Lũ bất ngờ và mạnh hơn dự đoán,
Tại TP Huế, các đợt mưa lũ lịch sử kéo dài vừa qua đã khiến đời sống và sản xuất của người dân đảo lộn, đặc biệt nhiều hộ nuôi cá lồng trên sông Bồ rơi vào tình cảnh thiệt hại nặng nề. Xã Đan Điền nằm ở hạ du sông Bồ, nơi hứng chịu các đợt xã lũ. Năm nay, nước lũ dâng nhanh cuốn trôi rất nhiều lồng bè, số còn lại thì hư hỏng, gãy khung, cá giống thất thoát gần như toàn bộ, nhiều hộ mất sạch tài sản, vốn liếng.
Ngồi thất thần bên dòng sông còn đục ngầu, anh Lê Quang Hóa (37 tuổi, thôn Hạ Lang, xã Đan Điền) cho hay, gia đình lập nghiệp với nghề nuôi cá lồng đã chục năm nay. Các năm trước, dù mưa lũ thất thường nhưng nước lũ thường lên chậm, có thời gian để xoay sở. Thế nhưng lần này, lũ bất ngờ và mạnh hơn dự đoán, nước lên rất nhanh, chảy xiết, tạo áp lực mạnh, khiến cá kiệt sức.
Không những vậy, “lũ chồng lũ” khiến lượng bùn đất, rác và nước đỏ từ thượng nguồn đổ về liên tục, làm môi trường trong lồng nuôi thay đổi đột ngột, 15 lồng cá diêu hồng của gia đình nổi trắng lềnh bềnh và bị cuốn trôi. Tất cả đều nhìn thấy nhưng bất lực, chẳng ai kịp cứu được gì.
Cá lồng chết trắng trên sông Bồ, người dân mất trắng sau mưa lũ lớn. Ảnh: Văn Dinh.
“Mỗi con nặng khoảng 2-3kg, nuôi cũng gần nửa năm rồi và đang bước vào vụ thu hoạch. Gia đình mỗi năm vay ngân hàng 1,5 tỷ đồng. Bây giờ mất sạch, đau xót quá. Cá chết chỉ biết cho bà con xung quanh làm thức ăn gia súc và phân bón. Vốn liếng, nợ nần giờ phải làm sao, mong cấp trên giúp đỡ, nhất là có thể tiếp cận vốn vay mới, ưu đãi để kịp gây dựng lại sinh kế”, anh Hóa thổ lộ.
Cạnh đó, nhà ông Lê Quang Ghe cũng đang như “ngồi trên đống lửa”, khi đợt lũ vừa qua đã cuốn trôi 9 lồng cá, thiệt hại hàng trăm triệu đồng. Dù gia đình đã bán tháo số cá còn lại với giá rẻ nhưng kiếm được chẳng là bao.
“Cả nhà đang háo hức để chuẩn bị bán cá cuối năm để trả nợ ngân hàng, giờ chẳng còn gì để bấu víu. Nghĩ tới khoản vay dần đến hạn mà vợ chồng tôi mất ngủ cả mấy tuần nay”, ông Ghe nói.
Tại thôn Hạ Lang, không chỉ gia đình anh Hóa, ông Ghe mà rất nhiều hộ dân nuôi cá lồng khác rơi vào tình cảnh tương tự, như hộ ông Hoàng Hữu Phước bị thiệt hại 25 tấn, hộ ông Lê Quang Huynh 15 tấn, ông Hoàng Dương Việt thiệt hại khoảng 10 tấn.
Dù trước đó, khi dự báo có mưa lớn, các hộ dân nơi đây đã chủ động gia cố lồng bè và các phương án ứng phó nhưng vẫn đành bất lực trước thiên tai khốc liệt. Hầu hết bà con đều vay vốn ngân hàng và nhiều hộ rơi vào cảnh khó khăn chồng chất khi nợ chưa trả xong. Ai nấy đều đang quay cuồng trong nỗi lo nợ nần và miếng cơm manh áo.
Ngành nông nghiệp lên phương án hỗ trợ người dân
Để sớm ổn định sinh kế và tái khôi phục sản xuất, các hộ nuôi cá lồng trên sông Bồ bày tỏ mong muốn được tiếp cận những chính sách hỗ trợ thiết thực, nhất là các gói vốn vay ưu đãi để có thể dựng lại hệ thống lồng bè, mua giống mới và tái đầu tư.
