Dù các điều kiện thời tiết cho thấy mưa đợt này sẽ không lớn bằng đợt mưa hồi cuối tháng 10, nhưng do các địa phương đều thiệt hại nặng nề và nền mực nước lũ đang cao, mức độ nguy hiểm không hề kém với hàng trăm xã/phường có nguy cơ rất cao xảy ra sạt lở. Mặt khác, một cơn áp thấp nhiệt đới khả năng mạnh lên thành bão và đi vào Biển Đông khoảng ngày 5/11, trở thành cơn bão số 13 năm nay.
Cục trưởng Cục Khí tượng Thủy văn Nguyễn Thượng Hiền chủ trì cuộc họp. Ảnh: Tiến Đức.
Dự báo lũ trên nhiều sông lên báo động 3
Theo ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ đêm 31/10 đến chiều 1/11, khu vực từ Hà Tĩnh đến TP. Đà Nẵng và phía đông tỉnh Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to, cục bộ có nơi mưa rất to và dông. Các điểm mưa lớn trên 200mm xuất hiện tại Hà Tĩnh, Quảng, Đà Nẵng, Quảng Ngãi.
Tình hình lũ trên các sông từ Quảng Trị đến Quảng Ngãi có xu thế lên lại. Chiều 1/11, mực nước trên sông Gianh (Quảng Trị) trên mức BĐ1; trên sông Bồ, sông Hương (thành phố Huế) ở trên mức BĐ2; trên sông Vu Gia, Thu Bồn (TP. Đà Nẵng) đang dao động ở mức BĐ1 - BĐ2; trên sông Trà Khúc (Quảng Ngãi) ở mức BĐ2.
Ông Nguyễn Văn Hưởng, Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia thông tin về dự báo diễn biến mưa, lũ. Ảnh: Tiến Đức.
Tổ hợp hình thế gây mưa cho miền Trung vẫn đang hoạt động mạnh nên dự báo từ nay đến 4/11, khu vực từ Hà Tĩnh đến TP. Đà Nẵng và phía đông tỉnh Quảng Ngãi có mưa to đến rất to. Lượng mưa ở khu vực TP. Huế, TP. Đà Nẵng và phía đông tỉnh Quảng Ngãi phổ biến 300-600mm, cục bộ có nơi trên 800mm.
Lượng mưa ở khu vực Hà Tĩnh, Quảng Trị phổ biến 200-350mm, cục bộ có nơi trên 500mm; phía nam tỉnh Nghệ An và phía tây Quảng Ngãi có mưa vừa, mưa to với lượng mưa phổ biến 70-150mm, cục bộ có nơi mưa rất to trên 250mm.
Trong khoảng thời gian ngày 5-6/11 mưa có xu hướng giảm.
Rất nhiều xã/phường nằm trong vùng có nguy cơ rất cao xảy ra sạt lở đất, lũ quét trong đợt mưa sắp tới. Ảnh: Văn Hùng.
Do ảnh hưởng của mưa lớn, từ ngày 2-5/11, trên các sông từ Hà Tĩnh đến Quảng Ngãi, Đắk Lắk nhiều khả năng xuất hiện lũ.
Tại Hà Tĩnh, đỉnh lũ sông Ngàn Sâu, Ngàn Phố được dự báo sẽ lên mức BĐ2-BĐ3.
Tại Quảng Trị, đỉnh lũ sông Gianh lên mức BĐ2-BĐ3; sông Kiến Giang, sông Thạch Hãn lên mức BĐ2-BĐ3 và trên BĐ3
Tại TP. Huế, đỉnh lũ sông Bồ, sông Hương lên mức BĐ3 và trên BĐ3.
Tại TP. Đà Nẵng, đỉnh lũ sông Vu Gia - Thu Bồn lên mức BĐ2-BĐ3 và trên BĐ3
Tại Quảng Ngãi, đỉnh lũ sông Trà Khúc, Vệ lên mức BĐ2-BĐ3 và trên BĐ3; sông Sê San lên mức BĐ1-BĐ2.
Các sông nhỏ, thượng nguồn các sông ở Gia Lai, Đắk Lắk Khánh Hòa lên mức BĐ1-BĐ2 và trên BĐ2.
Theo ông Mai Văn Khiêm, Giám đốc Trung tâm Dự báo KTTV quốc gia, những khu vực trọng tâm mưa lớn như Huế, Đà Nẵng, Quảng Ngãi vẫn chưa phục hồi sau đợt mưa lớn vừa qua. Dự báo lượng mưa có thể không nhiều bằng nhưng mưa cấp tập trong 2 ngày, cộng thêm nền nước lũ trên các sông đang cao nên mức độ nguy hiểm không hề kém, đặc biệt là lũ quét, sạt lở đất.
Nguy cơ cao xảy ra lũ quét trên các sông, suối nhỏ, sạt lở đất trên sườn dốc tại khu vực vùng núi các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Gia Lai, đặc biệt tại các địa phương: Hà Tĩnh, Quảng Trị, TP. Huế, TP. Đà Nẵng và Quảng Ngãi.
Khả năng bão mạnh nhất cấp 12 khi ở Trường Sa
Qua theo dõi, ngoài khơi phía đông Philippines đã hình thành một áp thấp nhiệt đới (ATNĐ). Dự báo trong đêm nay đến sáng mai (2/11), ATNĐ có khả năng mạnh lên thành bão. Khoảng ngày 5/11, bão sẽ đi vào Biển Đông và trở cơn bão số 13 trong năm nay. Cơ quan khí tượng thủy văn nhận định, đây là cơn bão mạnh và cường độ mạnh nhất cấp 12 khi ở khu vực đặc khu Trường Sa.
