Chiều 12/9, Bộ Tài chính tổ chức hội nghị trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố để giải đáp vướng mắc tài chính, ngân sách khi triển khai mô hình chính quyền hai cấp. Hội nghị do Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi chủ trì, kết nối trực tiếp đến cấp xã - nơi chịu tác động trực tiếp sau sắp xếp.
Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi nhấn mạnh triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp là chủ trương lớn. Ảnh: MOF.
Theo ông Nguyễn Minh Tân, Phó vụ trưởng Vụ Ngân sách Nhà nước, hơn 7.706 tỷ đồng đã được Chính phủ cấp cho các địa phương nhằm phục vụ việc sắp xếp đơn vị hành chính, từ chi phí vận hành bộ máy đến đầu tư cơ sở vật chất.
Ngoài ra, Chính phủ còn phân bổ hơn 42.000 tỷ đồng để chi trả chính sách cho các đối tượng cán bộ nghỉ chế độ theo Nghị định 178/2025/NĐ-CP và Nghị định 67/2025/NĐ-CP.
Ông Tân cho biết thêm, phần lớn đơn vị dự toán cấp xã đã mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước, kịp thời chi trả lương, phụ cấp và chi thường xuyên cho cán bộ, công chức, viên chức. Tuy vậy, việc triển khai tại cơ sở chưa đồng đều. Một số xã vẫn phải “tạm cấp” để duy trì hoạt động vì chưa được giao dự toán ngân sách 2025.
Ở nhiều địa phương, việc bố trí kế toán trưởng hoặc phụ trách kế toán chưa hoàn tất, khiến tiến độ mở tài khoản tại Kho bạc Nhà nước bị kéo dài, dẫn đến chậm chi lương cho cán bộ cơ sở.
Sau khi Bộ Tài chính ban hành Công điện số 06, tiến độ mở tài khoản và chi lương có cải thiện, song việc thiếu nhân sự kế toán khiến tình trạng chưa được cải thiện triệt để. Bộ đã cho phép tạm phân công cán bộ đủ điều kiện phụ trách kế toán, đăng ký chữ ký giao dịch tại kho bạc để tháo gỡ trước mắt.
Khó khăn không chỉ nằm ở nhân sự mà còn ở tài sản công sau sắp xếp. Ông Nguyễn Tân Thịnh, Cục trưởng Cục Quản lý công sản cho hay, cả nước còn 354 xã chưa được trang bị ô tô, 545 đơn vị có máy móc thiết bị chưa đáp ứng yêu cầu chất lượng, nhất là trong bối cảnh chuyển đổi số. Thậm chí, hơn 2.000 xã chưa có cán bộ am hiểu quản lý tài sản công, dẫn đến tình trạng nơi thừa trụ sở, nơi lại thiếu.
Để khắc phục, Cục đã tổ chức 16 lớp tập huấn tại 34 tỉnh, thành phố với hơn 10.000 lượt cán bộ tham gia, đồng thời đăng tài liệu giảng dạy trực tuyến để hỗ trợ. Ông Thịnh đề nghị địa phương sớm ban hành kế hoạch sắp xếp, xử lý tài sản công, giao nhiệm vụ cụ thể cho đơn vị chịu trách nhiệm quản lý nhằm tránh thất thoát, xuống cấp, đặc biệt trong mùa mưa bão.
Kết luận hội nghị, Thứ trưởng Nguyễn Đức Chi khẳng định, triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp là chủ trương lớn, tác động trực tiếp đến bộ máy hành chính, ngân sách và đời sống nhân dân.
Nhiều vướng mắc từng được nêu tại các cuộc họp trước đây cơ bản đã được tháo gỡ. Một số vấn đề còn tồn tại như mở tài khoản, bố trí nhân sự kế toán, chính sách thu nhập cho cán bộ sẽ được giải quyết trong thời gian tới.
Ông cho rằng, các vướng mắc hiện chủ yếu nảy sinh trong tổ chức thực hiện, không phải từ quy định pháp luật. Nếu Sở Tài chính tham mưu tốt và lãnh đạo địa phương tập trung chỉ đạo thì các vấn đề sẽ được xử lý nhanh chóng, như trường hợp của TP.HCM hay Tuyên Quang.
Liên quan tới chính sách cho cán bộ, Thứ trưởng cho biết kinh phí đã được bảo đảm. Những trường hợp chậm chi trả sẽ được Bộ Tài chính và Bộ Nội vụ phối hợp xử lý. Riêng chế độ, quà của Đảng và Nhà nước cho đối tượng chính sách phải hoàn tất trước ngày 15/9. "Kho bạc Nhà nước chịu trách nhiệm trực tiếp nếu có trường hợp chậm chi”, lãnh đạo Bộ nhấn mạnh.
Bộ Tài chính cam kết, tiếp tục tổ chức tập huấn cho cán bộ xã, phường về nghiệp vụ tài chính, đăng ký kinh doanh và quản lý tài sản công, nhằm củng cố vận hành cho bộ máy mới. Các đoàn công tác sẽ trực tiếp xuống cơ sở, kết hợp họp trực tuyến định kỳ để xử lý kịp thời.
Phục vụ công tác sắp xếp đơn vị hành chính, Bộ Tài chính đã ban hành 17 Nghị định, Thông tư và 62 văn bản hướng dẫn liên quan đến các lĩnh vực thuộc phạm vi quản lý. Đồng thời, tổ chức 6 đoàn công tác và 2 cuộc họp trực tuyến với 34 tỉnh, thành phố, kết nối trực tiếp tới cấp xã để tháo gỡ khó khăn, vướng mắc.