Số cá còn lại sau mưa lũ của gia đình ông Ghe chết dần, thiệt hại nặng nề. Ảnh: Văn Dinh.
Ông Nguyễn Ngọc Tiến - Chủ tịch UBND xã Đan Điền thông tin, thời gian qua, mưa lớn và nước lũ đục ngầu từ thượng nguồn sông Bồ đổ về vùng hạ nguồn đoạn qua địa bàn xã gây ngập nặng về nhà cửa, trong đó có thiệt hại cho những người nuôi cá lồng bè. Theo thống kê sơ bộ, toàn xã có 17 hộ nuôi, với 61 lồng, 34 ô bị thiệt hại, tất cả đều thuộc thôn Hạ Lang.
Lâu nay, hàng trăm người dân ven sông Bồ sinh sống bằng nghề nuôi cá lồng bè. Đó không chỉ là tài sản, mà là mồ hôi, công sức, là niềm hy vọng của cả gia đình sau gần một năm trời ăn ngủ cùng các lồng cá. Việc cá chết là điều không ai mong muốn.
“Xã đã đến động viên các hộ nuôi cá bị thiệt hại, chia sẻ khó khăn, hỗ trợ vật chất ban đầu, đồng thời chỉ đạo lực lượng chuyên môn và chính quyền thôn phối hợp hỗ trợ người dân kiểm kê thiệt hại, kịp thời tổng hợp đề xuất với cấp trên có các chính sách hỗ trợ”, ông Tiến nói.
Người dân nuôi cá lồng mong muốn sớm được tiếp cận nguồn vốn kịp thời. Ảnh: Văn Dinh.
Theo ông Trần Quang Nhất - Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản TP Huế, đang phối hợp với chính quyền địa phương rà soát thiệt hại và xây dựng gói giải pháp hỗ trợ khẩn cấp cho bà con nuôi cá lồng. Ưu tiên trước mắt là giúp người dân tiếp cận nguồn vốn kịp thời, đồng thời hướng dẫn kỹ thuật cải tạo lại hệ thống lồng bè, lựa chọn giống phù hợp để giảm rủi ro trong giai đoạn đầu tái sản xuất.
“Mặt khác, việc huy động doanh nghiệp, hợp tác xã tham gia cung ứng vật tư đầu vào và bao tiêu sản phẩm sẽ là “chìa khóa” để khôi phục chuỗi sản xuất và tiêu thụ sau thiên tai, giúp người dân yên tâm gây dựng lại sinh kế. Chúng tôi sẽ chú tâm việc này trong thời gian tới”, ông Nhất nhấn mạnh.
Ông Nguyễn Đình Đức - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường TP Huế cho biết, các đợt mưa lũ lịch sử đã gây thiệt hại nặng nề đến sản xuất nông nghiệp và đời sống nhân dân. Toàn thành phố có 706 gia súc (trâu, bò, dê, lợn) và 60.894 gia cầm bị chết, nước cuốn trôi, khoảng 3 tấn thức ăn chăn nuôi và nhiều trang thiết bị, vật tư chăn nuôi bị ngập lụt hư hỏng, nước cuốn trôi. Hơn 600ha ngô và rau màu các loại bị ngập úng, hoa cây cảnh 124.00 chậu, cây ăn quả các loại bị ngập 255ha, giống lúa bị ngập ướt 326 tấn. Lũ cũng cuốn trôi hơn 57 tấn cá nuôi và 60.000 cá giống.
“Ngành nông nghiệp sẽ tập trung triển khai các giải pháp khẩn cấp nhằm khôi phục sản xuất, lên phương án hỗ trợ người dân nguồn vốn ưu đãi, chú trọng việc phối hợp với các tổ chức tín dụng…”, ông Đức thông tin.
Lũ dữ đã đi qua, nhưng những khoảng trống mà nó để lại trong từng lồng cá, trong lòng người dân ven sông Bồ thì không thể tự lấp đầy. Giờ đây, hơn bao giờ hết, bà con đang cần những chính sách hỗ trợ kịp thời, những vòng tay sẻ chia để sớm đứng vững trở lại, tiếp tục bám trụ với nghề…
