Chiều 9/10, Đối tác Giảm nhẹ rủi ro thiên tai (DRRP) tổ chức cuộc họp chia sẻ thông tin về tình hình lũ sau bão, đồng thời xây dựng kế hoạch đánh giá nhanh thiệt hại và nhu cầu tái thiết. Cuộc họp do Thứ trưởng Bộ NN-MT Nguyễn Hoàng Hiệp chủ trì, nhằm cập nhật tình hình thiên tai hiện nay tại khu vực miền Bắc và miền Trung; thảo luận kế hoạch đánh giá nhanh thiệt hại và phối hợp ứng phó.
Dẫn đầu đoàn công tác của Liên hợp quốc là bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam.
Thiên tai đã vượt quá sức chịu đựng của người dân
Năm 2025, cả nước đã xảy ra 20 loại hình thiên tai với diễn biến dồn dập, khốc liệt, mang nhiều yếu tố bất thường, vượt mức lịch sử và xảy ra trên phạm vi rộng.
"Chính phủ, cộng đồng đã cố gắng nỗ lực vượt qua hàng loạt các cơn bão trong năm 2025, nhưng đến nay đã có những điều vượt quá sức chịu đựng của người dân", Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp phát biểu tại cuộc họp.
Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Nguyễn Hoàng Hiệp. Ảnh: Diệp Anh.
Tính đến 11h ngày 9/10, thiên tai trên cả nước đã khiến 238 người chết và mất tích, 367 người bị thương; gần 260.000 ngôi nhà bị hư hỏng, tốc mái; gần 556.000 ha lúa, hoa màu và cây trồng khác bị ngập úng, thiệt hại; hơn 15.000 con gia súc và gần 1,45 triệu con gia cầm bị chết hoặc cuốn trôi; hơn 40.000 ha nuôi trồng thủy sản bị ảnh hưởng. Tổng thiệt hại ước tính gần 34 nghìn tỷ đồng.
Theo Bộ NN-MT, các cơn bão có tốc độ di chuyển nhanh, cường độ mạnh và diễn biến khó lường. Đặc biệt, trái quy luật khi đầu mùa đã đổ bộ đất liền, còn cuối năm vẫn ảnh hưởng trực tiếp đến khu vực Bắc Bộ (bão số 9 và số 11).
Các cơn bão gây mưa lớn cực đoan, dẫn đến lũ vượt mức lịch sử trên nhiều tuyến sông như sông Thương tại Cầu Sơn cao hơn lũ năm 1937 là 0,76m, sông Lô tại Hà Giang vượt mức năm 1969 là 0,90m, sông Bưởi tại Kim Tân (Thanh Hóa) vượt mức năm 1971 là 0,08m. Hoàn lưu sau bão gây ngập lụt nghiêm trọng tại các đô thị và vùng trũng thấp, đặc biệt là ở Hà Nội, Thái Nguyên và Bắc Ninh.
Hơn 30 Đại sứ quán và tổ chức quốc tế tham dự cuộc họp Đối tác Giảm nhẹ rủi ro thiên tai. Ảnh: Diệp Anh.
Nhiều khu vực liên tiếp hứng chịu các đợt thiên tai, hình thành tình trạng "bão chồng bão, lũ chồng lũ", kèm theo lũ quét, sạt lở đất, nhất là tại các tỉnh miền núi và trung du Bắc bộ, Bắc Trung bộ.
Các đợt mưa lớn, ngập lụt đe dọa nghiêm trọng đến an toàn giao thông, đê điều, hồ đập, trong đó có nhiều công trình vừa được khắc phục tạm thời sau sự cố. Đáng chú ý, chỉ trong 13 ngày (từ 22/9 đến 3/10), ba cơn bão số 9, 10 và 11 liên tiếp xuất hiện trên Biển Đông, hoàn lưu sau bão tiếp tục gây mưa lớn kéo dài và lũ nghiêm trọng.
Thiệt hại về người tương đương 47% so với cùng kỳ năm 2024, trong khi thiệt hại kinh tế bằng khoảng 37% so với cùng kỳ. Năm 2024, thiên tai đã khiến 501 người thiệt mạng và gây tổn thất kinh tế ước tính 90.277 tỷ đồng. 100% các ngôi nhà đều phải khôi phục lại.
5 đề xuất ưu tiên của Liên hợp quốc
Thay mặt Liên hợp quốc tại Việt Nam, Điều phối viên thường trú Pauline Tamesis gửi lời chia buồn sâu sắc tới các gia đình có người thân thiệt mạng và những địa phương đang gánh chịu thiệt hại nặng nề trên nhiều tỉnh thành.
"Tại thời điểm này, tôi xin đưa ra lời kêu gọi chân thành: chúng ta cần chung tay hỗ trợ khẩn cấp cho các địa phương bị ảnh hưởng nặng nề. Nhiều gia đình đã mất nhà cửa, sinh kế, thậm chí là người thân. Hành động tập thể của chúng ta có thể trở thành cứu cánh cho những người đang vật lộn với hậu quả của thiên tai", bà Tamesis nói.
