Hải trình cùng kiểm ngư: [Bài 2] Bảo vệ chủ quyền giữa trùng khơi

Đêm ngoài khơi, giữ canh ngư trường sóng gió

Sau khi rời vùng biển giáp với huyện Vân Đồn (Quảng Ninh), chiếc tàu kiểm ngư mang số hiệu KN-196 tiếp tục hành trình thực hiện nhiệm vụ tuần tra, kiểm soát trên vùng biển giáp ranh, nơi ranh giới chủ quyền luôn tiềm ẩn nhiều va chạm nghề cá và rủi ro xâm phạm.

Đang ở trong boong, tôi nghe thấy bộ đàm của tàu phát loa, có “tàu lạ” xâm nhập vào đánh cá trộm. Lập tức, đoàn công tác của tàu Kiểm ngư KN-196 vào ngay nhiệm vụ. Chiếc loa công suất lớn gắn trên tàu lập tức phát hai thứ tiếng: “Các bạn đã xâm phạm vùng biển chủ quyền của Việt Nam. Yêu cầu rời khỏi ngay vùng biển Việt Nam”. Và sau đó, những con tàu cá lạ này lặng lẽ nhổ neo, thu lưới, và chạy về phía bên kia biên giới. 

Ông Hoàng Tiến Quân, Trưởng đoàn tuần tra, chia sẻ: “Đối với các tàu cá nước ngoài, Kiểm ngư Việt Nam luôn có chính sách nhân đạo. Trước mắt là nhắc nhở họ để họ hiểu và chấp hành luật pháp Việt Nam. Sau đó, yêu cầu họ di dời đi”.

Cũng theo Đoàn trưởng Quân: “Công tác tuần tra trên Vịnh Bắc Bộ là hành trình liên tục và phức tạp. Có hôm sóng gió cấp 6, anh em vẫn phải thức trắng đêm để theo dõi hệ thống giám sát, phát hiện kịp thời tín hiệu bất thường để báo cho ngư dân kịp thời ứng phó. Bởi mỗi tàu cá là cơ nghiệp của một gia đình".

Về đêm, từ vị trí neo đậu, nhìn về hướng Tây Nam là ánh đèn rực lên phía đảo Bạch Long Vĩ, hòn đảo tiền tiêu xa nhất Vịnh Bắc Bộ. Đậu cách đảo Bạch Long Vĩ rất gần nhưng tôi cứ thắc mắc sao tàu KN196 lại neo giữa biển mà không vào đảo. Càng về đêm, biển cả như trải dài vô tận. Không tiếng còi, không tiếng động cơ. Chỉ có sóng, gió và những trái tim người lính biển, thức cùng non nước.

Thấy được tâm tư của anh em phóng viên, Thuyền phó Nguyễn Đình Chinh cho biết: Dù gần đảo, nhưng anh em trên tàu vẫn tuyệt đối tuân thủ nguyên tắc: “Chỉ neo ngoài khơi, không làm ảnh hưởng sinh cảnh hay hoạt động dân sự trên đảo. Mỗi quyết định dịch chuyển đều được cân nhắc kỹ càng, từng hải lý đi qua là từng cột mốc thiêng liêng trên bản đồ chủ quyền. Có những đêm gió giật cấp 6, cấp 7, sóng đánh ngập boong, nhưng tàu vẫn giữ đúng điểm neo. Kỷ luật là sức mạnh sống còn giữa biển”.

“Mỗi hải lý là một dấu mốc chủ quyền”

Trong đêm sóng biển ầm ì, ngồi trên boong tàu, nhìn về xa xăm, Thuyền trưởng Nguyễn Cao Liêm tâm sự. Anh có hơn 20 năm thâm niên bám biển, từng là sĩ quan tàu viễn dương đi vòng quanh thế giới. Sau này, chia tay những đoàn tàu viễn dương, anh về đầu quân cho Kiểm ngư Việt Nam. Những con tàu kiểm ngư thường được ví như những "cột mốc sống" trên biển quê hương.

“Tôi có nhiều lần đi biển, mỗi chuyến đi là một lần rèn luyện tinh thần và bản lĩnh. Ở nơi đầu sóng, mình vừa là người cầm lái, vừa là chỗ dựa tinh thần cho anh em. Chúng tôi xác định: biển là nhà, tàu là trách nhiệm, và chủ quyền là thiêng liêng”, Thuyền trưởng Nguyễn Cao Liêm nói. 

Trên boong tàu, các anh em trong tổ công tác cắt cử nhau canh gác rất nghiêm túc. Thường có 2 tổ gác thay nhau trực. Một tổ trông máy móc, sóng gió, thời tiết; tổ còn lại lo quét ra-đa, nghe ngóng các con tàu…

Trong chuyến tuần tra cùng đoàn của tàu KN-196, tổ công tác đã tiếp cận, kiểm tra hàng chục tàu cá đang khai thác trên ngư trường truyền thống, từ Quảng Ninh, Hải Phòng đến Nghệ An, Thanh Hóa. Không ít trường hợp vi phạm đã được phát hiện, như tàu không bật thiết bị giám sát hành trình, không ghi nhật ký khai thác, sử dụng ngư cụ cấm… Nhưng với tinh thần “chấp pháp đi đôi với thấu tình”, đoàn công tác đã ứng xử hài hòa, mềm dẻo, phù hợp.

Ngoài mang trách nhiệm là lực lượng chấp pháp chuyên ngành, tàu KN-196 còn mang sứ mệnh đặc biệt – khẳng định và bảo vệ chủ quyền biển đảo. Từ đầu năm đến nay, tàu đã phối hợp cùng các lực lượng chức năng xua đuổi nhiều tàu cá nước ngoài xâm phạm, xử lý hiệu quả các tình huống vi phạm vùng biển giáp ranh – giữa trùng khơi đầy sóng gió...