Khi những tờ lịch cuối cùng của năm 2009 đang được bóc đi thì cũng là lúc thị trường lịch Tết 2010 bắt đầu sôi động từng ngày.
“Nghìn năm Thăng Long”, công thức nấu ăn, giảm béo… đắt hàng
Dạo quanh các khu phố chuyên bán Lịch Tết ở Hà Nội như Đoàn Trần Nghiệp, Bà Triệu, Đinh Lễ… và các nhà sách, dễ dàng nhận thấy thị trường lịch Tết năm nay khá đa dạng và khá nhộn nhịp khách mua lẻ. Thị trường lịch năm nay được đánh giá là có mẫu mã đa dạng hơn các năm trước. Các mẫu mã được khách hàng ưa chuộng đặt mua tập trung vào các chủ đề như: Tết Việt, cảnh đẹp ba miền đất nước, phong cảnh quê hương, áo dài, sắc xuân, cảnh đẹp thế giới, diễn viên…
Tuy nhiên, điểm đặc biệt của lịch Tết 2010 chính là… “ăn theo” 1000 năm Thăng Long Hà Nội. Đánh trúng tâm lý của người dân Hà Nội khi nhiều hoạt động hướng về ngày đại lễ đang được diễn ra thì những tờ lịch có… chữ 1000 năm Thăng Long cũng đắt khách hơn các loại khác. Ngoài ra, loại lịch này còn khá thu hút kiều bào và hải ngoại, theo chị Trần Thị Lan thì “tôi mua lịch tặng các cháu ở Anh, bố mẹ chúng thích phong cảnh Hà Nội, lại sắp đến 1000 năm Thăng Long nên tôi chỉ mua loại này.”
Lịch 2010 cũng có nhiều mẫu mã độc đáo hơn, điều này tạo cho khách hàng thêm sự lựa chọn như lịch có gắn kèm theo đồng hồ; hoặc trên từng tờ lịch là thông tin kiến thức về các nước trên thế giới, các câu văn đương đại cập nhật… Thậm chí còn có những mẫu lịch bloc mà trên mỗi tờ lịch là… một thực đơn giảm béo, công thức nấu ăn các món ăn như… vào các ngày giáp Tết, có hướng dẫn cách nấu bánh chưng, mùng 1 Tết thì cách làm thịt nấu đông, cánh bóng…
Giá lịch năm nay cũng có sự phân cấp rõ ràng. Cụ thể, loại lịch một tờ kẹp thiếc (khổ 45×70 cm) có giá 2.500 đồng; 5 tờ (khổ 25×70cm): 10.000 đồng; 7 tờ (khổ 41×63cm): 20.000 đồng; lịch để bàn chữ A loại 13 tờ (khổ 16×22cm) có giá 18.000 đồng. Tuy nhiên, lịch bloc vẫn bán chạy hơn cả. Lịch trung pelure một màu (khổ 10.5 x 14.5cm) có giá 10.000 đồng, lịch trung bốn màu (khổ 10.2x14.2cm): 24.000 đồng, lịch đại (khổ 14.5x20.5cm): 45.000 đồng; ngoài ra còn có các loại lịch bloc đại: 110.000 đồng, siêu đại (khổ 20x30cm): 145.000 đồng, cực đại (khổ 26x36cm): 200.000 đồng... Còn loại siêu cực đại (khổ 30×40cm) được in trên công nghệ cao thì giá lên đến 240.000 đồng.
Chủ cửa hàng sách Viết Nam ở Đinh Lễ cho biết: “Nhìn chung, năm nay chưa nhiều khách đặt hàng nhưng khách năm nay đúng là sáng tạo thật, một cửa hàng ăn uống có tiếng yêu cầu chúng tôi in các công thức giảm béo để tri ân khách hàng. Lịch các diễn viên, ca sĩ không nhiều người mua và cũng ít lên lịch hơn. Mỗi người có một “gu” riêng nhưng… những tờ lịch có tính thiết thực như công thức nấu ăn, quảng bá các hoạt động lễ hội cho nghìn năm Thăng Long lại được đặt nhiều hơn cả.”
Xuất hiện lịch hoạt hình “hở hang”
Quanh thị trường lịch Hà Nội có khá nhiều loại lịch mà đối tượng thanh thiếu niên ưa thích như những quyển lịch túi in lời bài hát, hình diễn viên Tăng Thanh Hà, Lương Mạnh Hải, ca sĩ Bảo Thy… chiếm khá nhiều. Tuy nhiên, một số quán văn phòng phẩm còn sở hữu loại lịch Manga (hoạt hình Nhật), loại lịch này có khá nhiều kiểu, 1 tờ, 1 quyển dày, lịch để bàn… Nhìn chung, các nhân vật hoạt hình trên tờ lịch đều không xác định từ bộ truyện tranh nào, đã được cấp phép xuất bản ở Việt Nam hay chưa, những bộ lịch này có khá nhiều hình ảnh “hở hang” và khá phản cảm.
Khi được biết công nghệ làm lịch này, các chủ cửa hàng cho biết, họ sử dụng những bộ lịch trôi nổi ở trên mạng hoặc nhờ nhiều người thiết kế ra. Một học sinh ở trường THPT Trần Phú cho biết: “Hầu hết những bộ lịch này đều do các bạn trẻ tự thiết kế, sau đó, chia sẻ với nhiều người. Ai thích thì ra ngoài in và tự lưu hành trong một cộng đồng nhỏ nhưng nhiều khi các cửa hàng in, thấy nhu cầu sử dụng lịch hoạt hình này nhiều nên in thêm để bán.”
Theo nhiều chủ cửa hàng cho biết, việc xuất bản lịch hiện nay đang xã hội hoá và những cách thức làm lịch “tự túc” như vậy, khó có thể kiểm duyệt được nội dung lịch như thế nào và duyệt từ đâu. Vấn đề là người dùng lịch thích gì và loại gì, thì chắc chắn sẽ xuất hiện loại lịch đó, NXB không in thì… họ sẽ tự thiết kế cho mình.