Bà Pauline Tamesis - Điều phối viên thường trú Liên hợp quốc tại Việt Nam. Ảnh: Diệp Anh.
Theo bà, Liên hợp quốc luôn đồng hành cùng Việt Nam trong các nỗ lực phòng tránh sớm và nâng cao năng lực ứng phó. Tuy nhiên, trong quá trình tái cơ cấu, một số cơ sở và kinh nghiệm ứng phó thiên tai trước đây bị gián đoạn, vậy nay đặt ra câu hỏi làm thế nào để phối hợp hiệu quả hơn với cộng đồng, đặc biệt là những nhóm dễ bị tổn thương.
Liên hợp quốc cam kết huy động nguồn lực phù hợp với các ưu tiên của Chính phủ, triển khai các hành động nhanh để đáp ứng nhu cầu cấp thiết, trong đó có UNICEF, WHO, IOM... là cơ quan đầu mối chính. Chúng ta cũng sẽ tiếp tục rút kinh nghiệm từ công tác ứng phó với cơn bão Yagi để nâng cao hiệu quả phối hợp trong tương lai.
Theo bà Pauline, thứ nhất, công tác cứu trợ cần vai trò lãnh đạo mạnh mẽ của Chính phủ trong đó là Bộ NN-MT và chính quyền các địa phương. Thứ hai, phải đảm bảo kênh truyền thông rõ ràng và cơ chế điều phối hiệu quả giữa các bên liên quan.
Thứ ba, trong khuôn khổ DRRP, thông tin huy động nguồn lực phải được cập nhật thường xuyên, đặc biệt thông qua các nền tảng như Zalo ở cấp tỉnh và vùng sâu, vùng xa, và nâng cao năng lực quản lý thông tin, cơ sở hạ tầng phù hợp. Thứ tư, cần xây dựng kế hoạch ứng phó chung giữa Liên hợp quốc và các đối tác, dựa trên ưu tiên của từng ngành như nông nghiệp, y tế, giáo dục, nước sạch... sao cho phối hợp một cách thống nhất.
Cuối cùng, từ kinh nghiệm ứng phó với bão Yagi, Liên hợp quốc mong muốn lắng nghe ý kiến từ người dân, hoạt động mua sắm nhu yếu phẩm thông qua tăng cường điều phối với Cục Quản lý đê điều và Phòng, chống thiên tai (VDDMA).
"Hãy phát huy sức mạnh của mối quan hệ đối tác này để tạo ra sự thay đổi thực sự trong cuộc sống của những người đang chịu ảnh hưởng bởi lũ lụt. Chúng ta có thể ứng phó hiệu quả, xây dựng khả năng chống chịu, và hỗ trợ cộng đồng phục hồi", bà khẳng định.
Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp và Điều phối viên Pauline Tamesis điều phối phiên thảo luận với các Đại sứ quán, tổ chức quốc tế. Ảnh: Diệp Anh.
Đại diện các tổ chức quốc tế, đại sứ quán, tổ chức cứu trợ đã đóng góp cho kế hoạch ứng phó nhanh. Theo Trưởng đại diện Quỹ Nhi đồng Liên hợp quốc (UNICEF) tại Việt Nam Silvia Danailov, tình trạng khẩn cấp sau thiên tai một lần nữa nhắc nhở chúng ta về tầm quan trọng của việc đầu tư vào công tác chuẩn bị và ứng phó rủi ro thiên tai, cũng như giảm thiểu và xây dựng khả năng phục hồi.
Tổng kết cuộc họp, Thứ trưởng Nguyễn Hoàng Hiệp nhấn mạnh, Chính phủ sẽ sớm đưa ra các chính sách và cơ chế khắc phục, tái thiết cuộc sống sau cơn bão lịch sử số 10,11. "Trẻ em phải được trở lại trường học, trạm y tế phải sớm phục hồi, các cơ quan công vụ phải tái khởi động lại làm điểm tựa cho người dân", lãnh đạo Bộ NN-MT nói.
Lãnh đạo Bộ NN-MT chỉ đạo, ngay ngày mai (10/10), các cán bộ VDDMA sẽ thành lập 3 đoàn khảo sát thực địa tại các vùng chịu bão, lũ: Tuyên Quang - Phú Thọ, Cao Bằng - Lạng Sơn, Bắc Ninh - Thái Nguyên. Ông kêu gọi các tổ chức quốc tế cử đại diện theo các tuyến, tham gia khảo sát và đưa ra kết quả đánh giá nhu cầu cứu trợ vào đầu tuần tới.
Bộ NN-MT mong có sự chung tay và hỗ trợ cao nhất. Trước mắt, tập trung vào những vật dụng thiết yếu, lương thực thực phẩm, nước sạch, những vật liệu, dụng cụ sửa chữa nhà cửa, thuốc sát trùng; vật tư, trang thiết bị phục hồi sinh kế, mùa màng, đảm bảo sản xuất dịp cuối năm.