Dự báo khoảng ngày 7/11, bão di chuyển vào đất liền Việt Nam. Ảnh: Văn Hùng.
Khoảng ngày 7/11, bão di chuyển vào đất liền nước ta, vùng trọng tâm cần lưu ý có khả năng chịu tác động trực tiếp là từ TP. Đà Nẵng đến Khánh Hòa. Bão có thể gây gió mạnh và mưa lớn ở các tỉnh khu vực Trung Trung Bộ, Nam Trung Bộ, Tây Nguyên trong khoảng thời gian từ trong khoảng đêm 6/11-9/11.
Theo ông Mai Văn Khiêm, nguy hiểm trước hết chính là các vùng biển. Sau khi vào Biển Đông, bão số 13 được dự báo sẽ di chuyển khá nhanh và khả năng di chuyển vào đất liền nước ta trong 48h tiếp theo.
Với kịch bản dự báo sớm như hiện nay và kinh nghiệm từ các cơn bão có đường đi tương tự, mưa ban đầu sẽ tập trung ở Trung Trung Bộ và Nam Trung Bộ và Tây Nguyên. Sau khi bão đi sâu vào đất liền, hoàn lưu sẽ di chuyển lên phía bắc và gây mưa cho Hà Tĩnh, Quảng Trị, Nghệ An.
Cần lưu ý, hiện tại bão chưa hình thành còn bị tác động của nhiều yếu tố quy mô lớn trong những ngày tới cũng như tác động của địa hình khi đổ bộ vào Philipines. Các kịch bản về cường độ, hướng di chuyển cũng như vùng chịu tác động trực tiếp của bão số 13 vẫn cần theo dõi và cập nhật thêm số liệu quan trắc và dự báo mới.
Nỗ lực không để mất dữ liệu, không chậm bản tin
Phó Cục trưởng Hoàng Đức Cường, Cục trưởng Nguyễn Thượng Hiền bày tỏ chia sẻ với những khó khăn, vất vả của đội ngũ cán bộ khí tượng thủy văn ở khu vực Trung Bộ. Trong thời gian qua, các địa phương tại đây liên tục chịu ảnh hưởng của mưa lũ, sạt lở và nhiều hình thái thời tiết cực đoan. Để ứng phó kịp thời, các đơn vị đã làm việc với tinh thần trách nhiệm cao, hầu như không có ngày nghỉ. Cán bộ kỹ thuật, dự báo viên thường xuyên họp trực tuyến xuyên đêm, trao đổi số liệu, cập nhật bản tin và phối hợp chỉ đạo qua các nhóm thông tin nội bộ để đảm bảo thông tin liên tục và chính xác.
“Nghề KTTV có đặc thù phải chấp nhận làm việc bất kể ngày đêm, bởi nhiệm vụ liên quan trực tiếp đến an toàn của người dân và lợi ích chung của quốc gia. Trong những đợt mưa lũ vừa qua, các đơn vị từ trung ương đến địa phương đều đã nỗ lực rất lớn để cung cấp dữ liệu, ra bản tin kịp thời, dù điều kiện làm việc vô cùng vất vả”, Cục trưởng Nguyễn Thượng Hiền nhấn mạnh.
Lãnh đạo Cục chia sẻ với những khó khăn, vất vả của đội ngũ cán bộ khí tượng thủy văn ở khu vực Trung Bộ trước thiên tai khắc nghiệt. Ảnh: Văn Hùng.
Về diễn biến thiên tai sắp tới, Cục đề nghị Trung tâm Dự báo và các Đài khu vực tăng tần suất cập nhật bản tin, đặc biệt là trong giai đoạn cao điểm. Các bản tin cần ngắn gọn, rõ ràng, dễ hiểu để người dân và chính quyền địa phương có thể nắm bắt và hành động kịp thời. Đồng thời, cần đẩy mạnh thông tin truyền thông, không chỉ gửi báo cáo cho tỉnh mà phải truyền tải thông tin nhanh chóng qua nhiều kênh, từ Zalo, email, đến truyền hình, phát thanh và mạng xã hội, để cảnh báo đến người dân sớm nhất. Nếu thông tin dự báo đến sớm, người dân sẽ chủ động ứng phó. Ngược lại, chỉ cần chậm vài giờ, thiệt hại có thể rất lớn.
Lãnh đạo Cục cũng lưu ý: ngoài công tác dự báo, phải đặc biệt quan tâm đến an toàn cho cán bộ làm nhiệm vụ, nhất là những người trực tiếp tại các trạm quan trắc vùng sâu, vùng có nguy cơ sạt lở. Trong trường hợp thiếu người, các Đài khu vực cần báo ngay để Cục điều động bổ sung, đảm bảo không gián đoạn thu thập dữ liệu.
Một nhiệm vụ quan trọng khác là tăng cường phối hợp với các chủ hồ chứa thủy điện, thủy lợi. Các Đài cần có đầu mối liên hệ trực tiếp với từng hồ để cập nhật tình hình vận hành, mực nước và xả lũ. Việc này phải được thực hiện nhanh chóng, tránh tình trạng thông tin chậm khiến công tác điều hành mất chủ động.
Về cơn bão sắp tới, lãnh đạo Cục yêu cầu Trung tâm Dự báo KTTV Quốc gia và các đài khu vực tiếp tục theo dõi chặt chẽ, cập nhật mô hình dự báo liên tục, sẵn sàng cho mọi kịch bản. Công việc đang bộn bề và gấp rút trong tình huống thiên tai phức tạp, tiềm ẩn nhiều yếu tố nguy hiểm nên rất cần đội ngũ cán bộ tập trung khắc phục khó khăn, nỗ lực thực hiện các nhiệm vụ được giao.
