn trong gia đình và trong sản xuất. Vì vậy nên cần được hỗ trợ tiếp cận mô hình sinh kế xanh. Bình đẳng giới trong kinh tế xanh phải tạo ra thu nhập thực sự, chứ không chỉ là khẩu hiệu”.
Thứ trưởng cũng nêu khó khăn về tín dụng trong cơ giới hóa, khi nhiều doanh nghiệp muốn đầu tư nhưng gặp trở ngại lãi suất. Ông đề xuất WB xem xét giải pháp tín dụng ưu đãi hỗ trợ nông dân và hợp tác xã, giúp hoàn thiện chuỗi giá trị lúa gạo theo chuẩn xanh và bền vững.
HTX New Green Farm đang thực hành canh tác bền vững, ứng dụng thiết bị đo phát thải và phát triển kinh tế tuần hoàn trên đồng ruộng. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Đánh giá cao những nỗ lực của Việt Nam, bà Mariam Sherman - Giám đốc WB tại Việt Nam cho biết: WB đang tích cực phối hợp để thúc đẩy tiến độ Đề án 1 triệu hecta lúa. “Chúng tôi hiểu rằng người dân đã chờ đợi và chúng tôi cũng mong tiến độ phê duyệt được đẩy nhanh. Tuần tới, chúng tôi hy vọng có thêm kết quả tích cực về nghị quyết phê duyệt”, bà nói.
Theo bà Sherman, WB coi dự án này là mô hình trọng điểm để chứng minh nỗ lực chuyển đổi xanh của Việt Nam, làm mẫu cho các chương trình nông nghiệp phát thải thấp khác. WB muốn thấy dự án này trở thành điển hình thành công của Việt Nam. Khi báo cáo khả thi hoàn chỉnh, mọi thủ tục có thể được khởi động ngay.
Bà Sherman cũng thẳng thắn chia sẻ rằng, trong vài năm qua, một số chương trình quốc tế bị chậm lại, nhưng WB đang nỗ lực thay đổi cách tiếp cận, thúc đẩy hợp tác hiệu quả hơn với Việt Nam. WB muốn cùng Việt Nam xây dựng một dự án thực chất, để kết quả thành công có thể chứng minh tính hiệu quả và tạo niềm tin cho các nhà tài trợ.
Bộ NN-MT cùng Ngân hàng Thế giới đến Cần Thơ khảo sát trồng lúa giảm phát thải, đánh giá hệ thống MRV và muốn mở rộng Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao. Ảnh: Lê Hoàng Vũ.
Kết thúc chuyến khảo sát, đoàn đánh giá cao sự chủ động của HTX New Green Farm trong thực hành canh tác bền vững, ứng dụng thiết bị đo phát thải và phát triển kinh tế tuần hoàn. Các mô hình này sẽ được tổng hợp, đánh giá để phục vụ Hội nghị sơ kết hai năm triển khai Đề án vào tháng 3/2026.
Chuyến làm việc không chỉ tạo thêm động lực cho địa phương, mà còn là bước quan trọng để WB và Việt Nam thống nhất các cơ chế tài chính, kỹ thuật, đảm bảo Đề án 1 triệu hecta lúa chất lượng cao, giảm phát thải tại ĐBSCL được thực hiện đúng tiến độ, trở thành mô hình tiên phong của khu vực.
